Katalog

‘Dokundun Sen Bana’ D. H. Lawrence, 1885’te Eastwood Nottinghamshire’da sırf akla ve maddeciliğe dayanan bir nir. Hadrian aileden biri gibi kızlarla bü- hayat zorlamış olmasına bağlar. Böy- bir madencinin çocuğu olarak dünyaya geldi. yür ama 15 yaşına gelince onları terk İlk şiirleri 1909’da, ilk romanı Ak Tavus Kuşu 1911’de, le bir hayat tarzı ölümcül bir hastalık- edip Kanada’ya gider. ilk öykü kitabı Prusyalı Subay ve Başka Öyküler 1914’te tır ve tek kurtuluş yolu yoktur.” Birinci Dünya Savaşı çıkınca asker yayımlandı. Ardından romanlar, öyküler geldi. Akşit Göktürk de Lawrence’ın An- olarak Fransa’da savaşa katılır. Sa- Günümüzde bile kitapları okunan yazın dünyasının seç- ka Kuşu romanına yazdığı önsözde, vaş bittiğinde Ted Rockley ve kızları- onun yazdıklarını “Ruh, kafa, gövde kin yazarları gibi, 1915’te yayımlanan Gökkuşağı açık sa- nı ziyarete gelir. ayrımı gözetilmeksizin, insan yaşamı- çık bulunarak toplatıldı. Matilda bir gece hasta babasının nın her yönüne gereken önemi tanı- 1916’da bitirdiği Âşık Kadınlar 1920’de, New York’ta nasıl olduğuna bakmak için yanlışlık- yan bir hayat tarzının benimsenmesi” ancak sınırlı sayıda yayımlandı. la Hadrian’ın yattığı odaya girer. Ka- diye değerlendiriyor. 1919’da Lawrence’ın gönüllü sürgün yılları başladı. Eşiy- ranlıkta onun alnına, saçlarına doku- le birlikte ilkin İtalya’ya, sonra Seylan ve Avustralya’ya git- nur, yüzünü okşar. DOKUNMAK... ti, 1922’de de New Meksiko’ya yerleştiler. 1925’te sağlığı Bu temasın “o içli harika güzelli- Ünal Aytür, Lawrence’ın cinsellik- bozulmaya başlayınca İtalya’ya döndüler. ği” öksüzler yurdunda sevgisiz büyü- le canlı bir yaşam arasında yaşamsal Lady Chatterley’in Sevgilisi, Floransa’da 1928’de yen Hadrian’ı şaşırtıp çok etkiler, yü- bir bağ kurduğu inancında olduğunu yayımlandıktan hemen sonra o da açık saçık bulunarak reğinde o zamana kadar bilmediği açıkladığı “Sevimlilik Karşısında Cin- yasaklandı. duygular uyandırır. sellik” başlıklı denemesinde bunun Yüzyılın en uzun süren sansür davalarından birinin ko- Bunun Matilda’nın üzerinde bir hak örneklerini verdiğini de belirtiyor: nusu olan bu romanın 1959’da ABD’de, bir yıl sonra da kazandırdığını düşünür, bu hak nede- “Cinsellik ateşi hepimizin içinde niyle onda gördüğü “büyülü parıltı”yı İngiltere’de aklanarak satışına izin verildi. uyuklar ya da yanar durur. Sönerse, ele geçirmek arzusuna kapılır. dünyada ne yazık ki sayıları gitgide o KONU ALANI Matilda ise daha önce Hadrian’da korkunç yaşayan ölülerden biri olu- Dokundun Sen Bana (Yapı Kredi Yayınları), D.H. varlığını hissettiği güçlü erkeklikten şimdi de elini onun yü- ruz. Ayrıca bu ateş karşımızdaki bir kişinin cinsellik ateşini Lawrence’ın 70’i aşkın öykülerden birinin adıdır. Seçilen zünde dolaştırdığı sırada içinde beliren duygulardan rahat- tutuşturabilme gücüne sahiptir.” öykülerden Çayır Yığınları Arasında Aşk, At Tüccarının sız olmuş, ondan nefret etmeye başlamıştır. Aynı denemede Lawrence, cinsellik ile güzelliğin temel- Kızı, Altın Yüksük, Kör Adam, Rahibin Kızları, O Şey Yok, de aynı şey olduğunu, cinselliğin her zaman bir sıcaklık, SONUÇ Prenses, Beyaz İpek Çoraplar, Biletler Lütfen, Ölümcül bir parıltı uyandırdığını, bu parıltının salt bir ışımaya dö- Baskı, Kasımpatıların Kokusu, Tilki, Tahta Atın Binicisi de Matilda ile onunla evlenmek isteyen Hadrian arasında nüştüğü an, güzellik duygusuna ulaşıldığını ileri sürer. gerek konu gerek anlatı yönlerinden birbirinin benzeridir. geçen bir konuşmayla sona erer öykü: Bu yüzden, en sıradan kimse bile güzel görünebilir, gü- Kitabı dilimize çeviren Ünal Aytür, onun bu yönüne Matilda gözlerini uzaklara dikti. Sonunda ona sordu: zel olabilir. Çünkü gerçek güzellik, “düzgün burun, iri göz- “Eğer para için değilse, neden eziyet ediyorsun bana. Se- değiniyor: ler” gibi “saptanmış bir biçimlilik” değil hissedilen bir şey, nin annen olacak yaştayım ben.” “Yazacağı roman ve öykülerde anne-oğul ve kadın-er- bir parıltı, bir alımlılık duygusudur. kek ilişkileri çerçevesinde evlilik ve cinsellik konularını ele “Önemi yok bunun” dedi Hadrian. “Sen hiç annem ol- Bu genellemeden sonra konunun somut örneklerle ya- alarak İngiliz halkını etkileyip geliştirmeye çalışmaktadır. madın benim. Evlenelim Kanada’ya gidelim -benimle ev- şandığı kitabın temel konusu Dokundun Sen Bana’ya ağ- Çünkü ona göre, gününün toplumsal ve kültürel ortamı lensen iyi edersin, bana dokundun çünkü.” dırır: Lawrence’ın bu duyguları etkili bir üslupla yazdığı Matilda kireç gibi olmuş, titriyordu. Yüzü birden öfkey- -aslında tüm Batı uygarlığı- insanların içgüdülerini, Lady Chatterley’in Sevgilisi adlı romanı yansıtmış olmalı ki yüreklerinin karanlık derinliklerinde yatan bilinçaltı eğilim le al al oldu. “Çok yakışıksız, çirkin bir şey bu!” dedi. Had- filmlere de uyarlanmıştır. ve arzularını bastırıp köreltmiş, onları ‘yarı ölü’ haline rian sinirlenip “Nasıl yani? Dokundun ya sen bana” diye getirmiştir. karşılık verdi. ‘DOKUNDUM’UN ÖZETİ Araya babaları Ted Rokley girip evlenmeleri için direnince Lawrence bunu, Endüstri Devrimi’nin yarattığı koşulların Matilda 16, kardeşi Emmie 14 yaşındayken babaları Ted kitleleri doğadan ve kendi öz benliklerinden uzaklaştırarak Rokley, öksüzler yurdundan 6 yaşındaki Hadrian’ı evlat edi- Matilda ile Hadrian, onun isteğini yerine getirerek evlenirler. n MESUT KINACI’DAN ‘ANTİK ÇAĞDA MÜZİK: ARKAİK VE KLASİK DÖNEMLERDE HELLAS’TA MÜZİK, MÜZİSYENLER VE ENSTRÜMANLAR’ oğu Batı Yayınları tarafından yayımlanan Antik Çağda durumlarında ya da sıradan rutinlerinde hangi enstrümanla Müzik - Arkaik ve Klasik Dönemlerde Hellas’ta Müzik, ne tür müzikler icra edildiğine yer veriliyor. DMüzisyenler ve Enstrümanlar adlı incelemesinde, Kullanılan enstrümanların icat ediliş öyküleri, teknik antik Yunan müziğinin Arkaik ve Klasik çağlardaki gelişimini ayrıntıları ve kullanım özellikleri anlatılıyor. kapsamlı bir şekilde ele alıyor Mesut Kınacı. Genel olarak Arkaik ve Klasik çağlarda Yunan müzikal Müziğin kökenlerinden başlayarak ilkel toplumlarda ne kültürünün eriştiği düzey, onun referans kabul edilip amaçla ve nasıl kullanıldığına, Mezopotamya, Mısır ve Hitit örnek alınmasına ve etkilediği kültürler yoluyla günümüz toplumlarındaki müzikal kültüre kısaca değiniyor ve kitabın müziğine esin olmasına uzanan süreç akıcı dille ve güvenilir ana teması antik Yunan müziğinin kökenleri ve müzikle ilgili kaynaklarla sunuluyor. mitleri aktarmaya çalışıyor. Uzunca bir araştırma ve düşünce sürecinin sonucunda olu- Antik Yunan müziğinin geçirdiği evrim kronolojik olarak şan kitap, antik çağ tarihi ve kültürü, antik Yunan medeniye- anlatılırken söz konusu evrime katkıda bulunan müzisyenlere ti ve müziği, müzik tarihi konularına ilgi duyanlar, bu konuda ve müziğin rasyonel bir sanata dönüşmesine de değiniliyor. araştırma yapanlar ve müzikologlar için özgün bir çalışma. n Müziğin özel yaşam ve günlük yaşamdaki yeri ve önemi Antik Çağda Müzik - Arkaik ve Klasik Dönemlerde ayrıntılı bir şekilde irdeleniyor, doğumdan eğitime, dini festivallerden symposionlara, savaş meydanlarından cenaze Hellas’ta Müzik, Müzisyenler ve Enstrümanlar / Mesut merasimlerine değin antik Yunan yaşamının tüm seçkin Kınacı / Doğu Batı Yayınları / 191 s. / 2025. 16 31 Temmuz 2025