Katalog

2 OCAK 2005 / SAYI 980 11 Açık saçık fıkra deyip geçme Gülüp geçilen cinsiyetçi fıkralar aslında kadına yönelik şiddetin bir parçası. Tıpkı tecavüz mitleri gibi... Bu mitlere sığınılıyor, çünkü güvenli, ama hayali bir dünyaya inanmayı sağlıyor. Bu inanışlar ilişkilere de sızıyor. Tuhaf olan, ilişkilerde zor ve güç kullanmayı kadın da erkek de meşru görüyor... k i:% Esra Açıkgöz H Bir barda tek baştna oturan kadına karşı ma rın... Çünkü sosyokültürel teorilere göre kadına yönelik şiddet toplum tarafından kabul gösadaki adam ren tutum ve inançların dışavurumu. Ama oluşmasında ve artmasında etkili olan faktörerkes, en az bir tane olsun cinsel ler çok çeşitli. Istanbul Bilgi Universitesi öğreiçerikli fıkra bilir. Ama eğer bu tim görevlisi Başak Efe ve Ayşenur Bay "Cinfıkrayı gülerek okuduysanız, bisiyetçi Fıkralar, Tecavüz Mitleri ve Yakın Ilişraz düşünmeniz gerekiyor. Çünkü kide Şiddet" konulu çalışmalarıyla bu nedenaslında cinsiyetçi fıkralara gülmenin altında yatan; tecavüze ilişkin mitlerin, düşmanca cin leri sorguluyorlar. scl inanışların ve kişiler arası şiddetin kabulü. Araştırmalar, tecavüz miderınin kadına yöŞiddet, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de nelik şiddetle oldukça bağlantılı, hatta zaman de önemli ve oldukça yaygın bir sorun. Tanızaman sebebi olduğunu gösteriyor. Efe ve Bay, mı üzerine çeşitli anlaşmazlıklar olsa da, her"Tecavüz mıderi Burt tarafından tecavüz, tekesin birleştiği ortak bir nokta var: Sadece ficavüz kurbanları ve tecavuzcülere ilişkin önziksel saldırı şiddet değildir. Dünya Sağlık Öryargılı, kalıp yargılı veya yanlış inanışlar olarak gütü şiddeti "kasıtlı olarak kendine, bir başkatanımlanıyor. Lonsway ve Fitzgerald da tecasına, bir grup ya da bir topluluğa karşı sonuçvüz mitlerini erkeklerin kadınlara uyguladıkları yaralanma, ölüm, psikolojik hasar, gelişim bozukluğu ya da yoksunluğu ile sonuçlanmış ya da sonuçlanma ihtimali yüksek olan fiziksel gücün kullandması ya da tehdidi" olarak tanımlıyor. Sadece atılan bir tokat değil, karşınızdakini küçümseme, bağırma ya da çalışmasına engel olmak da şiddet aslında. Yani gün içindeherkesin yaşadığı bir sorun. Özellikle de kadınla ları cinsel şiddeti inkâr etmeye ya da haklı göstermeye hizmet eden, genellikle yanlış olmasına rağmen geniş çevrelerce kabul edilen tutum ve inanışlar olarak tanımlıyor" diyor ve bu tecavüz mitlerini şöyle örnekliyorlar: "Çoğu kadınm bilinçaltında tecavüze uğrama isteği vardır ve bilinçli olmadan saldırıya olanak verecek durumlar yaratırlar. Her sağlıklı kadın eğer gerçekten isterse tecavüzcüye karşı koyabilir. Çoğu tecavüz olayında, mağdur ya onüne gelenle ilişkide bulunan biridir ya da adı kötüye çıkmış biridir..." O, BEN DEĞİLİM, ÇÜNKÜ... Peki bu tecavüz miderine inanılmasının nedeni ne? Özellikle de neden kadınlar bu midere daha kolay ve çabuk inanıyorlar? Efe ve Bay bu soruyu şöyle yanıtlıyorlar: "Çünkü insanlar, mağduru suçlayarak, kendilerine hayali bir güvenli dünya yaratıyor ve adaledi bir dünya inancını pekiştiriyorlar. Kişi, mağdurun bir özelliğinin tecavüze yol açtığını savunarak, bunun kendi başına gelmeyeceğine, dolayısıyla dünyanın kendi için güvenli bir yer olduğuna ve mağdurun bunu hak ettiğine inanmaya çalışıyor." Efe ve Bay'a göre bu inanışlar yanlış olsa da toplum da oldukça yaygın olarak kabul görüyor. Çalışma da bu düşünceyi destekliyor. Araştırma için Istanbul Bilgi Üniversitesi'nde 11 farklı bölümde okuyan 329 öğrenciyle görüşülmüş. 130'u erkek ve 199'u kadın olan katılımcıların yaşla rı 1932 arasında. Yüzde 99'u bekâr ve yüzde 9l'i de şimdiye kadar en az bir yakın ilişki yaşamış. Katıhmcılara, Burt'un "Düşmanca Cinsel inanışlar ", "Kişiler Arası Şiddetin Kabulü", "Tecavüze ilişkin Mitler" ölçekleri, Ryan ve Kanjorki'nin "Cinsel Ilişkiye Zorlama Olasılığı Ölçeği" ve Straus vearkadaşlarının "îlişki Içinde Sorunların Çözümüne Yaklaşım" ölçeği uygulanmış. Bunlara ek olarak da katılımcılara 5 tane cinsiyetçi fıkra okutturularak bunları ne kadar komik ve aşağılayıcı buldukları ve anlatma ihtimallerinin ne olduğu sorulmuş. Kadınlara yönelik şiddetin kabulü üzerine kurulmuş olan soruların sonuçları gösteriyor ki, tecavüz mideri ve düşmanca cinsel inanışlar, ikili ilişkilerde şiddetin kabulü ile de ilişkili. Çünkü bazı kişilere göre "güç ve zor kullanmak, özellikle de yakın ve cinsel ilişkilerde, uyumun sağlanması için meşru bir yol". Efe ve Bay, ikili ilişkilerde bazı kişilerin, birbirlerine karşı manipülatif, kurnaz, hileci, anlayışsız, güvenilmez oldukları ve temel olarak cinsel ilişkinin sömürüye dayandığına dair inançlar taşıdıklarını söylüyor. "Çoğu kadın erkekleri etkilemek için kurnaz ve hileci davranır", "Çoğu erkek buyük konuşur, ama iş yapmaya geldiğinde cinsel performanslan iyi değildir" ve "Bir flört ilişkisinde kadının tek amacı adamdan fayda sağlamaktır" gibi tammlamalarla da bu inançlarını sergiliyorlar. [email protected] * s * <•* i \ Tecavüz mitleri w ve cinsel inanışlar t/ miderine daha fazla Jmşf tecavüzErkekler kadınlara göre $g inanıyor, kişiler arası şiddeti daha jjsT fazla kabul ediyorlar. Aynca birine F cinsel şiddet uygulama olasılıkları l daha yüksek ve düşmanca cinsel ^k inanışlara daha fazla sahipler. ı|^ Erkekler, kadınlara gore ^L cinsiyetçi fıkraları daha komik ve ^j^ daha az aşağılayıcı buluyorlar .'^^^ ve anlatmaya daha eğilimli W M! ^^P9^»»mu$#Jtfm ^U^ oluyorlar. <i?jH ı/ Tecavüz mideri, ^ B düşmanca cinsel inanışlar, JB cinsel ilişkiye zorlama , ,^^k olasılığı ve kişiler arası 'Ij^^ şiddetin kabulü " 'S^k bakımından kadın ve ~^L erkekler arasında fark ^L olsa da, uygulanan 'i^^k şiddet açısından bir ,^^B fark bulunmuyor. ^^^A • Araştırma , ^ ^ 2 ^ ™ ^ ^ ^ gösteriyor ki, ^^^^^^^^^^^A ^HKMİfl^^^B özellikle tecavüz mitleri ile kişiler H ^ H ^ m ^ ^ ^ ^ ^ ^ H arası şiddetin •r . ^ ^ ^ ^ ^ H kabulü ve •' ' utfMİ^^^^^^M düşmanca cinsel L^MJİ^^^^^^P^ inanış arasında HPI^B^^^^^ doğru bir orantı var. Şiddete maruz kalan kişiler, şiddet uygulamaya başlıyor. Ayrıca sonuçlara göre, cinsiyetçi fıkraları daha komik bulanlar ve anlatma eğiliminde olanlar tecavüz mitlerine daha çok inanıyor ve kişiler arası ilişkilerde şiddeti daha fazla kabul ediyor. Yani cinsiyetçi mizah dilirnizde kalmıyor. 1/ Çahşmada beklenmeyen bir bulgu da var. Bu, şiddet uygulamak açısından kadın ve erkekler arasında fark olmaması. Bunda ölçeğin niteliğinin etkisi var. Ölçek, tek taraflı bir şiddet tanımı yapmıyor, çifderin, ilişkide ortaya çıkabilecek sorunlar sırasında uygulayabilecekleri şiddet türlerini değerlendiriyor. Ama kadınlar ve erkekler arasında şiddet uygulamak açısından fark olmaması, uyguladıkları şiddetin sonuçlarının aynı olduğunu göstermiyor. \/ Katılımcıların en çok inandıkları mit, "Eğer bir kadın bir partide sarhoş olur ve orada yeni tanıştığı biriyle cinsel ilişkiye girerse, partideki kadınla ilişkiye girmek isteyen diğer erkeklerle ilgili kadın istese de istemese de 'adil bir oyun' kurulur". Bir başkası ise "Kadınların yalan yere tecavüze uğradım demelerinin bir sebebi de dikkati kendilerine çekme ihtiyaçlarının olmasıdır" düşüncesi. • Araştırmanın dikkat çeken bir diğer bulgusu da şiddet tiplerinin birbirleriyle anlamlı oranda ilişkili olduğu. Yani fiziksel şiddet uygulayan birinin aynı zamanda psikolojik şiddet uygulama olasılığı da yüksek. Yabani Hayvan Merkezi'ne doğru... Candeğer Muradoğlu nsan eliyle zarar görmüş hayvanların yeniden insan eliyle doğaya geri dönebileceğini göstermek istiyorum, diyor Ahmet Kütükçü. O insanların doğaya hâkim olma mücadelesinde doğadan taraf. Şu an Istanbul Universitesi Veterinerlik Bölümü 4. sınıf öğrencisi olan Ahmefin amacı "Yabani Hayvanları Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi" kurmak, yaban hayatı veterinerliği yapmak ve insanların bu konuya ilgilerini arttırmak... Bu hedeflerin doğrultusunda ne gibi çalışmalar yürütüyorsunuz? Veterinerlik fakültesinden birkaç arkadaşımla evcil hayvanlar için yapılan bazı kıl;ıl>c\l(Tİ Prof. Dr. Muzaffer Altındaş Bu kitap, şeker hastalarının eğitim ihtiyacı göz önündetutularak hazırlanmıştır. Hasta ve hasta yakınları, Sağlık elemanları, Hemşirelerve Doktorlar • Ahmet Kütiikçii kafesleri yabani hayvan tedavisi ve rehabilitasyonu yapacak hale getirdik. Sınırlı imkânlarımızla yabani hayvanları tedaviye başladık. Yabani hayvanlar size nereden ve nasıl ulaştırılıyor? Ilk başlarda Istanbul ve çevresinden geliyordu. Daha sonraları Türkiye'nin dört bir yanmdan gelmeye başladılar. Aslında sorun hayvanın bize ulaştınlmasında. Bazen hayvan bize otobüsle gönderiliyor. Bazen de ben o bölgeye gidip yardıma ihtiyacı olan hayvana müdahale ediyorum. Şimdiye kadar hangi yabani hayvanları tedavi edip doğaya saldınız? Balık kartalı, kaya kartalı, puhu, gök doğan... gibi birçok nesli tehlikede olan hayvan tedavi ve rehabilite ettikten sonra doğaya saldım. Bunun yani sıra Hatay'da nesli tükendiği düşünülen çizgili sırtlanı tedavi ettim... Nesli tehlike altında olan bir hayvanı görmek ne hissettiriyor? Çok uzun zamandır görmediğim eski bir dosda karşılaşmak gibi. Yabani hayvanlarla ilgili başka çalışmalar yapıyor musunuz? Tatillerde hep arazide olduğum için (Doğu Karadeniz) gördüğüm hayvanları fotoğraflamaya başladım. îrtibat: 0535 428 28 13 ahmetkutukcu@yahoo. com DIYABFTİK AYAK bu kıtaptan yararlanabilirler. Isttm* Adresi: Valıkonağı Cad Sınoplu Sehıt Cemal 5ok No 1/8 80220 Nışantaşılstanbul Tel:lO212|232 3131Fax (0212129130 31 Intemet Adresi: www.diyabetikayak.com etnait:hekimBdryab«tikayak.com