Katalog

24 TEMMUZ 2005 / SAYI 1009 O müziği hatırlıyor musun? Sadece dizi müziklerimle hatırlanmak isterim... alan, Aşkın Dağlarda Gezer, Yılan Hikâyesi ve Kınalı Kar dizilerinin müziklerine imza atan Ali Otyam'ın imzasını Melekler Adası ve Köpek dizilerinde de gördük Bu müzikleri yapmak için ortada çok basit bir denklem var aslında. Yönctmcn, yapımcı ve müzisyen ne isterse istesin, film "Ben bunu istiyorum" diye bağırır. Bunu dikkatc alınca da filme hayat veren melodiler kendiliğinden ortaya çıkar. Benim müziği yapmaya başladığım ilk dönemler çok sancılı geçer. Bazen bir bölüm için dört beş gün uğraştığım oluyor. Yaklaştk 12 bölüm boyunca da bu sancı devam ediyor. Ama daha sonra yavaş yavaş alışıyorum. Sekiz yıldır bu işi yapsam da bazen zorlandığım noktalar var. Mcsela çözemediğim sahneler oluyor. Duygusu nedir, ne olabüir, ne yaparsam faydam olabilir diye düşünüyorum. Çok uğraştırdığı oluyor ama yine de dünyanın en keyifli işi diyebilirim. Bir düşünün. Şimdi yapıyorsunuz, ertesi gün milyonlarca insanla yaptığınız şeyi paylaşıyorsunuz. Zamanla bir yarış içinde olduğumuz için sürekli bir stres yaşıyoruz. Burada önemli olan müziği doğru kullanmak. Örneğin bir gerilim filminden çıktığınız zaman o filmin üzerinizde bıraktığı etki müzik ve efektin sayesindedir. Gerilim duygusunu veren fılmden çok müziktir. Bu nedenle önemli olan, insanları o etki altına alabilmek ve tutabilmektir. Televizyonda biraz daha farklı. Etkiyi yaratmak ve bunu sürekli kılmak bir noktada zorlaşabiliyor. Filmin temposu düşünce insanlar sıkılıyor ve hemen kanal değiştiriyor. Bunun olmaması için de duyguları yüksekte tutan müzikler gerekiyor. Zaten sinema ve dizi sektörü kendini büyüttü. Işıkçısından setçisine, oyuncusundan figüranına kadar birçok insan ekmek yiyor, bu alanda. Yatırım arttıkça kaliteli işler çıkıyor, kaliteli işler de daha çok seyirci demek. Ali Deniz Uslu Yasemin Yaşar Film müziği bir ihtiyaç P entagram, solo albümler ve Furovision derken Demir Demirkan "Gelıbolu" belgeseli için kendi tarzının dışında bir çalışma yaptı. Belgesel film müzikleri yapmasının sebebini "müzikal ihtiyaç" olarak açıklıyor. Y Sizce görüntiiye müzik vermenin sırrı nedir? Benim film müziğinden anladığım olgunlaşmış görüntüleri izledikten sonra ana tema ve ara temalara göre müziği yaratmak, sahnelere göre müziğin iklimini kurmak. Bunu yapmak için de filmin müzisyeni etkilemiş olması, ona ilgi duyması gerekir. Nasıl bir müzisyen kendi albüm çalışmalarında kendine özel duygusal bir yoğunluğa ulaşabiliyorsa, film içinde aynı heyecanı yaşamak zorunda. Burada tarz da çok önemli, yani yapacağınız yapımın anlatımı, söylemi de sizi ilgilendirir. Ama yönetmenin anlatım darlığının müzisyeni kısıtlaması da söz konusu. Önemli olan bir başka unsur da müziğin hangi sahnede gireceği, ne süre devam edeceği... Bunun için yönetmen ile müziği yapanın birbirleri ile çok iyi etkileşim içinde olması gerekiyor. Peki, müziğin filmin önüne geçmesi söz konusu olabilir mi? Film ne kadar başarılı ise filmin müziği o kadar ses getiriyor, filmin başarısının yüzde 304O'ı da filmin müzikleri ile orantılı. Kötü bir filmin iyi bir müziği var diyemiyoruz, iyi bir filmin kötü müzikleri ise olabiliyor. Duygusal yönü ağır basan filmlerin müzikleri insanları daha çok etkiliyor. Kendi içinde bir sorgulamaya yönelten film insanı düşündürüyor, müzikler daha kalıcı oluyor. Farklı tarzlardan müzisyenler de bu işi yapıyor, sizce bu yönelimin sebebi ne? Kimse küçükken ben Hlm müziği yapacağım demiyor, herkes star olmak istiyor. Ancak müzisyenler doyumu farklı zamanlarda farklı yerlerde bulabiliyorlar. Kendim için söylemem gerekirse, benim film müziğine yönelmem tamamen müzikal ıhtiyaçtan oldu. Bazı diziler görüntüleri, senaryolarıyla, oyuncuları ile değil yalmzca müzikleriyle anılıyor. Sinema filmleri için de müzikler yoksa, film de yok. Hızla büyüyen bu sektörde her tarzdan müzisyen kendine yer bulabiliyor. Biz de sinema ve dizi film için müzik hazırlayan müzisyenlerden Cahit Berkay, Ali Otyam, Demir Demirkan ve son dönemin gözde rock grubu Replikas'la görüştük. Görüntüye müzik vermenin inceliklerini konuştuk. Öyle bir müzik yap ki... oğollar grubunun gitaristi Cahit Berkay 11 yılda, iki yiizden fazla sinema, seksenden fazla dizi filme müzik yaptı, Ona göre sinema filmine müzik yapmak için iyi bir müzisyen olmanın yanı sıra, iyi bir sinema birikiminin de olması gerekiyor. M Bir dizi ya da filmde bir sahnede kullanacağınız müziğe nasıl karar veriyorsunuz? Sahne zaten nerede ne istediğini sana söylüyor. Senaryo, çekilen görüntüler belirleyici oluyor. Izlerken de önce kurgusuna, daha sonra enstrümanın ve melodinin nasıl olması İki Genç Kız... T ürk Avant Rock müziğinin öncüsü Replikas, Kutluğ Ataman'ın, Perihan Mağden'in "tki Genç Kızın Romanı" kitabından uyarladığı "iki Genç Kız" filminin müziklerini hazırladılar. Grup elemanlan, film müziği yapmakla ilgili düşüncelerini şöyle anlatıyorlar: Bir film için müzik yapmaya başlamadan önce, başka bir deyişje o filmle ve karakterle tanışmadan önce kafanızda herhangi bir şey yoktur. Filmin müzikleri hakkında düşünmeye bu süreçle beraber başlarsınız ve sonrasında filmin gerektirdiği nitelikteki müzikleri hazırlamaya koyulursunuz. Bu tamamen filmle paralel giden bir şeydir. Bestelemek bize düşse de yönetmenin, müziğin atmosferi ile ilgili fikirleri, yaratım sürecimizi etkiliyor. Kendi albümümüzü yaparken sadece sesleri kurgularız. Söz de buna dahildir. Bir film için çalışırken ise filmin hikâyesine ve yönetmenin tavrına en uygun düşeni bulmak zorundayız. Müzik en soyut sanat dalı olmasına rağmen film müziği kavrarm ile somut bir özellik kazanıyor. Görüntüleri müziğe taşımak ise müzisyenin becerisine kalmış bir mevzu. Yaklaşık yarım yüzyıldır tartışılan müzik/ görüntü ilişkisinde baskın tarafın hangisi olacağı ya da baskın tarafın nasıl bertaraf edileceği sorunsalı akla geliyor hemen. Bunun için ilk dönem deneysel sinemacıların ya da fluxus filmcilerinin filmlere ses ve müzik eklemekten kaçındığını hatırlatalım.Bizce filmin müzikleri tek başına filmi başarıya götürmez. Bu yine yönetmenin başarısıdır. Müziği doğru seçmek, doğru yerlerde kararınca kullanmak yönetmenin becerisi ile orantılıdır. gerektiğine karar veriyorum. Bir de filmin sahnesiyle müziğin birbirine oturması şart. îstenilen duygu neyse onu en iyi şekilde vermek zorundasın. Ayrıca izleyicüer artık daha seçici olduklarından kaliteli işler istiyor. Bence sinema filmine müzik yapmak bambaşka bir şey! Sinemaya müzik yapmak için iyi müzisyen olmak yetmiyor. iyi bir müzisyen olmanın yanında iyi bir sinema birikiminin de olması şart. Film yapmak ile albüm müziği yapmak arasında ne gibi bir fark var? Albüm müziği yapmak, film ve dizi müziği yapmaktan çok farklı. Timur Selçuk'un da dediği gibi tamamen bir dinlencedir albüm müziği yapmak. Zaten iki tür müzik var. Eğlence ve dinlence müziği. Bu müziklerde serbestsiniz. Fakat film ya da dizi müziğinde bu yok. Atmosfer neyse onu yaşamak ve o atmosfere göre de müzik yapmak zorundasın. Ayrıca sinema müziğiyle dizi müziği arasında etki ve süreklilik sağlanması bakımından da büyük bir fark var. Örneğin sinema filmini ara vermeden seyrettiğin için müziğin seni etkileme süresi daha uzun. Filmle müziğe de kendini kaptırıyorsun. Fakat televizyon dizilerinde böyle değil. Dizi sırasında dikkatini dağıtan şeyler olur. Bu arada da dizi akıp gider tabii. Dolayısıyla bunu telafi etmek için iyi müzik kullanmak gerekiyor. Siz bugünkü durumunu nasıl görüyorsunuz? Şöyle bir anlayış var; "Öyle bir müzik yap ki seyirci mutfaktan koşarak televizyonun başına gelsin". Müziğin bu amaçla kullanılması yanlış. Bugünkü dizilerin, müzik programı mı müzik dizisi mi olduğu belli değil artık. Yani dizi görsel bir şey, müzik de sadece onun yardımcı unsurlarından biridir. Yapımcı müziği, dizinin önüne alıyorsa o zaman iyi dizi çekemiyor demektir. Artık dizi müziği yapmak meslek olarak görülüyor, ama Türkiye'de de dizi film müziği yapanlar sayılı. Dolayısıyla bu işi yapanlar tüm bu dizilerin müziğine yetişemeyince müziğin farklı alanlarındaki sanatçılara şans tanınıyor. Bence, çoğu yaptığı müziğin hakkını veriyor.