Katalog

2 Lale Belkıs, soket çoraplarını çıkarıp “ipek çoraplar”ı giydi. Türkiye’yi mankenlik mesleğiyle tanıştırdı. Sonraları sinemanın soğuk, vamp kadınıydı. Yıldız Kenter’in tiyatrosunda rol alacak kadar iyi bir oyunculuğu, Cemal Reşit Rey’in “Deli Dolu” operetinde yer alacak kadar iyi bir sesi vardı. Sonunda oturup mankenlik yıllarını yazdı. Şengül Durucu İPEK ÇORAPLAR B iraz eskilere gidelim. Tarih, 10 Mayıs 1954, İstanbul’dayız. Beyoğlu Olgunlaşma Enstitüsü’nün öğrencileri o gün Taksim Belediye Gazinosu’nda, kendi ürettikleri kıyafetleri bir defileyle tanıtıyorlar. O öğrencilerden biri Belkıs Durmaz, ama biz onu Lale Belkıs ismiyle tanıyacağız... Bu isim değişikliğinin nedeni Olgunlaşma Enstitüsü’nden hocası Belkıs Mavisu ile isimleri karışmasın diye. Lale’si okulun ambleminden geliyor, ona bu ismi verenler ise Enstitü Müdürü Refia Övüç ve gazeteci Hakkı Devrim. Lale Belkıs’ı tek bir kimlikle tanımlamak zor, o eski bir manken, tiyatrosinema oyuncusu, şarkıcı, söz yazarı ve ressam. Otuz dört yıldır Ateşböceği Yalçın ile evli olan Belkıs, 52 yıllık sanat yaşamını “İpek Çoraplar” adlı kitapta, kendi deyimiyle “basın belgesi”nde topladı. Podyuma babasından gizli çıktığını, olur da gazetelerde okur diye, her gazeteciye başka bir isim söylediğini yazdı. Manken olmaya nasıl karar verdiniz? Enstitüdeki hocalarımın teşvik ve desteğiyle başladım. Geleneksel Türk kıyafetlerinin tanıtımı için defile düzenlenecekti. Beni de uygun görüp defileye çıkardılar. Herkes, podyumdaki duruşumu, yürüyüşümü çok beğendi. İlk o zaman çocukluğumun simgesi olan soket çorapları çıkarıp, hanımefendiliğin simgesi “ipek çoraplar”ı giydim. O günden sonra da hiç çıkarmadım. Türkiye’nin ilk mankeni unvanına sahipsiniz... Evet, Olgunlaşma’dan sonra da defilelere çıktım. Para karşılığı elbise sunan ilk profesyonel mankenim. Podyuma ilk çıkışınızda neler hissettiniz? Sunacağım elbiseyi giydim ve değiştim adeta. Beni yürüten bir güç vardı sanki. Hakkı Devrim’in tabiriyle, şahlandım. Elbiseler yürüttü beni, ben de bunu izleyenlere hissettirdim. Podyumda ben cansızlaştıkça, elbise can buluyordu. Başaracağıma inanmıştım. Zaten başaramasaydım, bir daha podyuma çıkmazdım. Sadece Türkiye’de değil, Amerika’da da podyuma çıkıyorsunuz, oldukça uzun ve zorlu bir yolculuk olmalı... Muhteşem bir geziydi, benim sınavım, hayata adımımdı. Düşünün, 14 yaşındayım, o zamana kadar Eyüp’ten en fazla Beyoğlu’na kadar gitmişim. Ailemden bir gün bile ayrılmamışım, değil ki altmış beş günlük deniz yolculuğu. Kazablanka, Kanarya Adaları, Küba ve Amerika... Hele New York rüya gibiydi. Bu sırada babam beni eniştem ve ablamla seyahatte biliyordu. Onlar da yalanımız ortaya çıkmasın diye, bu dönemde babama hiç gözükmediler. Anlattıklarınız 1960’ların Türkiyesi’ne ait... Tepki almadınız mı? Mankenlikte hiç kötü tepki almadım. Ben mesleğimi tekniğiyle ve adabıyla yaptım. Podyumda hiçbir zaman kendimi öne çıkarmadım, silikleştim, adeta görünmez oldum. Ayrıca büyüklerim de bana yol gösterdi. Gazeteci İlhan Demirel, Mehmet Biber korudu, kolladı. TİYATRO, MÜZİK, SİNEMA VE RESİM... Muhafazakâr mıydınız, teklif gelse bir bikini defilesinde yer alır mıydınız? İşim icabı bikini de, mayo da giyerdim. Kendime güvendiğim, bir objeyi sunduğum için giyerdim, ama abartmazdım. Bir dönem Playboy adlı gece kulübünde Tavşan Kız olarak çıktım sahneye. Sonuçta sahne kıyafetiydi. Paprika adlı filmde de Kadir İnanır ile cüretkâr sevişme sahnelerimiz oldu. Rolüm neyi gerektiriyorsa onu yaptım. Oraloğlu ve Dormen tiyatrolarında rol aldınız. Tiyatro nasıl başladı? Lale Oraloğlu’nun teklifiyle. Tereddüt ettim, ama Lale beni çok çalıştırdı. İlk oyunum Evlilik Dolabı’nda, İsveçli soğuk bir kızı canlandırdım. Çok beğenildi. Dormen Tiyatrosu’nda da bir sezon çalıştım. Şen Sazın Bülbülleri adlı müzikalde, Çağdaş Fürstin ve Cemal Reşit Rey’in ünlü Deli Dolu operetinde rol aldım. En son 2001’de Yıldız Kenter ile oynadığım Nükte adlı oyunda yaşlı bir kadını, Prof.Asferd’ı canlandırdım. Oyunumla Yıldız Kenter’den büyük övgü aldım. Müzikle de ilgilenmişsiniz bir dönem. Şefik Uyguner’den 40 gün şan, solfej dersi aldım. 20 plak ve iki uzunçalar yaptım. İkinci uzunçalardaki parçaların sözü ve bestesi bana aitti. Doğduğum Ev adlı parçam hit oldu. 25 filmde rol aldınız. Sinemada hep soğuk, kötü ve vamp kadını canlandırdınız, neden? Aslına bakarsanız onlar benim kocalarımı alıyorlardı, ama ben kötü kadın oluyordum! Beni neden vamp olarak gördüklerini bilmiyorum. Halbuki hiç öyle şuh bir halim, sansasyonel bir tarafım yoktu, ama başrol oyuncusunu ön plana çıkarmak için ikinci kadını çok kötü gösteriyorlardı. Oysa bir oyuncunun en çok istediği şey, farklı farklı karakterleri canlandırıp oyunculuğunu göstermektir. Unutamadığınız bir sahne var mı? Kalbimin Efendisi filminde, kocam rolündeki Ediz Hun rol gereği bana öyle bir tokat attı ki, bayılmışım. Yanağım da morardı, oysa akşamları da gece kulübünde sahneye çıkıyordum, iki gün çalışamadım tabii, ama bu filmle Altın Portakal Film Festivali’nde, En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Ödülü’nü aldım. Resim nasıl girdi hayatınıza? Enstitüde model ve desen çiziyordum, becerim vardı. Güzel Sanatlar Akademisi’nde (Bugünkü Mimar Sinan Ü.) misafir öğrenci olarak ders aldım. Hasan Kavruk ile soyut çalıştık. Bahattin Odabaşı, Burhan Aydın, Türkan Toruntay’ın atölyelerine katıldım. Fikret Mualla, Bedri Rahmi ve Toulouse Lautrec’den çok etkilendim. Sergi açtınız mı? Elbette, 22 Haziran’da, AKAD (Akciğer Kanseri Araştırma Derneği) yararına, Çeşme’de 15. kişisel sergimi açacağım. Sonra? İpek Çoraplar’da alabildiğince mankenliği anlatmaya çalıştım. Şimdi de sevgileri, nefretleri daha geniş biçimde yazacağım. Yazarlardan özür dilerim, ben yazar değilim. Yalnızca anılarımı kitaplaştırarak, “Böyle bir kız vardı, yaşadı, bunları yaşadı” demek istiyorum. Yakında şarkı sözlerimi ve şiirlerimi de kitaplaştıracağım. Hatta “Geçerken Uğradım Gönül Bahçesine” adını verdiğim şiir kitabım neredeyse hazır. CUMHURİYET 02 CMYK