Katalog

4 SİVİL TOPLUM 1 ŞUBAT 2004 / SAYI93 Öteki dünya Şirin Ebadi, Arundhati Roy, çiftçi lideri Jose Bove, Sami Evren ve daha yüzlerce insan Dünya Sosyal Forumu için Mumbai'deydi. Öteki dünyanın sesini duyurmak için... Forum, 20 Mart 2004'ü, Irak saldırısının birinci yıldönümünü küresel eylem günü ilan etti. Çiğdem Mater'in Mumbai izlenimleri... Çiğdem Mater umbai.beşgünboyuncaküreselleşme ve savaş karşıtlarının başkenti oldu. Dünya Sosyal Forumu ilk kez evinden çıktı, Latin Amerika'dan, Porto Alegre'den Asya'ya uzandı, Hindistan'da binlerce insanı, dünyanın dört bir yanından binlerce sorunu buluşturdu. Sosyal forum yaklaşık 120 bin kişilik bir açılış gecesiyle başladı, 2003 Nobel Barış Ödülü sahibi Şirin Ebadi, Ingiltere'den milletvekili Jeremy Corbyn, Hindistan'dan insan haklan savunucusu Shabana Azmi ve 1997 Booker Ödülü'nü Hindistan'ın içinden Hindistan'ı anlatan kitabıyla kazanan genç yazar Arundhati Roy konuşmacılar arasındaydılar. Açılış gecesinde konuşmalar Amerika Birleşik Devletleri ve savaş suçları ekseninde dolaştı, bu konuşmalar aslında beş günboyunca tartışılacakların ana çizgisini de çekti. Yaklaşık 120 sayfalık kiıçük puntolarla hazırlanmış forum programını ilk gördüğünüz anda zaten bu programı okuyup katılmak isteyeceğiniz toplantıları seçmenin bile uzun zaman alacağını kestirebiliyorsunuz. Binlerce metrekareye yayılmış forum alanında, aynı anda hem onlarca ve hatta yüzlerce toplantı, atölye ve seminergerçekleştiriliyor, hem de dünyanın dört bir yanından dertlerini anlatmak için gelmiş insanlarbulduklan en küçük boşl ukta, ellerin de pankardar ve gel dikleri ülkenin yerel enstrümanlarıyla sloganlar eşliğinde yürüyorlar. Forum alanında dolaşırken ister istemez, pek çok öyküye dahil oluyor, pek çok yaşanmışlık dinliyorsunuz. Tibetli rahipler, Çin'in elini Tibet'ten çekmesini istiyorlar, başka bir dünya için ilk olarak Tibet'i bir barış alanı haline getirmek gerektiğini düşünüyorlar. Hindistan'ın hemen kapı komşusu küçük ülke Butan'dan gelenler ise Butan'daki mülteci sorununa, kıyımlara bir son verilmesini istiyorlar. Afrika'dan, Kenya'dan gelen Abubu, yerel kıyafetleri içinde broşür dağıtıyor, herkesi gerçekleşecek toplantıya bekliyor; toplantının konusu Kenya'daki faili meçhul ölümler. Hindistan Kadın Merkezinden Kaljha, mikro ve makro kredilerin kadın hareketine etkileri konu M Özgür Filistin için Mumbai'de... lu bir semineri organize etmeye çahşıyor, ama aynı zaman da aklı, Hindistan kastının en altındaki Dalitlerin gösterecekleri belgeselde. "Kast en çok kadınları vuruyor, çocuklarını doyuramıyorlar, tacizi engelleyemiyorlar, ama artık sesleri çıkmaya başladı, belgesel de ondan önemli zaten " diyor. Sokakta "sıradan" insanlarkendiseslerini duyurmaya çalışırken salonlarda daha büyük isimler, dünyaya çağrıda bulunuyor. Irlanda eski cumhurbaşkanı ve Oxfam International onursal başkanı Mary Robinson yaptığı basın toplantısında, hükümetlere ve iş dünyasına Amnesty International ile birlikte örgütledikleri Control Arms silah denetimi kampanyası için çağrıda bulunuyor, Dünya Ekonomik Forumu'nda uluslararası silah ticaretine denetim getirilmesini istiyor. 2003 Nobel Barış Ödülü sahibi îranlı avukat Şirin Ebadi, Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi'nin oturumunda, Amerika'yı adalete davet ediyor. Aralannda görevinden istifa eden eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı Dennis Holliday ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Lyndon Johnson dönemi Adalet BakanıRamseyClark'ındabulunduğu jüri üyeleri Amerikan suçlanna karşı kadın mahkemesinde dünyanın dört bir yanında, Bolivya'dan Irak'a kadar, Amerika'nın işlediği suçlara dair hazırlanan iddianameleri vekanıtlan izliyor. Amerikan Kongresi'ne Georgia'dan giren ilk Siyah kadın Cynthia McKenney yaklaşan Amerikan seçimlerinin uluslararası gözlemciler tarafından izlenmesi gerektiğine dik kat çekiyor ve Amerika Birleşik Devletlerinde demokrasiyi koruma komitesinin kurulmasına ön ayak oluyor. "Amerika dünyanın her yerindeki seçimleri, çalışmaları gözlemcilerle izleme hakkını kendınde buluyorsa biz de Amerikan hükümetinin ızlenmesini sağlamalıyız" diyor, üstelik başlayacak kampanyada ilk gözlenilen olmayı da kabul ediyor, komite, seçimlerde ilk olarak McKinney'nin seçim kampanyasına gözlemci gönderecek. Fransa'daMcDonald's'abuldozerlegirmesiyle tanıdığımız çiftçi lideri Jose Bove »• * î™*!!1^»^ "70 yıl önce Ingilizlere direnerek vatanlannı geri alan Hindistanlılarla birlikte olmaktan son derecememnunum, Ingilizleri gönderdiğiniz gibi, çokuluslu şırketleri, McDonalds'i.CocaCola'yıdagönderebilirsiniz. Sizbunuyapabilirsinız" diyor, tarım ve su konulannın tartışıldığı toplantıda. Türkiye'den Küresel Barış ve Adalet Koalisyonu adtnagelen Kesk Başkanı Sami Evren herkesi mayıshaziran aylarındaki antiNato kampanyası için Istanbul'a davet ediyor, uluslararası tribunal ekibinden Ayşe Berktay ve Ayça Çubukçu her yerde, her toplantıda mahkemenin önemini, bıkmadan usanmadan anlatıyorlar. Küresel Barış ve Adalet Koalisyonundan Yıldız Önen diğer savaş karşıtı örgüt temsilcileriyle neler yapılabileceğini konuşuyor. 30SAĞIRDILSİZGENÇ Forum alanında dünyanın dört bir yanından gelen örgütler, sendikaJar, sıvil toplum kuruluşları açtıkları standlarda, dertlerini paylaşıyorlar. Engellilerlçin Hayat kuruluşundan Phoene, Hindistan'da gerçekleştirdikleri projenin sonuçlannı mutlulukla izliyor. 3 0 sağır dilsiz genç, iki yıldır atölyelerde ürettikleri süs eşyalarını forumda kurulan standlarda satıyorlar. Phoene, "bu projenin son aşaması, önce birlikte çalışmayı öğrendüer, sonra iş yapmayı, üretmeyi, şimdi insanlarla iletişime geçe rek, yaptıklarını satmayı öğreniyorlar, hayata dahil oluyorlar" diyor mutlulukla. Türkiye'den olduğumu öğrenince," Acaba" diyor, "Türkiye'den engellilerle ortak bir proje yapmak mümkün olur mu? Buraya gelseler, nasılsa birbirlerinin dilini biliyorlar, ne yemeği, ne de kalmayı dert etmesinler, yol parasmı bulsunlar, gelsinler, burada birlikte işler yapalım " Başka bir standda, Kaşmir'den gelen delegeler, kaşmir eşarpları satıyorlar, her birinin üzerinde, Kaşmirlikadınlar tarafından elde dokunduğuna dair etiketlerle. Ahmad, eşarpların her birinin bir Kaşmirli kadının 4 ayı olduğunu söylüyor, projenin genç bekâr anneleri hedefledığini, satılan her eşarbın bir genç kadına ve küçük bir bebeğe yardım olduğunu da ekliyor. Mumbai sokaklarında bir hafta boyunca, başka bir dünyadan, başka sesler duyuluyor, asla tanıdık olmadığımız, haritada yerini söyleyemeyeceğimiz ülkelerin ınsanlan.birşekildebirarayageldiğimiz bir yerde, birbirimizeanladyoruz. Forum, 20 Mart 2004'ü, Irak saldırısının birinci yıldönümünü küresel eylem günü ilan ediyor. Kapanışta, Pakistanlı insan hakları savunucusu Esma Cihangir hepimizin duygularına tercüman oluyor, binlerce insana ve Amerika'ya sesleniyor, "Biz bir gücüz ve Amerika ve Amerikan yanlıları bilmelisiniz ki, suçlusunuz ve bir gün hesap vereceksiniz... " • Dünya Sosyal Forumu'nda "Savaşsız Bir Dünya" için dans edenler... GVVYNETH PALTROVV Bir vatan haini olarak yuncu Gwyneth Paltrow, Amerika'nın çocuk büyütmek için uygun bir ülke olmadığını söyleyince kızılca kıyamet koptu... Ingiltere'den çıkan avantgarde müzik grubu Coldplay'in 22 yaşındaki solisti Chris Martin'den bebek bekleyen Paltrow, "Amerika tehlikeli, tuhaf ve aşırı vatansever bir ülke, bu nedenle çocuğumu Londra'da büyüteceğim" Gwyneth Paltrow, dedi. Bunun üzerine Amerika'nın sa"Çocuğumu vaş yanlısı milliyetçi kanalı Fox TV,Paltrow'u"vatan haini" ilan Amerika'da etti. Fox, Paltrow'un yaptığı işlerbüyütmek le Amerika'da bir numara olmasıistemlyorum" na rağmen, bu tür bir açıklama yapmasını kınadı. Bunun üzerine, deyince... genç oyuncu ülkesini sevdiğini ve arkasında olduğunu ancak liselerdeki şiddet eğiliminin doğacak çocuğunun geleceği açısından kendisini endişelendirdiğini söyledi. Paltrow, daha önce de Ingiltere'de Sylvia filminin tanıtımı sırasında "Bush, Amerika için bir utanç kaynağıdır, dünyanın geri kalanını hiç umursamıyor, çevresi O ni ve arkadaşlannı daha zengin kılmaya çahşıyor. Başka dabirşeyyapmıyor" demişti. Gwyneth Paltrow, Holywood'a yabancı bir aileden gelmiyor. Babası, bir dönemin ünlü dizisi, hepimizin severek izlediği Beyaz Gölge'nin yapımcısı Bruce Paltrow, annesiyse aktris Blythe Danner. Paltrow, Amerika'da altın kız imajı ile tanınan bir yıldız. Ama o, hakkında ne düşünüldüğünü çok umursamıyor. Kendisiyleilgiliyazıları.röportajlarıokumuyor. Özellikle, Oscar'ı kazandıktan sonra hakkında yazılan çizilenlerle ilgilenmeyi kesmiş. "Böylece bütün hayatım da değişti... Sürekli benimle ilgili ne söylendiğiyle ilgilenirsem bu çok sağlıksız bir şey olur. Şöhret elbettebirazdeğiştirdi beni" diyor. Önümüzdeki dönem tiyatroya ağırlık vermek istiyor. Ne olmak isterdiniz diye soranlara ise yanıtı şöyle: " Aşçı olmak isterdim. Hatta üniversitede aşçılık okuyup da öyle olmak isterdim. Yemek yemeyi çok seviyorum, o yüzden dehergünspor yapıyorum. "(www.gwynethpaltrow.org) YAŞAM1VEFÎLMLERİ 28Eylül 1972'deLos Angeles'tadoğan Gwyneth, 11 yaşına gelinceye kadar Los Angeles'ta yaşıyor, sonra New York'a taşınıyor. Kaliforniya Üniversitesi'nin sanat tarihi bölümüne kaydoluyor. Fakat, aktris olma isteği ağır basınca, okula devam etmiyor. Hk oyunculuk deneyimi tiyatro sahnesinde gerçekleşiyor. Bir Williamstown prodüksiyonu olan Piknik adlı oyunda annesiyle birlikte oynuyor. ilk filmi Shout'da (1991)JohnTravolta'ylabirlikteoynuyor. Asıl olarak adını duyurduğu film yine aynı yıl çekilen Flesh and Bone. Son dönemin en iyi gerilim filmlerinden biri olan Seven'da oynarken rol arkadaşı Brad Pitt'le aşk yaşamaya başlıyor. Shakespeare in Love'daki performansıyla, henüz 25 yaşındayken Oscar'ı kazanıyor. Türk seyircisi, Gwyneth Paltrow'u en son Talented Mr. Ripley'dekiMargetiplemesiyleizledi. Yakında gösterime girecek olan Sylvia fiminde Paltrow, geleneklere karşı çıkışlarıyla ünlü Ingiliz kadın şair Sylvia Plath'ı canlandıracak.# Derleyen: NİLFÜER ZENGİN Gwyneth Paltrow