Katalog

Kendine de muhalif... Füsun Demirel de bir kuşak kadını. 78'lilerle birlikte dünyayı değiştirmek için yola çıkmış. Bugün, insanın önce kendisini değiştirmesi gerektiğini düşünüyor. Bunu da hem yaşamında, hem oyunlarında deniyor... Özgür Erbaş 1. Sayfamn devamı Oyuncu oltnaya lisede karar vermişsiniz... Izmir'deki amatör çalışmalar tiyatroyu seçmemde belirleyici oldu. Çevre ilçelere turneye gittiğimiz bir gün, gece geç gelmiştim. Babam beni bekliyordu ve hayatta ne yapmak istediğimi sordu. Ben de oyuncu olmaya karar verdiğimi söyledim. Önce şaşırdılar ama kararlılığımı görünce desteklediler. Türkiye'de yaşanan politik süreçten uzak tutma istekleri de vardı sanırım. Tedirginlerdi... îtalya'daki eğitiminizden sonra iistelik bazı fırsatları göz ardı edip Türkiye'ye dönmiişsünüz... 1982'de döndüm. Tam da darbenin sıcaklığının yaşandığı yıllar... Ama yazılmayan yıllar... "Bir Anarşistin Kaza Sonucu Oliimii" bizde de yaşanıyor, ama yazılmıyor. "Klaksonlar, Borazanlar ve Bırtlar"da anlatılan da "Aynı Susurluk" diye tanımlanıp geçiliyor... Sizce bunun nedeni ne? Bunlan yeteri kadar istediğimizi sanmıyorum. Bu alanda para kazanmanın yolları, inceliklerini bulan beyinler, bu yolda yeterince isteklilerse bir yolunu bulurlar... Istediklerinden emin değüim. Benim Dario Fo ile buluşmam da bu noktada oldu zaten. Mizahla muhalefet ederek yazılmış bu oyunları Türkiye'ye taşımanın aciliyetini gördüm. ELEŞTİRİ UNUTULDU... Muhalif olmak marjinalleştirildi. Bugün insanlar hem eğlenmek hem de eğlenceli olmak zorunda. Ama bu eğlencenin içinde muhalefet yok. Siz bugiinün mizahma nasıl bakıyorsunuz? Her şey yeni dünya düzeninin programlamasına göre yönleniyor. Buradan bakınca hayatın temel unsuru olan "sisteme muhalif olmak, eleştirel olmak, eleştirel bakmak" marjinalliğe hapsediliyor. Çıkış nerede peki? îyice dibe vuracağız galiba. Başka yolu yok! Gençlerden başka ne umudumuz olacak ki diyorum...Gençler ne yapıyor? Bazıları reklama kayıyor, hayatını sürdürme derdine diişüyor. Pek azı sinema üretimine girebiliyor. Gençler de sistemin içinde eriyip gidiyor. Öğrenciyken çok muhalifler, hiçbir şeyi beğenmiyorlar, piyasa koşullarıyla karşilaşınca eleştirdik* leri ka r : Füsun Demirel "hadi cinselliği tartışalım" diyor ve bunu en çok gençlerle paylaşmak istiyor... Çünkü ne aile ne de okuilar bu konuda eğitim veriyor... dar bile olamıyorlar. O yüzden şimdi genç demeye de korkar oldum. Sizin kuşağın farkı ne, o zaman? Kendimize güzelleme bizi serinletir belki, ama kurtarmaz. 45 yaşındayım ve arkama dönüp baktığımda kendim için fazla bir şey yapmadığımı gördüm. Gelecek nesillere bir şeyler bırakmak adına kendi hayatlartmızı ihmal etmişiz. Herkesin yaptığı, günlük normal şeyleri yapmamışız. Ben şimdi daha çok kendime zaman ayırmak istiyorum. 78'lilik durumu mu? 68, 78, 2008!... Tespitlerde ve tahlillerde yanılgılar yaşamışız...Bunların telafisi zaman alacak ve bizi yoracak! Şimdi, sırada ne var? 1995'te Franca Rame, "Seks? Eh Hayır Demem" diye bir oyunu sahneye taşımış. Oyunda "Biz cinselliği hiç tartışmamışız. Yani en temel şeyi tartışmadan hayatı, dünyayı değiştirmeye soyunmuşuz. Hadi bunu düşünelim" diyor. Bende de biraz onlann takipçisi olarak, bunlan tartışıyorum kendi içimde. Biz de bu oyunu bekliyoruz o halde... "Seks! Eh, HayırDemem"i uyarlamak istiyorum. îtalya'daki gibi, kendi serüvenlerimden beslenerek, ama belli bir kurmacanın içinde anlatmak istiyorum. "Seks? Eh, Hayır Demem" Türkiye için neden önemli? Çünkü, Türkiye'de özellikle gençler, ne aşklarını istedikleri gibi yaşayabiliyor ne de cinsel yönelimlerini ifade edebiliyorlar. Sistem buna izin vermiyor. Bundan büyük bir hüzün duyuyorum. Çok iyi üniversitelerde okusalar, yann iyi bir kariyere sahip olsalar da cinselliklerini istedikleri gibi yaşayamamış olacaklar. Ayrıca cinsellik konusunda ne ailede ne de okullarda eğitim verilıyor. Zaten oyun da bunu dile getiriyor. Rame ve Fo'nun 7080'lerdeki oyunlarını gözden geçirdikten sonra bu oyunu sahnelemeye karar verdiklerini söylüyorsunuz. Nasıl bir karşılaşürma bu? Aslında temel olarak, sevmeyi, âşık olmayı, cinselliği anlayıp yaşayamıyorsak, dünyayı değiştirmek için kollarımızı sıvarken bir yanımızın eksikliğinı hep duyacağımızı ve bunu miras olarak yarınlara taşıyacağımızı söylüyorlar. Bizler de dünyayı, hayatı değiştirmeyi düşündük, ama kendimizi değiştirmekten başlamayı düşünmedik. vın derinleştirerek muhafazakâr oyları istediler. Bu doğrultuda gençler arasında bekâret giderek kutsanır olurken cinsel perhiz de destekleniyor. Tarikatların, kilise misyonerlerinin dini telkinleri ile cinseOiği ayıp ve günah sayanların sayısında artış var. Ama aynı zamanda dünya seks ticaretinde buyük pay sahibi olan porno patronları bu muhafazakâr ABD'nin yurttaşları değil mi? Beyin bombardımanı yapan porno yayınlardan kazandıkları paranın ne kadarını vicdalarmı rahatlatmak için hangi kiliseye, bağışlıyorlar, merak ediyorum. Bilim ve sanat birlikte mi mücadefe edecek? Kinsey bir bilim adamı. Cinsellikle ilgili 50 yıllık geçmişi olan, istatistiklere dayanan bir araştırma yapmış. Amerika'da kadınlann % 45'inin orgazm taklidi yaptığını açıklamış. Rame de oyunda bu bilgiyi kullanıyor. Günümüzde orgazm taklidi yapan kadın sayısı herhalde % 6070'lere varmıştır. ABD'deki muMUHAFAZAKARLIK YÜKSELİŞTE hafazakarlar 50 yıllık bu araştırma sonuç• ABD'li muhafazakarlar Kinsey'in ya larını nereye saklayacak, nasıl yok edeşamını anlatan filmle ayağa kalktı. Fo ve cekler? Filmleri yasaklamak, sansürlemek, gerçekleri örtmek ne işe yarayacak? Rame de Kinsey raporuna "Seks? Sağlıksız, mutsuz, sahte kutsal evlilikler Eh.hayır demem!"de yer vermiş... sürecek, insanlar cinselliği yaşayamadan ABD'de sürdürülen sağ politikalar ve göçüp gidecek... Oyunun Türkiye'de ve özellikle Bush yönetiminde tanık olduk dünyada aciliyeti var... Bunların sahneki, insanlar süratle muhafazakârlaştırılılenmesi ve filmlerinin yapılması bu soyor. Sağ politikacılar seçim programlarunlara sanatsal bir dokunuştur... 0 rmda kürtaj yasağı, eşcinselliğe karşı ta Füsun Demirel Eğreti Gelin'de... Fotoğraf: YAVUZ MEYVECİ Demet Sağıroğlu Şarkıcı En büyük hatanız nedir? Sonuçlarına katlanamadığım her şey. Bir insanın başına gelebilecek en kötü şey sizce nedir? Iftira, haksız yere yargılanmak. Hayattaki en büyük keyfiniz nedir? Müziğim. En sevdiğiniz yazar kim? OshoJose Moııro de VasconcelosMarlo Morgan En sevdiğiniz film/yönetmen? A/nadeus/Miloş FormanTarantino En büyük aşk hikâyesi kimlerinki? Aşkı uğruna krallığını terk eden VIII. Edward ve Madam Simpson Sizi en çok güldüren şey nedir? Cem Yılmaz, Avrupa Yakası, amatör kamera çekimleri. En büyük mutsuzluk? En son ne zaman dibe vurdunuz? Emeğimin karşılığını almadığım zamanlar. Bir hayvan olsaydınız, ne olurdunuz? At. En çok yaşamak istediğiniz şehir? Izmir. Yangında kurtaracağınız ilk üç şey nedir? Kedim çıtçıt, son eserlerim, çantam. Bir film kahramanı olsaydınız kim olurdunuz? Niye? Heidi, çocukluğa özlem diyebiliriz. Sizi en çok tedirgin eden ve en beğendiğiniz özelliğiniz? Smırlanm zorlandığında fevri çıkışlar yapmak. Vicdani duygularım ve açık sözlülüğüm. Sizin için affedilemeyecek hata nedir? îkiyüzlülük. Sahip olduğunuz en değerli şey? • Ailem. Hangi sıklıkta yalan söylersiniz ve hangi durumlarda? Ne olursa olsun yalan söylememek hayat felsefem. Güncel olaylar içinde yakın zamanda sizi en çok üzen olay nedir? IrakFelluce'deki masum insan katliamı ve savaşlar. Dünya gündemindeki ya da hayatınızdaki bir olayı değiştirme şansınız olsaydı, neyi değiştirmek isterdiniz? Değişecek o kadar çok şey var ki... Cumhuriyet DERGt* Imtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına tlhan Selçuk Cienel Yayın Yönetmeni: tbrahim Yıldız Editör: Berat Günçıkan Görsel Yönetmen: Aynur Çolak Sorumlu Müdür: Mehmet Sucu Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. Baskı: Merkez Gazete Dergi Basım Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş. Fatih Mah. Hasan Basri Cad. Samandıra Kartal/tstanbul îdare Merkezi: Türkocağı Cad. No: 3941 Cağaloğlu, 34334 Istanbul. (0212) 512 05 05 Cumhuriyet Reklam (0212)51241 19/512 48 30 512 47 78 *Cumhuriyet Gazetesi'nin parasız pazar ekıdır Yerel süreli yayın