Katalog

14 SOFRA 2 OCAK 2005 / SAYI 980 Ortodoks Ermeniler İçin Noel 6 Ocak. Anuş Abur dedlklerl aşurenln üzeri narla süslenlyor ki, evlnbereketl bol olsun... kurulan sofra ile başlıyor. Ertesi sabah erkenden küise ayinine gidiliyor. Bu ayin, her zamanki pazar ayinine göre daha gorkemli ve coşkulu oluyor. Kilise dönüşü kurulan "6 Ocak" sofrası ailenin imkânlarına göre en güzel yemeklerle donatılıyor. Bu sofraya Isa'nın doğumu müjdelendiği için coşku, neşe ve umut hâkim oluyor. Öğleyin başlayan ve ailenin bütün fertlerini bir araya getiren yemek akşam saatlerine kadar sürüyor. Topik, midye dolma gibi lezzetler yanı sıra, balık, hindi, kuzu fırın gibi bayram yemekleri yapılıyor. Bereket timsali Ermeni aşuresi "Anuş Abur" ise, sofranın baş köşesinde yer alıyor. Anuş abur bir başka bereket sembolü olan nar taneleriyle süsleniyor. Narın hem sofraya hem de ev kapısının önüne egemen olması sağlanıyor. Eve bereket getirmesi için kapmm eşiğinde bir nar kırılarak taneleri ortalığa saçılıyor. Hatta evin üst katından atılarak, bereket evin önüne ve sokağa yayılıyor. Bayram yortu bahane; sofranız da, keyfiniz de şahane olsun. Bereket için... Aylin Öney Tan eni yılınız kutlu olsun. Eskisinin geride kalması, yeni yılın başlaması, Noel ve yılbaşı telaşının ve sofralarının tam da geride kalması demek değil. Çünkü bazı kadim kültürler için kutlamalar sürüyor. Örneğin, Ermenilerin çoğunluğu için asıl Noel günü "6 Ocak". Bu kutlamalar din ve mezhep farkından ziyade tarihsel ve toplumsal koşullarla ve geleneklerle ilgili. Sözgelimi, Ortodoks Ermeniler 6 Ocak'ı Noel olarak kutladıklan halde, Ortodoks Rumların böyle bir alışkanlığı yok. 6 Ocak günü Rumlar için Isa'nın vaftiz edildiği "Ta Fota", Süryaniler için "Denho" günü... Bizans takvimini takip eden Ortodoks Ruslar ise Noel'i 6 Ocak'ta, yılbaşmı ise 14 Ocak'ta kutluyor. Nar peltesi Nar bütün sofralarda bereket sembolü. Sofranızın "Nar'lı lezzeti ise yeni yılın en hoş sürprizlerinden îletişim Yayınları'ndan çıkan Tijen Inaltong'un "Meyve Ağacından Hikâyeler" adh kitabından. Aynı dönemde köşeciliğe başladığımız Radikal yazarı Tijen Inaltong'la dostluğumuz "Kaybolan Tatlar" adlı Yahoo grubu üzerinden sürüyor. Buluşup görüşmeyi sanal ortamdan gerçek ortama taşımak, türlü aksilikler yüzünden koşe kapmacaya dönüştü... Onun bu güzel narlı tarifi, belki de bereket kapsamına bizi de alır, siz bu yazıyı okumadan buluşuruz. 6 bardak nar suyu (ıstersentz yan yarıya tu ile seyreltebılırsınız), 4 çorba kaşığı buğday veya mısır nişastası, 1 bardak şeker (nar suyu çok ekşı ise artırabılirsınız), üstü ıçın kıyılarak kuru tavada çevnlmtş bir avuç badem Nar suyunu ve şekeri bir tencereye koyup kaynatın. Nişastayı yarım bardak su ilavesiyle eritin, sürekli karıştırarak yavaşça tencereye ekleyin ve yoğunlaşana kadar karıştırmayı sürdürün. Pelte kaynayıp koyulaştığında ateşi kısıp bir iki dakika daha pişirin. Kâselere pay edin. Ilınınca buzdolabına alm ve soğutun. Üzerini bademler ile süsleyin. Y îtalyanlar Katolik oldukları halde 6 Ocak'tan vazgeçemiyorlar. 6 Ocak demek onlar için Noel Baba değil, "Befana" adh cadı demek. Befana'nuı 5 Ocak gecesini 6'sına bağlayan gece süpürgesine atlayıp çocuklu evleri ziyaret edeceğine inanılıyor. Bu yaşlı cadı, iyi çocuklara şeker, çikolata dağıtırken kötü çocuklara kömür parçaları bırakıyor. Bu yüzden îtalya'da Noel ve yılbaşı için kurulan pazarlar 6 Ocak'a kadar açık kahyor. Bin türlü şekerleme, kurabiyenin yanı sıra kötü çocuklar için kocaman kömür görünümünde şekerler satılıyor. Bütün çocuklar ise her nedense bu yamru yumru kömürşekerler peşinde oluyor. Ermeniler için esas kutlama 5 Ocak gccesi Midyeli lahana dolması Takuhi Hanım ile arkadaşlığımız, "Sofranız Şen Olsun" adh belgesel, tarihsel lezzetlerle dolu o harika kitabının hazırlıklarına rastlamıştı. Bu köşede yayımlanan Aşure konulu yazımızda "Anuş Abur" tarifi, "Büyük Oruç"u anlatırken ise "Topik" tarifi verince " Aras Yayınevi"nden Paylin Tovmasyan aramış ve böylece tanışmıştık. Paylin Hanım ve görümcesi Takuhi Hanım, Paskalya yazısı için yardımcı olmuşlar ve ailede yapılan Paskalya Çöreği tariflerini Cumhuriyet okurlarıyla paylaşmışlardı. ye ıçı, 2 5i kilo soğan, 1 5 bardak pırınç, 50 gr dolmalık üzüm, 50 gr dolmalık çam fıstığt, 2 bardak zeytinyağı, 1 demet maydanoz, 1 demet dereotu, 2 tatlı kaşıgı tuz, 2 tatlı kaşığı Bu kez Takuhi Hanım, kitaptaki midye dol karabıber, 4 tatlı kaşıgı tarçın, 2 tatlı kaşıgı yenibahar, 2 tatlı kaşığı şeker ma tarifinin istenirse lahanayla da yapılabileDolmalık üzüm, fıstık ve pirinci ayn ayn ısceğini, hazırlanan dolma içinin lahanaya da latrn. Soğanı tavla zan büyüklüğunde doğraçok yakıştığmı söyledi. Her bir sarmaya tek yın. Tuzu ekleyin ve iyice harmanlayın. Kısık bir iç midye koyabilirsiniz ya da midyeyi unuateşte, ara sıra karıştırarak kendi bıraktığı tup gene de sarmanızın tadına varabilirsiniz. suyla 1 saat kadar pişirin. Soğanlar önce suTarif Takuhi Hanım'ın yazdığına da, pişirdilanacak, sonra suyunu çekip tencerenin dibiğine de pür lezzet katan elinden olduktan ne yapışmaya başlayacaktır. Soğan iyice suyusonra sofranızın tadı tuzu yerinde olacaktır. nu kaybedince bir su bardağı zeytinyağını ekGerisi, insanı bir tariflere, bir tarihe dalıp çıleyip 510 dakika daha pişirme, kavurma işkartan kitabın sayfaları arasında... 1 dolmalık lahana, 50 adet aytklanmış mid lemini sürdürün. Çam fıstığı, dolmalık üzüm ve pirinci ıslanmış suyundan süzüp pişmiş soğana ilave edin. Karabiber, tarçın, yenibahar ve şekeri ekleyin. îyice karıştırın ve altını söndürün. Ince kesilmiş dereotu ve maydanozu ekleyin. Bu dolma içini dolmalarınızı sarana kadar buzdolabında bekletebilirsiniz. Lahananın yapraklarını ayınn. Kaynar suda bir süre haşlayarak yumuşatın. Sert, damarlı kalm yerlerini ayıklamaya dikkat ederek sarmalık hazırlayın. Midyeleri dıştan görünecek vaziyette yaprağa yerleştirerek içini koyun ve sarın. Tencereye sıkı sıkı dizin. Kalan zeytinyağını dökün ve üzerini ancak örtecek kadar suyunu ekleyin. Üzerine ağırlık yapacak bir tabak yerleştirin. Kısık ateşte suyunu çekene kadar usul usul pişirin. LflBİRENT Biıincl kareden ftibaren oklara ve numaralara dikkat ederekespriyiizlemeye baştaym... 0 da ne? Espri, iki ayrı yoldan davam edlyor.. Oktar da iki ayn yönü gfisteriyor.. Şimdi hangî yolu takip edeceğiz? Eeet Orası artık size kalmış. Hadi buyurun bakalım sayfamn labirentlerine.. Sakın kaybohnayın haa!.. HAKAN ÇELİK VA /V 5€KI 6ı'2fM B fhakancelik@mynet.com BAKAUIM Ö Ü MLUET VEMf V I L I % TAkSf SÜtSAM.. EWŞLAC7I İŞİMÎZ VAR. Bı'Zı'M AT0OM £At\\C\'~ ZAM DA .. oo\. ıuÖÂSl S v r PA \IM\(M\{. Htf 6foT H€Y/. Y^ UUH2IAA» Y/>CEC?eerAAM6UM»W/S