Katalog

30 AĞUSTOS 2009 / SAYI 1223 Hazırlayan: SEDAT YAŞAYAN 11 16. Kuşaktan kuşağa geçen kalıtımsal öğe... 17941795 seferi sırasında Fransızların işgalinden sonra Felemenk’te kurulan cumhuriyet... Batı Karadeniz Bölgesi’nde, bir bölümü “ulusal park” kapsamına alınan dağ sırası. 17. Öleceği kesinlikle bilinen bir hastanın, acılarını dindirmek için doktor tarafından öldürülmesi... En kısa zaman süresi... Ticaret eşyası. 18. Çin müziğine özgü bir tür flüt... Ateş... “Goriot Baba”, “Eugénie Grandet” gibi romanlarıyla ünlü Fransız yazar. 19. Arapçada “ben”... Zonguldak yöresine özgü bir halk oyunu... Gizlice verilen önemli bilgi. 20. Lahor şalına benzer biçimde dokunmuş bir tür yünlü kumaş... “Anlama, bilme” anlamında argo sözcük. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. “Her Yönüyle Dil”, “Şiir Dili ve Türk Şiir Dili”, “Nâzım Hikmet Şiirinin Gücü” gibi yapıtlarıyla tanınmış dilbilimcimiz... 1931’de ortaya koyduğu tutarlılık teoremi ve bu teoremin kendi adıyla kanıtı XX. yüzyıl matematiğinde bir dönüm noktası oluşturmuş Avusturya asıllı ABD’li matematikçi ve mantıkçı. 2. Bir organımız... “Manada güzel, ruhta güzel, tende güzelsin”, “Yolları gurbete bağlayan dağlar” gibi şarkılarıyla tanınmış kemancı ve bestecimiz... Gözün ağtabakası. 3. Saban demirini temizlemeye ve çamurunu düşürmeye yarayan ucu keskin demir değnek... Tıpta en gelişmiş görüntüleme tekniğinin kısa yazılışı.. Suudi Arabistan’ın plaka imi... Sıcak bölgelerde yetişen ve lifleri tekstilde kullanılan bir ağaççık... Yarı memnunluk belirten bir ünlem. 4. Şamanist Türklerde doğal nesnelerde var olduğuna inanılan ruhlara verilen ad... “ çıkınca ortaya mazi silinmeli” (Tevfik Fikret)... Açık mor renk... Numaranın kısa yazılışı. 5. Japonya’da 1100’lerde ortaya çıkan tüccar ya da zanaatçı loncalarına verilen ad... Ondalık sistem... Mali’nin plaka imi... Ayı yavrusu. 6. Kısa bir sopanın kullanılmasına dayanan Japon savaşma sanatı... Kuzeye dönük, bu yüzden çok az güneş gören ve hep serin olan dağ yamacı... Ayrık, kuraldışı... Anadolu halklarının en eski ana tanrıçası. 7. İngiltere’de çok sevilen bir cins bira... Güreşte bir oyun... Avrupa Futbol Federasyonu’nun simgesi... Çevreye ya da bir duruma uyma. 8. “Mercanköşk” de denilen, güzel kokulu bir saksı bitkisi... Siper, hendek... “Tahammül gerektir taşına” (Dertli)... Bir haber ajansının kısa yazılışı... Tropikal Amerika’da yaşayan siyah tüylü bir kuş. 9. Eskiden şairlerin kasidelerinde övgüsünü yaptıkları kişilerden aldıkları para ya da armağan... Şiilerde hoca, imam... Pakistan’da müzik eşliğinde ve koro halinde söylenen şiirlerden oluşan bir tasavvuf musikisi türü. Bu haftaki bulmaca ödülünüz ARMAĞANLI BULMACA SOLDAN SAĞA 1. Resimde gördüğünüz, öykülerinin yanı sıra “Asya”, “Cadı Fırtınası” gibi romanlarıyla da tanınan ve geçenlerde 75 yaşındayken ölen yazarımız... Hindistan’da, Tibet antilobunun tüylerinden dokunan çok değerli bir şal. 2. Amasya ilinde, Hitit uygarlığına ait önemli buluntuların ortaya çıkarıldığı bir höyük... Hz. Muhammed’in aile üyelerine verilen ad... Antalya’nın Kemer ilçesinde turistik bir yöre. 3. Tekirdağ yöresine özgü bir zeytin cinsi... Devinmeyen nesnelerin üzerindeki kuvvet dengelerini konu alan bilim dalı... Temiz. 4. Hatay ilinde bir ırmak... Eski dilde su... “En sinsi bir gibidir geçmeyen zaman” (Y. K. Beyatlı)... Sınır nişanı... Süpürgeotu. 5. Denizfilinin dişlerinden yapılan değerli bir tespih... İlkel bir silah... Metal ya da kâğıt para üstündeki kafa resmi... Bağışlama... Elma, armut, kayısı gibi meyvelerin kurutulmuşu. 6. “ herşeydir /Sil beni” (İlhan Berk)... Uzaklık işareti... Lityum elementinin simgesi... Vilayet... Topraktan yapılmış su kabı... Endonezya’nın plaka imi. 7. Eskiden Türkistan’ın Kaşgar yöresinde yapılan bir tür nakışlı keçe... Kuzu derileri üzerindeki yağları ve fazlalıkları temizlemede kullanılan iki kulplu bıçak... Duvarlara çiziktirilen resimlere verilen ad. 8. “Ağaç yaprak verir vermez rüzgâra” (C. S. Tarancı)... Altın elementinin simgesi... Sevinç belirten bir ünlem... Suyla tepkimeye girdiğinde alkol ve asitler veren organik bileşiklerin ortak adı... Kırgızistan’ın plaka imi. 9. Yemek... Bir ilimiz... İzmir’in Seferihisar ilçesine özgü bir tür lor peyniri... Utanma, hayâ. 10. Bir tür kısa ney... Erişmiş, ulaşmış... “Labada” da denilen ve yaprakları sebze olarak kullanılan bir bitki. 11. Parlak kırmızı renkte bir süs taşı... Bursa yöresine özgü bir halk oyunu... Bir erkeğin nikâhsız olarak aldığı cariye. 12. Eski Mısır inanışında insan ruhu... Mimarlıkta, sütun ya da ayakların taşıdığı kemer sırası... Bir nota... Mardin sokaklarındaki kemerli geçitlere verilen ad. 13. İncir ve sütle yapılan bir tatlı... Judoda, teknik olarak rakibinden zayıf kalan tarafa verilen ad... Çarlık Rusyası’nda soylu ya da derebeyi... Başıyla kanat ve kuyruk uçları aynı renkte olan güvercin. 14. Müslüman ülkelerde oturan Yunan asıllı kimse... “Bel” de denilen tarım aracı. 15. “Bir sesi duymaya göreyim / İki gözüm iki çeşme” (Orhan Veli)... Siyah ya da kırçıl renkli bir Alman köpeği ırkı. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:.......................................................................................................................................... Adres:....................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. Tel:............................................................................................................................................ 10. Eski dilde baba... Resimli duvar ilanı... Sularını bir denize ya da göle gönderen bölge... Yeni Zelanda’nın plaka imi. 11. Matem... Adana yöresine özgü bir tür kebap.... Üstü kapalı olarak anlatma... Dilenci... Soyundan gelinen kimse. 12. Doğu Anadolu Bölgesi’nde yetiştirilen beyaz yünlü bir koyun ırkı... Suyu, işleme ve dağıtım tesislerine iletme... Ham ipekten dokunmuş ince bez. 13. Merkür gezegenine verilen bir başka ad... Türkiye’nin plaka imi... Bir yanardağ patlaması sonucunda ortaya çıkan, huni biçimli küçük krater... Radyum elementinin simgesi... “Hayır” anlamında kullanılan söz. 14. “Temiz, düzgün, derli toplu” anlamında kullanılan denizcilik terimi... Mantık... “Akdeniz humması, Malta humması” gibi adlar da verilen bulaşıcı bir hastalık. 15. İlgi eki... Gökyüzü ve yıldızlardan aşırı derecede korkma. 16. Siirt ilinde bir mağara... Arının kovandaki yarıkları kapatmak için salgıladığı siyah ve koyu sıvı. 17. Yüz metre kare tutarında alan ölçüsü birimi... Güney Amerika’da büyük bir uygarlık kuran eski halk. 18. Nohut, patates, tahin ve soğanla yapılan bir tür meze... Nazi partisinin askeri polis örgütü... Mezopotamya’da kurulmuş eski bir krallık. 19. Güney Amerika’da yaşayan bir maymun... Işık kaynağının 1 saniyede çevresine yaydığı ışık enerjisi. 20. Türkçe konuşan, ancak kökeni bilinmeyen bir kabile... Ezgiyle okunan şiir, türkü. G 1221 sayılı armağanlı bulmacanın çözümü ve kazananlar: 16.08.2009 tarihli bulmacayı doğru yanıtlayarak çekiliş sonucu “Gönül Dağında Bir Garip, Neşet Ertaş Kitabı / Söyleşi: Haşim Akman” (Yapı Kredi Yayınları) kitabını kazananlar: ANKARA’DAN: İris Ergin, Hâdi Hankendi ANTALYA’DAN: Fuat Ergün AYDIN’DAN: Mehmet Koç, Aysel Çetinkaya BOLU’DAN: İsmail Tanık ÇANAKKALE’DEN: Faika Kolsal İSTANBUL’DAN: Gökçe Berktan, Yeşim Bostancı, Reçep Biçer, Güldal Serficeli, Hasan Bayrak, Güzin Yücel İZMİR’DEN: Mahmut Gencer, Eşref Yalçın, Cemil Sarısoy KIRKLARELİ’DEN: Abdullah Toğanç KÜTAHYA’DAN: Ahmet Akçay MUĞLA’DAN: Ruşen Erşahin TRABZON’DAN: Tuna Ocak TEKİRDAĞ’DAN: Türkan Varış SAKARYA’DAN: Asiye Ateşli SAMSUN’DAN: Özgür İrken, Bülent Bayraktar ZONGULDAK’TAN: Akın Çamcı. 1 Y U S U F Z İ Y A O R T A Ç G A P O N 2 A R İ Z A A B E N D İ R A E K O L O J İ 3 L A L L V A R İ L A V L A K Ü L A M E R 4 Ç Ç O B E L İ S K Ç A M B E R İ Y E Ç E 5 I S I A L A K I I R I A I L A Ğ I L İ M 6 N U S R A T N C L N E N S E R N R O M B 7 T R Ü K T A K A G Ü N D Ü Z N R A T R E 8 U N U A K U A K I N U A R U M A K B E R 9 R A F R L E N A R A G R A F İ R K İ N G 10 A M E T İ S T A İ N D İ A E M P A S A İ 11 12 D E A R M E İ K A A İ Y N A T A İ M E N A A K L U A N O T S U U A C Y A 13 E L E N İ K A L B İ L G E K A R A S U R 14 D A N Ç B A N K İ Z L A R A S A T R N Ü 15 E M E V İ L E R I M A L E 16 C A N İ B İ N A B N M A N 17 Ö T A P İ D O L O J İ T S 18 N A M U K A Z U Y U R A K 19 G R İ F R L A H O R U T A 20 İ Ş K İ L R N E Z A K E T 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 BRİÇ Faik Falay SATRANÇ GM Suat Atalık aha önce de Bermuda Bowl’un yapıldığı bir yer olan BrezilyaSao Paulo’yu araştırınca THY sitesinden şu bilgilere ulaştım, bizlerin şu anda bulunduğu yerle ilgili bu notları sizlere de sunayım istedim. Brezilya 1500 yılında Portekizli denizci Pedro Alvares Cabral tarafından keşfedilerek Portekiz kolonisine dönüştürülmüş. Bağımsızlığını 1822 yılında ilan eden ülke, önce imparatorluk olmuş, 1889 yılından itibaren de Brezilya Federal Cumhuriyeti olarak hayatına devam ediyor. Güney Amerika’nın en kalabalık ülkesi Brezilya’nın en büyük kenti, 20 milyonu bulan nüfusuyla kıtanın en kalabalık kenti de olan Sao Paulo. Nüfusu 11. 4 milyon olan Rio de Janeiro, 4 milyonluk Belo Horizonte, 4 milyonluk Porto Alegre, 3.6 milyonluk Refice, 3.4 milyonluk Fortaleza ve Salvador da Bahaia, 2.2 milyonluk başkent Brasilia ülkenin en büyük ve kalabalık yerleşim merkezleri. Bu kentlerden Sao Paulo ülkenin ekonomik ve endüstri merkezi. Ülkenin tek borsası Bovespa burada işlem görüyor. Ekonomisinin gelişmesiyle nüfusu her geçen yıl artan kent, bununla birlikte trafik ve çevre sorunlarıyla karşı karşıya. Kent nüfusunun büyük bir bölümü İtalyan kökenli. Panoramik kent manzarası sunan restoranıyla, Sao Paulo’nun 168 metrelik en yüksek ikinci binası Edificio Italia, kentin tiyatroları, venüleri, gece yaşamıyla ünlü olmasının yanında, İtalya dışında İtalyan kültürünün yaşatıldığı en büyük merkez Bixiga, yaklaşık 1.5 milyon metrekarelik alanıyla Sao Paulo’nun “Central Park”ı konumundaki devasa doğal alan Ibirapuera Park gezilebilecek başlıca yerler. Rua Oscar Freire, Houte Couture markalar ve mücevher; Rua Jose Paulino, uygun fiyatlı tekstil; Rua Santa Ifigenia da elektronik alışverişi yapılabilecek caddeler. Formula 1’in Intergalos pistindeki yarışı, dünyanın en eski bienali, dünyanın en büyük eşcinsel yürüyüşü Pride Parade kentteki önemli etkinlikler. Yaklaşık 200 yıl ülkenin başkenti konumundaki Rio de Janeiro, aynı zamanda en çok tanınan kent konumunda. Bugünse bürokratik öneminden öte dünyanın en renkli festivali Rio Karnavalı, Copacabana ve Ipanema gibi plajları, dünyanın yeni yedi harikasından biri gibi kabul edilen Kurtarıcı İsa Heykeli, Maracana Stadyumu, futbol, müzik ve samba ile anılıyor. G (Ref. THY’nın bilgileri) Sao Paulo neresiymiş? D KART TEKNİĞİ 1 m J1043 n 94 o K652 p K94 m KQ982 n AK82 o3 p A75 G 1m 4m B K D P Açılış 10 Ağustos 2009 tarihinde St. Petersburg’da açılışı yapılan “Baltık Kraliçesi” büyük ustalar turnuvası beni ve eşimi sadece satranç ortamına geri döndürmekle kalmadı aynı zamanda da yıllar sonrada olsa bu güzel kentte tekrar bulunma fırsatı yarattı. 2445 reyting ortalamalı 8. kategori turnuvanın açılış töreni de dikkat çekiciydi. Alışılageldiği üzere kim olduğunu bilmediğiniz ve satranç ile ilgilerini şüpheyle karşıladığınız bürokratların neler yaptıklarını ve yapacaklarını anlattıkları uzun konuşmalar yerine oyuncuların takdimi ve kuralların belirtildiği kısa konuşmalarla dolu bir tören yapıldı. Dünyanın en önemli kadın satranççılarını bir araya getiren bu organizasyonda organizatör ve hakemlerin satrancın içinden gelen 2300 reytingli oyunculardan oluşması takdir edilecek ayrı bir nokta. Turnuvanın en ilginç özelliklerinden biri de birçok katılımcının eşinin de satranççı olması: GM Şirov IM Çimilite’nin, GM Grişçuk IM Jukova’nın, GM Makarov WGM Demina’nın, GM Bellon GM Cramling’in eşi olmasına Atalık ve Turov aileleri de katılınca ortaya ilginç bir husus çıkıyor. IM (WGM) Ekaterina Atalık (Türkiye2434)IM (WGM) Viktorya Çimilite (Litvanya2470), St. Petersburg 2009, 1. tur, Benoni Savunması 1. d4 Af6 2. c4 e6 3. Af3 c5 4. d5 d6 5. Ac3 ed5 6. cd5 g6 7. g3 Fg7 8. Fg2 00 9. 00 Ke8 10. a4!? a6 (10…Aa6 11. Ad2 Ab4 12. Ac4 sonrası Ab4 görkemli görünüşüne karşın oyuna etkisi az olan bir taşdır.) 11. Ke1!? Abd7 (11…Ae4 12. Ae4 Ke4 13. Ad2 Kb4 14. Ka2! şimdi de aynı şey Kb4 için geçerli.) 12. e4!? Vc7 (Siyahın sahip olduğu olanaklardan 12…c4?! 13. Ff1 Ac5 14. Ad2 iyi değil. 12…Ag4 sonrasıysa oynanmış olan 13. Fg5 veya 13. Ah4!? Age5 14. f4 Ac4 15. Af3 kadar hiç denenmemiş 13. Ad2! Age5 14. Ve2 de geçerlidir.) 13. Ff4 (Orijinal bir fikir. Bu açılışın ustalarından GM Razuvayev’in tercihi 13. h3 Kb8 14. Ff4, GM Sosonko’nunsa 13. Ff1.) Ag4 14. Kc1?! (14. Ad2 Age5 15. Ff1 gerekliydi.) c4! 15. Ad2 Ade5! (Siyah pozisyonun gereği olan taktik oyuna başarıyla geçiyor. 15…Age5? 16. Ff1) 16. h3 Af2 17. Şf2 Ad3 18. Şg1 (18. Şf1 Ab2 19. Ve2 Ad3 20. Ked1 Fd7! 21. Ac4 Af4 22. gf4 b5 23. ab5 ab5 24. Ad6 Vd6 25. e5 Vb4 26. Ae4 ile oyundaki hamle arasında tercih yapmak zor.) Ab2 19. Vf3 (19. Ve2 Ad3 20. Şh2 de tercih edilebilir.) Ad3 20. Şh2? (20. Ked1 Ac1 21. Kc1 b5 22. ab5 ab5 23. Ab5 Vc5 24. Şh1! Vb5 25. Ac4 oyunun devamı göz önüne alınacak olursa siyahlara problem çıkartır.) Fc3 (Beyazların gözden kaçırdığı oyundaki hamleden sonra 20…Ae1? 21. Ke1 varyantında olduğu gibi her taşın birbirini korumadığı.) 21. Ac4! (Bu şartlar altında en iyisi.) 1. Oyun tekniği açısından çok tipik bir eldir bu. Oynayanlar önce kozları halletmek için ruva pik oynarlar, Batı ilk piki almaz ikinci kozu oynayınca alır ve 3. tur koz oynar. Yerde tek pik kaldığı için iki tur kör çakmamız mümkün olmaz ve batarız. Bu tür ellerde 1 tur kozdan sonra körleri çakmaya başlamamız gereklidir. İki körümüzü de çakıp şimdi 2. tur kozu oynayınca oyun olur. Batı m A75 n QJ73 o J1094 p 63 Doğu m6 n 1065 o AQ87 p QJ1082 P 2m Herkes pas Oyun: 4 m Atak: o J İkinci karoya çaktık. Oyun planımız nasıl olmalı? DEFANS 2 mA n AK1087 o 85 p AJ982 m 76 n J953 o K97 p Q1076 G P 2o 3 SA B P P P K 1n 3p P D P P P 2. Bu da onör sür onör olmadan onör oynanması gereken tipik ellerden biri. Güney pastan geldiği için rahatlıkla iki karo diyebildi. Siz karo ruvayı koyun. El sizde kalırsa hemen pikinizi oynayın, eğer karo ası ortakta ise ve alıp pik ruvayı yıksa bile sizde 3. pik olmadığı için oyunu batıramazsınız. Batı m QJ10985 n Q42 o A4 p 43 Güney m K432 n6 o QJ10632 p K5 As alınca Güney yerden karoyu çevirir, defansı nasıl planlarız? Dilek, öneri ve şikâyetleriniz için eposta adresim: [email protected] / http://faikfalay.blogspot.com C M Y B C MY B Oyun: 3 SA Atak: m Q Siyahın materyal üstünlüğü var, fakat d6 erinin zayıflığı ve siyah filini kaybetme tehlikeleri yüzünden çok doğru oynamalı. 21…Af4? (21… Vc4! 22. Ke3 (22. Ked1 Ac1 23. Kc1 f5! kazanır.) Ac1 23. Kc3 Ve4! 24. Ve4 Ke4 25. Fe4 Ae2 26. Kb3! (26. Kc7 Af4 27. gf4 b5 kazanır.) Af4 27. gf4 a5! sonrası siyah kazanır çünkü 28. Kb6 Ka6 29. Ka6 ba6 30. h4 Şg7 31. Şg3 Şf6 32. Fc2 Ff5 33. Fb3 Fe4 34. Şg4 h5 35. Şh3 Şf5 36. Şg3 f6 var.) 22. Vf4 Vc4 23. Ke3 (Şimdi beyazın merkezdeki üstünlüğü ve tek açık dikeye sahip olması işleri tersine döndürüyor.) Fd7 (23…Fe5 24. Kc4 Ff4 25. gf4 Fd7 26. Kc7! Fa4 27. Kb7 merkezdeki çoğunluktan dolayı siyah için daha zordur.) 24. Kec3 Va4 25. Vd6 Kad8 26. Vf6! Vb4 27. Kc7 a5 28. Kf1 Kf8? (28…Ve7 29. Ve7 Ke7 30. Kb7 a4 31. g4! sonrası siyah kıpırdayamaz. Oyundaki hamlenin kötü taraflarından biri de siyahın bir kez daha vezirleri değişme imkânı olacak bir pozisyona dönememesi.) 29. h4! (Bu hamle siyah veziri akıllıca a3f8 diyagonali üzerindeki yerinden söküyor zira 29…h5 30. e5 sonrası 31. e6 tehdidi önlenemez.) Vd2 30. Ve7! (Siyah taş kaybeder.) Kc8 31. Vd7 Kc7 32. Vc7 b5 33. e5 a4 34. e6 terk 10 G