Katalog

08 Köy Enstitülerinin mimarını ölümünün 51. yılında andık... 1 Temmuz 2011 Cuma 365 ‘Tonguç,eserleriyleyaşıyor’ “Tonguç, 1914 yılında çıktığı eğitim yolculuğunu bugün de sürdürmektedir. Bu yolculukta Tonguç tarafından üretilmiş pek çok bilgi ve belge, bugün en iyi şekilde muhafaza edilmiş ve bizim yararlanmamıza açılmıştır. Onun enstitülerden birinde bir öğrencinin, bir öğretmenin veya bir köylünün eline tutuşturduğu küçücük not kağıtlarını, çalışma odasına dönene dek cebinde taşımış olduğunu bugün, bize o kağıtlar anlatmaktadır. Biz, bugün, belgeliği, Köy Enstitüleri ve eğitim konusunda araştırma yapmak isteyenlere açacağız.” NKARA (Cumhuriyet Bürosu) Eğitim bilimci, Köy Enstitülerin mimarı ve dönemin İlköğretim Genel Müdürü İsmail Hakkı Tonguç, ölümünün üzerinden 51 yıl geçse de bugün, düşünceleriyle, eserleriyle ve anısına kurulan sayısız kurum gibi, “çiçeği burnunda”, oğlu Engin Tonguç tarafından açılan İsmail Hakkı Tonguç Belgeliği Vakfı’yla yaşıyor. Cumhuriyet Kültür Merkezi’nde (CKM) geçen hafta eğitim bilimci, Köy Enstitülerinin mimarı ve dönemin İlköğretim Genel A Müdürü İsmail Hakkı Tonguç’u anma etkinliği gerçekleştirildi. Etkinlikte konuşan İsmail Hakkı Tonguç Belgeliği Vakfı Başkanı Fügen Çetiner, vakfın 12 Mayıs’ta kurulduğunu dile getirdi. Çetiner, kuruluş amaçlarının “düşünceleri ve eylemiyle, ülkemiz ve dünya için çok önemli bir eğitimci kabul edilen İsmail Hakkı Tonguç’un emeğini, öğretisini genç kuşaklara aktarmak ve değeri biçilemez belgeliğini geleceğe emanet etmek” olduğunu belirterek, vakfın belgeliği hakkında şu bilgileri verdi: ‘Skolastiğe karşı felsefe’ Eğitimci, yazar Mahmut Makal, Tonguç’un düşüncelerinin, eserlerinin ve felsefesinin bugün hâlâ ayakta olduğuna dikkat çekti. Makal, Tonguç’un Köy Enstitüleri hakkındaki görüşlerini, kendi sözleriyle aktardı: “Köy Enstitülerinde yetiştirdiğim çocuklar, skolastiğe köle olmaktan kurtarılmaya çalışılmıştır. Onların kültürleri, cila şeklinde ezberlenerek be nimsenmiş bilgi değildir. İş içinde öğrenilen gerçekle öz bilgilerdir.” ‘Dünya özlem duyuyor’ Köy Enstitüleri’nin kurulduğu dönemdeki “Köylü çocuklarının eğitim görmesine ve okumayazma öğrenmesine karşı olan” düşüncenin halen varlığını sürdürdüğünü anlatan Makal, şöyle konuştu: “UNESCO’nun bir raporu var. Raporda, ‘Bugün okulların çoğunda çağını yitirmiş bilgi ve yöntemlerle öğrenci yetiştiriliyor.’ deniyor. Okullar kalıplaş mış ve özlerini yitirmiş. Öğrencilerin bilgi ve görgü ölçüleri, toplumun bilgi ve görgü ölçülerinin altında. Bugün bir okulu bitirmek işe yaramıyor. Diplomalı işsizler gittikçe artıyor. Bugün bırakın Türkiye’yi, Almanya, Fransa ve ABD gibi ülkelerde bile Köy Enstitüleri tipi eğitim kurumlarının özlemi çekiliyor.” Etkinliğin ardından, gazetemiz yazarı Işık Kansu’nun da desteğiyle, Tonguç’un kalemi, fırçası ve objektifinden, resim, fotoğraf sergisi açıldı. Sergi, 8 Temmuz’a değin CKM’de görülebilir. Belgelikaraştırmacıbekliyor Belgelikte 1800’lerden günümüze onbinlerce belge bulunuyor. Bunların içinde Tonguç’un kitapları, fotoğraflar ve negatifler yer alıyor. Kitaplar daha çok eğitim, sanat ve sinema konularında yoğnulaşıyor. Kitapların önemli bir bölümü yabancı yayınlardan oluşuyor. Belgelikte Cumhuriyet dönemi eğitim kitaplarının hepsi yer alıyor. Bunlara süreli yayınlar da dahil. Tonguç’un 1926’da başlayan görevleri ile birlikte kendisine gelen mektuplar, araştırmalar ve projeler de arşivlenmiş durumda. Tonguç’un ölümünün ardından da oğlu Engin Tonguç’un eklediği materyaller de belgelikte yer alıyor. Şu ana kadar belgelikten 40 araştırmacı yararlandı. Yararlanmak isteyen araştırmacılar 0 532 234 45 07 numaralı telefondan yardım alabilir. Hasan ÂliYücel, Rauf İnan ve İsmail HakkıTonguç