Katalog

10 SÎNEMA 1 ŞUBAT 2004 / SAYI93 Uzak kor Bence 'Japon Korku'sunun»orijinalliği ve başarısı izleyiciyi kendi hayal gücüyle baş başa bırakmasından kaynaklanıyor. Japon korkugerilim sinemasının bir ekole dönüşmesini ve uluslararası ün kazanmasını sağlayan iki yönetmen Hideo Nakata ve Takashi Miike... Hakan Bıçakçı \ I ntikam düşüncesiyle aklını bozmuş hayaletlerin (Yotsua) başrolde olduğu filmlerden, Batılı örneklere fena halde öykünerek çekilmiş B ti pi taklitlerden ve tatsız tuzsuz canavarh filmlerden [Godjira (Godzilla)] sonra nihayet 9O'lı yılların ikinci yarısmda Japon korkugerilim sineması kendini buldu. Şimdilerdeyse kelimenin tam anlamıyla zirvede. Öyle ki neredeyse moda olacak! Japon korkugerilim sinemasının bir ekole dönüşmesini ve uluslararası ün kazanmasını sağlayan en önemli iki yönetmense Hideo Nakata ve Takashi Miike... Hideo Nakata Postmodern hayalet filmlerinin yaratı cısı Nakata, ızleyicisini cadıca bir hayal gücüyle ve acımasız bir çeviklikle senaryonıın parçası haline getirdiği ünlü Ringu'nun (1998) yönetmeni. Karanlık bir şehir efsanesi tadındaki bu etkileyici film, daha sonra Holywood tarafından itinayla içi boşaltılıp ucuzlattırılarak piyasaya sürüldü ve ülkemizde de "Halka" adıyla gösterime girerek iyice hafifledi. Hideo Nakata'nın 2002 yapımı Karanlık Sular'ı (Honogurai mizu no soko kara) ise ilgisiz büyüyen küçük bir kızın hikâyesi... Okulundan sürekli olarak geç alınan ve diğerbütün öğrencilergittikten sonra karanlıkbir ümitle yağmurun altında annesinin gelmesini bekleyen mutsuz bir çocuğunfilmi.Böylesi saf bir temayı bir korku filmi için uygun görmek bile parlak bir zekânın eseri. Karanlık Sular'ın en orijinal yanıysa kırmızı renkli gayet sevimli bir çocuk çantasının adeta izleyicinin algılarıyla alay edercesine tüyler ürperici bir gerilim malzemesi olarak kullanılması... Ringu ve Karanlık Sular'dan bahsederken bu iki yaratıcı filmin (beyaz)perde arkasındaki isimi olan, her yanda Japonya'nın Stephen King'i diye etiketlenerek Sıvasli Sindi veya Karadenizli Riki Martin muamelesi gören yetenekli yazar Koji Suzuki'yi anmamak olmaz. Takashi Miike Takashi Miike tüm zamanların en şaşırtıcı ve hayranlık uyandırıcı yönetmenlerinden biri benim için. Hemen her türde ürün veren Miike'yi (Japonya'nın Kubrick'i mi demeli?) korku filmi yönetmeni olarak anmak haksızlık olur. O hayal gücünün sınırlarmı zorlayan çığır açıcıfilmlerin üretken yönetmeni. Miike'nin filmlerinde dehşet dolu bir sahne bir anda ucuz bir müzikale, hatta 'kitch'in sınırlarını zorlayan bir karaoke seansına dönüşüp sonra yeniden zarif ve ürkütücü bir hal alabilir ve hemen ardından da şiddet yüklü bir animasyona dönüşebilir [Kata de nerede, ne kadar korkulacağı be (korku efekti). Oysajaponya'nınmasal mekânlarında geçen ve hiçbir şey yapm dan yalnız ve ürkütücü görünmeyi baş ran tuhaf ifadeli Japon oyuncuların yer ; dığı, özel renklere ve çok özel bir sinen tekniğine sahip dingin ve zihin yıkıcı J pon sineması; bildik mekânlarda geçen' tanıdık oyuncuların abartılımimikleriy bezenmiş kusursuz ve sıkıcı bir sinen tekniğine sahip Holywood yapımı m adillerinden çok daha derin, karanlık, ü kütücü ve acımasız... Bu konuda bir örnek vermek gerekir Japon Ringu'sunda yüzünü görenin or cıkta korkudan can verdiği anlatılan h yaletin (Sadako) yüzü uzun ve ürkütü( saçlan sayesınde hiçbir zaman tam olan görünmez. Amerikan Halka'sındaysat yüz 'kabak gibi' ortaya çıkar ve izleyi kendi hayal gücü yerine bu yüzle baş ba kalır ve böylelikle kendi bilinçaltının z hirli dehlizlerinden kurtulmuş olur. Ya seyirci güvendedir. Halbuki göreni öldı recek kadar korkunç olduğu bilinen b yüzü tam olarak görememenin izleyicic uyandıracağı dehşet, karşılaşılacak b türlü maske tasarımının çok ötesindedi Odtshon)... Takashi Miike'nin en sevdiğim filmi ise bir Japon çizgi romanı uyarlaması olan KatilIchi,2001 (IchitheKiller/a^Koroshıya îcht,)... Japon çete (Yakuza) savaşlarını şiddeti bir parodiye hatta melodrama dönüştürerek anlatan bu filmi özellikle 'Kill Bill'cilere şiddetle(!) öneririm. Kill Bill'i değil de Katil Ichi'yi izlemek, Istanbul'da nezih bir restoranda değil de gidip Adana'da salaş bir lokantada Adana kebap yemek gibi bir duygu çünkü... (Burada Tarantino'nun basit bir taklitçi olduğunu düşünmediğimi ve Kill Bill'in yaşamın değil, filmlerin üzerine kurulu özel bir durum olduğunun farkında olduğumu belirtmeliyim.) Japon korkugerilim sinemasının başarısının nedenleri... Bence 'Jap° n Korku'sunun orijinalliği ve başarısı izleyiciyi kendi hayal gücüyle baş başa bırakmasından kaynaklanıyor. Amerikan durum komedilerinde nerede, ne kadar gülüneceği nasıl belliyse (kahkaha efekti), bu kültürün korku filmlerinde Odishon... Yönetmen: Takashi Miike Sonuç olarak korku filmlerinden ho lanmayan sinemaseverlere Japon korkı gerilim sinemasım önermek anlamsız ol caktır. Korku tiırüne pek alışık olmayaı lara bir anda önermekse sakıncalı olabil Ancak Holywoodvari korku filmlerini s ven amabu filmlerin tadmda tuzundab eksiklik veya fazlalık hissedenlerin, t filmlerin fonunda karıkatür bir durum s zinleyenlerin Japon korkugerilim sin masıyla tatmin olacaklarını ve ' J a P c Korkusu'nun onlara ardında hiç ışık c mayan yepyeni kapılar açacağmı düşünı yorum.# kurilerinMutluluğu,2001 (TheHapiness of the Katakuris / aka Katakurike no kâfuku)]. Genel olarak Batı değerlerinin Japon gençliğini ve kültürünü nasıl zehirlediğini sıra dışı bir üslupla anlatan filmler [ VisitorQ, 2001 (aka Bizıta Q aka aka Love Cınema Vol 6)] çeken Miike'nin Japon korkugerilim sinemasına büyük ün kazandıran yapıtıysa özellikle son yirmi dakikasmda Lynchvan dramatik akışıyla izleyeni koltuğuna çivileyerek dikkatleri üzerine çeken Prova, 2000 (Audition / Bangkok Film Festivali Altın Kinaree u yıl ikincisi düzenlenen Uluslararası Bangkok Film Festivali, 22 Ocak2 Şubat tarihleri arasında Tayland'da yapılıyor. Festival Güney Asya'da yapılan en büyük organizasyonlardan biri. Ocak ayı ile Çin yeni yılının başlaması yabancı filmler için gişe hasılatının en fazla olduğu dönem. Yani festival için ideal zaman. Uzakdoğu filmleri Avrupa ve Amerika pazarlarına bu festival aracılığı ile tanıtılıyor. Uluslararası Bangkok Film Festivalin de bu yıl çeşitli ülkelerden yaklaşık 150 film gösteriliyor. Geçen seAKın Klnaree'ln tasanmında, neki festivalde ödülleri Tayland mttolojlftlnde geçen "KonuşOnunla"yla Pedro Almadovar toplamıştı. yan kuş yan insan Klnnon " Asya Panoraması" başve dlşlsl Klnnaree'nln lığı altmda on farklı Asya ülkesinden yarışmaya kaestetlğlnden eslnlenllmlş. tılan filmler "En îyi Asya Filmi" dalında 'Altın Kinaree Ödülünü' alacak... "Ömür Boyu Başarı" ödülüise Asya sinemasının duayenlerinden Ratana Pestanji'ye verilecek. Ödülün tarihçesi Ödülün tasanmında, Tayland mitolojisinde geçen yarı kuş yan insan Kinnon ve dişisi Kinnaree'nin estetiğinden esin Selen Tokcan B: lenilmiş. Budist ve Hindu destanlarına göre, Himalayalar'ın tepesinde, Hindistan ve Nepal sınırının olduğu bölgede olduğu varsayılan Himapan admdaki bölgede bir orman varmış. Bu orman cennetin altında imiş ve ölümlülerin onu görmesi veya ona yaklaşması imkânsızmış. Kinnon ve Kinnaree'nin kafası ve insan gövdesi, fakat kuş gibi ayakları ve kuyrukları varmış. Onlar Himapan ormanında yaşayan insan gibi gözüküp de insan olmayan tek varhklarmış. Insancıl, neşeli ve barışsever bir karaktere sahip olan Kinnon ve Kinnaree çok güzel şarkı söylemeleri, dans etmeleri ve gittikleri her yere barış ve sevgi getirmeleriyle bilinirlermiş. Festivaldeki filmler Tayland yapımı, Surapong Pinijkar'm filmi, "The Siam Renaissance" filmiyle açılan festival, David Mamet'in son filmi "Spartan" ile kapanacak. Asya filmleri yanşma bölümünde Singapurlu genç yö netmen Royston Tan'ın " 15 " adlı filr dikkat çekiyor. Film, hayal güçle MTV, çizgi filmler, elektronik müzi medya gibi görsellikler tarafından ş> killen on beş yaşındaki beş gencin h yatını ve kendilerini keşfetme macer larını kimi zaman acı veren bir gerçej likle anlatıyor. Irak doğumlu Kürt yı netmen Hiner Saleem 'in Fransız yap mı "VodkaLemon"adlıfilmiulusl rarası yarışmanın favorileri arasınd Film, eski Sovyetlerin Ermenists bölgesinde, sevgi dolu fakat harap o muş insanların umutlarını ve haya bağlılıklarını anlatıyor. FestivaİJ "Tayland Gerçeği" bölümünde 197 yapımı Paijong Laisakul'un "Thonj pan " filmi gösteriliyor. Filmin tarihs önemivar. 14Ekim 1973 yıhndakiöj renci hareketlerinin başladığı tarihı çekilmiş, 1976 yılının antikomüni hareketi içerisinde gösterimi yasal lanmıştı.Filmilkkez 1978yılındaTa' land'dagösterilebildi. "Dünyaya Aç lan Pencere" başlığı altmda gösterile seksen beş film arasmdan, Brezilya yönetmen Carlos Diegues'in "God Brazilian" (Tanrı Brezilyalıdır) filmi f; voriler arasında. Film, yarattığı insanlaı dan sıkılan bir tanrının tatile çıkmaya k; rar vermesi ve Brezilya'ya gidip, kendi, tatildeyken yerine bakacak bir aziz an ması üzerine kurulu. Yönetmen Diegı es, Brezilya sinemasının "Yeni Sinema (Cinema Novo) akımının temsilcilerir den. Yönetmenin "Orfeu" adlı filn "Yabancı Film" dalında Oscar adayı o muştu.# Aslı Erdoğan Hayattaki en büyük hatanız nedir? Çok hata yaptım. Çoğu geriye dönüşsüzdü. Başlamamış ilışkiler, bıtmemış öyküler ve yanm kalan cümleler... Bir insanın başına gelebilecek en kötü şey nedir sizce? Bedensel ve ruhsal travmalar. Bırinin ölümü. Fakat ölüm, tecavüz ve afişe edilmek gibi şeylerin yanında çok daha asil kalıyor. ölüm bile onların acısı gibi olamaz. En büyük keyif nedir sizce? Çay ve sigara. Yürüyüş yapmak, çiziktırmek, dans etmek. Sizi en çok güldüren şey nedir? Çok gülerim. Kendi espnlerime ('), fıkralara, komedi filmlenne... En sevdiğiniz yazar kim? Dostoyevski, Kafka, Flaubert, Shakespeare. Türk edebiyatından Saıt Faik. En sevdiğiniz fllm/yönetmen? Tarkovsky, Krusawa. tdeal belediye başkanınız kim? Yok. Siyasi olarak en takdir ettiğiniz karakter kim? Che gibi devnmciler. Brezilya'da ilk komiinü kuran zenci lider Zunbi. Bir hayvan olsaydımz ne olurdunuz? Kızılderili astrolojisıne göre, gençken bir pumaydım...Şu an Çin astrolojisıne göre burcum olan dağ keçısıyım. En çok yaşamak istediğiniz şehir? Rio, Katmandu, Prag hepsı harika yerler. Fakat tstanbul dahil hiçbir yerde ömür boyu yaşamak ıstemem.