Katalog

14 ELEŞTİRİ Eren AYSAN 14 Ekim 2011 Cuma 380 ‘AlışıkÖdülleri’ndekıyasıyayarış ‘ Bir Kere Daha ‘Barış’ annis Ritsos’un Barış şiiri, “çocuğun gördüğü düştür barış/ananın gördüğü düştür barış/ağaçlar altında söylenen sevda sözleridir barış” diye başlar ya… Barışa dair yazılan şiirler, şarkılar, hikâyeler yeryüzüne kimi zaman şen, kimi zaman da özveriyle yayılır. Bu karşıtlık yürekleri dağlar. Ülkemizde, seksenli yılların ortasında okul sırasına, “kahrolsun savaş” yazdığı için yargılanan okul öğrencilerini hatırlatmama gerek yok sanırım. Ya da Türkiye Barış Derneği davasını... Biz, yıllarca Ece Ayhan’ın “devlet dersinde öldürülmüş” çocuklarına bakarak yaşadık. O yıllar, tiyatroda toplumsal olaylara parmak basmanın sakıncalı olduğu yıllardı. Zamanla sistemin radikal bir değişim geçireceğine olan inanç azaldıkça bir çok toplumcu yazarın oyunu sahneden uzaklaştı. Devletin resmi ideolojisi de boş durmadı, ya pek çok yazarı/oyunu tehlike olarak görmeye devam etti, ya da bazı söylemlerin içini boşaltarak, bu tarz oyunları eliminize etti. Seksenli yılların başında, Yücel Erten’in Ankara Sanatevi’nde Aristophanes’ten uyarlayıp sahneye koyduğu “Barış”, sözcüklere sığmayan, tarifsiz bir eleştiri sunuyor, sahneden büyüyen bir çığlığa dönüşüyordu. Erten’in yaklaşık otuz yıl sonra yeniden sahnelediği Barış, ki bu otuz yıl içinde pek çok sahnede, yeni yeni yorumlar ekleyerek sahneye konuldu oyun bu “isyan” duygusunu yeniden anımsatıyor insana. Bendenizin ise yaşım gereği Barış’ı, A.Ü DTCF Tiyatro Bölümü öğrencilerinden ve İzmir Devlet Tiyatrosu’ndan izlediğim yıllar doksanlı yıllardı. Henüz Türkiye onulmaz şiddet sarmalından uzaklaşmış değildi, faili meçhuller, öldürümler sürüyordu. Barış, Erten’in eklediği kimi “yabancılaştırma unsuru” sözlerle, kimi göndermelerle dönemin dilini elinde tutmaya devam ediyordu. Bugün de, şiddet olgusundan uzaklaşabilmiş değil ülke. Dahası pek çoğumuzun coğrafyamıza barışın geleceğine dair inancı yitip gitmiş durumda. Üstelik pek çok yazar/gazeteci hukuksuzluklar, adaletsizlikler nedeniyle uzun süredir cezaevinde. Böyle bir dönemde “Barış” oyununa yeniden ihtiyacımız vardı. Ancak ne yalan söyleyeyim, izlediğim oyun yer yer hayalkırıklığına uğrattı beni. Oyununun konuşma dizgesini anlayamayan bir seyircinin bunalımını yaşadım. Perde açıldıktan sonra, ilk on dakikada sahneyle aramda çok büyük bir mesafe olmamasına rağmen oyuncuların sözlerini duyamadım. Bilal Güldere sahneye çıktıktan sonra, oyun bir parça anlaşıldı. Ne yazık ki bu defa da koronun sözleri “gümbürtüye gitti”. Barış’a, oyunculuk anlamında, yeniden yaratım serüveni adına katkı sağlayan çok az ismi gördüğüm için de üzüntü duydum. Özellikle Murat Gökçer ve Sabri Özmener’i oyuna özgün yorumları için kutlamam gerekiyor. Bununla birlikte metinde bugünün sosyal, siyasal yaşamına daha fazla gönderme bekliyordum. Her şeye rağmen Barış’ta Yücel Erten’in oyunu toparlayıcı yanını, dramatik yapının boşluğa düştüğü yerlerde, özellikle ikinci perdede savrulmalara ustalıkla engel olduğu görmezden gelinemez. Bir kere daha Salima Sökmen’i de tebrik etmek gerekiyor. Barış, Akün Sahnesi’nde izlenebilir. Y NKARA “Ali Baba ve Kırk Haramiler”, “Çılgın Yenge”, “Kavanoz Dipli Dünya”, “Cımbız Ali”, “Turist Ömer Yamyamlar Arasında” ve “Erkeklik Öldü mü Abiler” filmlerini anımsıyorsunuzdur. Bunlar gibi pek çok filmde rol almış olan Sadri Alışık’ı da... 1946 yılında “Günahsızlar” adlı film ile sinemaya adım attı Sadri Alışık. Birçok bölümü olan “Turist Ömer” ve “Ofsayt Osman” serileri ile sinema kariyerinde zirveye ulaştı. Sanatçının anısını yaşatmak için eşi Çolpan İlhan tarafından kurulan Sadri Alışık Kültür Merkezi’nce “Sadri Alışık Tiyatro Ödülleri” veriliyor bugün. “Sadri Alışık Anadolu Tiyatro Oyuncu Ödülleri”nin ilki geçen yıl verildi. Bu yılki ödüllerin Anadolu ayağı kısmının adayları da belli oldu. “Ankara’da sahnelenen ve Anadolu’nun dört bir köşesinden Ankara’ya gelerek perde açan tiyatro topluluklarında emek veren sanatçıları yüreklendirmeyi” amaçlayan ödüllerin seçici kurulu şu isimlerden oluşuyor: Eleştirmen Gülşen Karakadıoğlu başkanlığında, Öğretim Görevlisi, oyuncu Gülgün Kutlu, Öğretim Üyesi Doç. Dr. Selda Öndül, Öğretim Üyesi, eleştirmen Doç. Dr. Filiz Elmas, Öğretim Görevlisi, eleştirmen Dr. Türel Ezici, Öğretim Üyesi, eleştirmen Prof. Dr. Deniz Bozer, yönetmen ve oyuncu Mehmet Ege, yazar, oyuncu Çetin Öner, Ankara Devlet Tiyatrosu (DT) Müdürü Akif Yeşilkaya. A SELDA GÜNEYSU Çoğunluk Ankara DT’den Ödüllere aday isimlerin çoğunluğunu Ankara DT’nin oyuncuları oluşturuyor. Bunda Ankara DT’nin yıl içinde çok sayıda yapıma imza atmasının payının yüksek olduğu belirtiliyor. İşte ödüllere aday olan isimler: Yılın En Başarılı Erkek Oyuncusu: Ankara DT; “Bekleyiş” ve “Yastık Adam” adlı oyunlardaki performansıyla Tolga Tekin; “MoskovaPetushki Yolun Sonu” adlı oyundaki performansıyla Murat Çıdamlı; “Soğuk Bir Berlin Gecesi” adlı oyundaki performansıyla Olcay Kavuzlu. Yılın En Başarılı Kadın Oyuncusu: Ankara DT; “Şair Baba ve Damdakiler” adlı oyundaki performansıyla Miraç Eronat; “Dönülmez Akşamın Ufkundayız” adlı oyundaki performansıyla Işıl Poyraz; “Soğuk Bir Berlin Gecesi” adlı oyundaki performansıyla Fulya Koçak. Yardımcı Rolde Yılın En Başarılı Erkek Oyuncusu: Eskişehir B.B.Ş. Tiyatroları; “Kamyon” adlı oyundaki performansıyla Sermet Yeşil; “Palto” adlı oyundaki başarılı performansıyla Ali Eyidoğan. Ankara Sanat Tiyatrosu; “Giderayak” adlı oyundaki performansıyla Hakan Güven. Yardımcı Rolde Yılın En Başarılı Kadın Oyuncusu: Ankara DT; “Şair Baba ve Damdakiler” adlı oyunda rol alan Serpil Gül; “Yaban” adlı oyunda rol alan Burcu Pekkaya. Eskişehir B.B.Ş. Tiyatroları; “Palto” adlı oyunda sahneye çıkan Burcu Tutkun Oruç. Müzikalkomedi dalında ödüllere aday isimler de şöyle: Yılın En Başarılı Erkek Oyuncusu: MSM Ankara; “Fehim Paşa Konağı” adlı oyundaki rolüyle Kemal Kuruçay. Ankara DT; “Dün Gece Yolda Giderken Çok Komik Bir Şey Oldu” adlı oyundaki rolüyle Levent Çelmen; “Haydi Karına Koş” adlı oyundaki rolüyle Ünsal Coşar. Yılın En Başarılı Kadın Oyuncusu: Ankara DT; “Philipp Hotz’un Büyük Öfkesi” adlı oyunda rol alan Elvin Beşikçioğlu; “İçlerinden Hangisi” adlı oyunda rol alan Funda Mete. İzmir DT; “Henry ve Alice’nin Gizli Yaşamı” adlı oyunda rol alan Özlem Başkaya. Yardımcı Rolde Yılın En Başarılı Erkek Oyuncusu: Ankara DT; “Dün Gece Yolda Giderken Çok Komik Bir Şey Oldu” adlı oyundaki performansıyla Ahmet Bacınoğlu; MSM Ankara; “Fehim Paşa Konağı” adlı oyundaki performansıyla Metehan Kuru ve Orkuncan İzan. Yardımcı Rolde Yılın En Başarılı Kadın Oyuncusu: Ankara DT; “Dün Gece Yolda Giderken Çok Komik Bir Şey Oldu” adlı oyunda sahneye çıkan Zerrin Epikmen; “Sönmüş Yıldızlar” adlı oyunda sahneye çıkan Yasemin Karataş. ‘Onur Ödülü’ Niron’a Ödüller kapsamında, yıllarca Ankara Sanat Tiyatrosu’nda pek çok oyunda rol alan daha sonra Ankara DT’de tiyatro çalışmalarını sürdüren oyuncu Meral Niron’a da “Onur Ödülü” verilecek. Ödüller, ocak ayında Şinasi Sahnesi’nde yapılacak törenle sahiplerini bulacak.