Katalog

ROMAN ÖDÜLÜ: HİKMET HÜKÜMENOĞLU / ‘HARİKA BİR HAYAT’ ‘İçindeki boşluk büyüdükçe büyüyor’ Roman dalında 95 yapıtın değerlendirildiği ve Seçici Kurulu Konur Ertop, Asuman Kafaoğlu Büke, Zeynep Aliye, Öner Yağcı ve Gamze Akdemir’den oluşan 78’inci Yunus Nadi Roman Ödülü, Hikmet Hükümenoğlu’nun Harika Bir Hayat (Can Yayınları) adlı romanına verildi. Hükümenoğlu ile Cumhuriyetin İstanbul’un işgal altında olduğu dönemlerden başlayıp ellili yılların sonuna uzanan, Halide Edip Adıvar’ın Sultan Ahmet Meydanı’ndaki meşhur konuşmasından Tan gazetesinin yakılmasına, Nâzım Hikmet’in cezaevi sürecinden Suat Derviş’in yaşamına ilişkin birçok tarihi olaya ve kişiye tanık ettiği romanını konuştuk. HİKMET HÜKÜMENOĞLU 1971’de İstanbul’da doğdu. Edebiyata ilgisi ortaokul yıllarında başladı. 1989’da Robert Koleji’nden mezun oldu. Sırasıyla Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü’nü ve Koç Üniversitesi’nde MBA programını tamamladı. On yıl boyunca finans sektöründe görev aldı. 2004’te kurumsal görevini sonlandırarak edebiyat dünyasına girdi. koşullar altında çalışmışlar. İş- CENGİZ KARAGÖZ gal döneminde yoğun bir san- sür ortamı var. Milli Mücade- İstanbul’un işgal altında olduğu dönemlerden n le başladıktan sonra İstanbul’a başlayıp 50’li yılların sonuna uzanan Harika Bir Ha- gelen bilgi son derece kısıt- yat adlı romanınızı bu tarih diliminde yazmak istemeniz lı. Birçok zorluk söz konusu. bilinçli bir tercih miydi, yoksa bu karakterleri başka bir Buna karşın Veysel Bey yüzyılın insanları da olabilir miydi? bir şekilde işini doğru düz- Romanı yazmaya karar verdiğimde kafamda “Harika” gün yapmaya çalışan ve ha- karakteri belirdi. Onun hikâyesini oluştururken yavaş ya- yatta kalamayan bir karak- vaş hangi tarihte yaşayacağına karar vermeye başladım. ter. Onun gözünden o dö- Karakterin olgunluk dönemini yani 30’lu yaşlarının nemde İstanbul’da neler İkinci Dünya Savaşı dönemlerinde geçmesini istiyordum. oluyor, insanlar neler yaşı- Karakterin başına gelecek hikâyelerden yola çıkarak dö- yor görebiliyoruz. nemi belirlemiş olduk. kım güçlükler, yaptığı işler, içinde yaşadığı ortam, döne- Bunun dışında o döneme ait beni en çok etkileyen şey- Romanın henüz başlarında, ana karakterimiz olan n min şartları... Her türlü zorluğa karşın o da kendi hedefi lerden biri de tüm bu yokluklara karşın hem gazeteciliğin Harika henüz yeni doğmuşken babası Veysel Bey “Ha- ve hayali doğrultusunda yoluna devam ediyor. Dolayısıy- hem de edebiyat ortamının bir şekilde ayakta kalması ve yatımda gördüğüm en güzel varlık” diyerek kulağına is- la her şeyden vazgeçip başkalarının beklentisine göre ya- devam etmesidir. mini fısıldıyor. şamanın onu mutlu edeceğini hiç sanmıyorum. Romanda da buna ilişkin unsurlar yer Ancak annesi Melek Hanım’a göre Romanınızdaki birçok kadın karakterin güçlü ki- alıyor. Döneminin büyük edebiyat isimle- n ise Veysel Bey, “Hayatımda gördüğüm şiliklerden oluşması da önemli. Cumhuriyet’in ilanıyla rinin bir evde toplandığını görüyoruz. Bu en güzel ikinci varlık” demişti. Melek birlikte kadınların özgür olduğu ve hayatın içinde aktif toplanmalar da ana karakterimizi besleyen Hanım’a göre ise birinci kendisiydi. Ro- olarak yer alma olanağına sahip oldukları düşünülürse önemli etkinliklerden biri. manın merkezinde anne-kız çatışması yer bu karakterleri güçlü kişilikler olarak kurgulamanız bir Romanın ilerleyen bölümlerinde Me- alıyor diyebiliriz sanırım. n lek Hanım başka bir hayat bakışını be- tesadüf müydü, yoksa bilinçli bir tercih miydi? Evet, roman anne kız arasındaki çatış- Kesinlikle bu çok etkileyici bir gözlem benim için. O nimsemeye başlıyor. ma ve dinamik üzerine kurulu. Annesiyle dönemde o kadar büyük insanlar yaşamış ve o kadar gü- Anne kız arasındaki çatışmaları da ele Harika’nın çatışması doğduğu günden iti- alırsak Melek Hanım’ın narsist biri oldu- zel şeylere imza atmışlar ki bu çok etkileyici bir şey. baren başlıyor. Ben de bunun altını çizmek istedim elbette. ğunu söyleyebilir miyiz? Yoksa arzu ettik- Çocukluktan başlayan bir ilişkisinin arı- Suat Derviş kadınların Türkiye’de gazetecilik yapma- lerini gerçekleştiremediği için hayata kar- zalı bir yönü var. Harika, çocukluğundan şı öfkesini bu şekilde mi ortaya koyuyor? dığı dönemde tek başına sokaklarda gazetecilik yapan, beri annesinden onay almak için onun ho- röportajlar yapan bir kadın. Sabiha Sertel de son derece Psikolog ya da psikiyatrist olmadı - şuna gidecek şeyler yapması gerektiğini ğım için bu konuda kesin bir şey söyle - baskıcı bir dönemde erkeklerle fikir tartışmasına girmiş, öğreniyor. Buna şartlanıyor. yargılanmış bir kadın. mem olanaksız ancak bence durum ikinci Annesinin hoşuna gidecek şeyler yapma- Bunlar çok etkileyici. Onların ışığında ben de kurgula- söylediğinize daha yakın. Kendini gerçek- yıp, kendini geliştirmezse, örneğin yeni bir leştiremediği için bambaşka idealler ve düşüncelerin peşine dığım kahramanımın güçlü bir kadın olmasını istedim. yabancı dil öğrenmek gibi ya da başka konularda başarı- Harika, yetenekli, donanımlı, iyi eğitimli bir insan. takılıp onların peşinden kendini gerçekleştirmeyi deniyor. lı olmazsa annesinin sevgisine kavuşamayacağını anlıyor. n Kitabın sonlarına doğru bir bölümde anne kızına Birçok dil biliyor, şiir yazıyor, tiyatroya yeteneği var Tüm yaşamı bu yanlış ilişki üzerine gelişiyor. Olma- n “Harika bir hayatın olabilirdi” diyor. Ancak Harika, vb.. Buna karşın “değersizlik” hissinden bir türlü kur- ması gereken bir anne kız ilişkisi beliriyor aralarında. O tulamıyor. kadar yanlış bir dinamik var ki; Harika, kendini beğen- benliğinde ısrar eden güçlü bir karakter. Harika benli- ğinden vazgeçse annesi onu sever miydi? Daha sonra birtakım olaylar daha yaşanıyor. Bunlar- dirmeye çalıştıkça aralarındaki çatışma daha da artıyor. Hiç bu yönüyle düşünmemiştim. Belki aralarında dan yola çıkarak kitabın devamını da gelebilir mi? Kendini beğendirse bile çok kısa bir tatmin duygusu bu kadar çok çekişme olmazdı. Ancak annesi onu daha Harika, olay örgüsü doğrultusunda sürekli kendini yaşıyor. Daha sonra yine bir şeyler yapması gerekiyor- çok sever miydi ya da öyle bir yol izlense Harika daha yenileyen ve geliştiren bir insana dönüşüyor. Evet, ki- muş gibi hissediyor. İçindeki boşluk duygusu da büyü- tabın devamı gelecek. Kitabı yazmayı bitirdiğimde dükçe büyüyor. mutlu biri olur muydu diye düşünüyorum... Bence mut- lu olmazdı. Harika’nın hikâyesinin devam etmesini istemiştim. Harika’nın babası Veysel Bey’den de bahsetmek n isterim. Veysel Bey’in bu romandaki yeri nedir? Harika, karakteri dolayısıyla kendi yoluna devam et- Dönem olarak da Soğuk Savaş döneminde geçmesini mek istiyor. Bütün zorluklara karşın... düşünüyorum. Hikâyenin nerede başlayıp biteceğine iliş- Veysel Bey bir gazeteci, mesleğini çok seven ve işi- ni doğru düzgün yapmaya çalışan bir karakter. O dö - Bu tabii yalnızca annesiyle ilişkisinde olan zorluklarla kin bir planım yok ama 1950-80’li yıllar arasında geçer nemin gazetecileri de hem çok ilginç hem de çok zor sınırlı değil. Beraber olduğu insanlardan kaynaklı birta- diye düşünüyorum. n 6 7 Aralık 2023 VEDAT ARIK