Katalog

RICHARD FREIHERR VON ROSEN’DEN ‘PANZER ASI’ ‘Barbarossa’dan Normandiya’ya Bir Alman Tank Komutanının Anıları’ İkinci Dünya Savaşı gazisi, Nazi rejiminin SS’inin değil, Alman Silahlı Kuvvetleri’nin (Wehrmacht) üyesi olan Alman tank komutanı Richard Freiherr von Rosen, Panzer Ası’nda (Çeviren: Ali Kaan Cerit / Kronik Kitap), Almanların kurduğu tank tümenlerini, harekâtlarını ve sıradan bir tankçının gündelik yaşamını anlatıyor. Von Rosen, çoğunlukla Sovyetler Birliği’nde yaşanan çarpışmaları anlattığı ve ideolojiye bulanmış bir savaşın içindeki sıradan bir askerin yaşadıklarını yalın dille aktardığı Panzer Ası’nda savaşı tüm dehşetiyle duyumsatıyor. ALİ KAAN CERİT avaş denildiğinde pek çoğumuzun aklına ge- len ilk birkaç araçtan biri de tanklar. Yüksek S teknoloji ürünü bu çelik canavarlar, bir asrı biraz geçen bir süredir yaşamımızda. İlk olarak İn- gilizler tarafından 15 Eylül 1916’da sahaya sürülen tanklar, ne kadar etkili olduklarını çok kısa sürede göstermiş ve devamında savaş alanlarında daha faz- la yer bulmaya başlamışlardı. Gördükleri şey karşısında etkilenen Almanlar da der- hal tank üretimlerine ağırlık vermişlerdiyse de 1918’de savaşı kaybettiler. Fakat artık her şey değişmişti. Tank- ların savaş alanına çıkmasının ardından artık savaşlar bir daha asla eskisi gibi olmayacaktı. Askeri geleneklerini genellikle hız üzerine ku- ran Almanlar, tanklarda da yeni taktikler ve dokt- rinler geliştirdiler. Ağır çelik sanayisiyle bu çaba- yı destekleyen Almanlar, İkinci Dünya Savaşı’na gi- Königstiger tankları ve von Rosen. Richard Freiherr von Rosen. den yolda pek çok tank varyantı da üretmiş, Versay Antlaşması’nın hükümlerinden kaçmak için bu tankları Sov- mil Cahit Toydemir 27 Haziran 1943’te Almanya’nın Doğu Königstiger tanklarıyla donatılmıştı. Seyyar bir birlik haline yetler Birliği’nde test etmiş ve nihayetinde o çok korkulan Cephesi’ni ziyaret etti. Bu ziyaret sırasında Hitler’in yanı sı- getirilen 503. Ağır Panzer Taburu, cephenin destek ihtiya- tank tümenlerini oluşturmayı başarmışlardı. ra Feldmareşal Erich von Manstein ve Gerd von Rundstedt’le cı duyan bölgelerine sevk edilmiş ve von Rosen’in özellik- le Doğu Cephesi’nde savaşmadığı yer kalmamıştı. Özellikle görüştü. Almanların yeni “oyuncakları” Tiger tanklarının ken- TANKÇI GAZİ VON ROSEN’DEN disine tanıtıldığı Türkenübung-Türk Tatbikatı’nda bu tank- Kursk civarında gerçekleşen ve Hisar Harekâtı adıyla bili- BİR SAVAŞIN ANATOMİSİ! ların işlevlerine birinci elden tanık oldu. Burada Orgeneral nen o dev tank muharebesinde de bizzat görev almıştı. İkinci Dünya Savaşı gazisi Alman tank komutanı Ric- Von Rosen’in İkinci Dünya Savaşı deneyimleri Doğu Toydemir’e tankları tanıtan birlik, yazar von Rosen’in birli- hard Freiherr von Rosen’in kaleme aldığı Panzer Ası: Cephesi’yle de sınırlı kalmadı. Elit tank birliği olarak Mütte- ğiydi. Von Rosen kitapta bu tatbikata da değiniyor. Barbarossa’dan Normandiya’ya Bir Alman Tank Komuta- fiklerin tarihin en büyük çıkarma harekâtı Overlord Harekâtı’yla Ziyaretin ardından Orgeneral Toydemir memlekete dön- nının Anıları (Çeviren: Ali Kaan Cerit / Kronik Kitap), Al- Fransa’ya çıkmalarının ardından derhal Fransa’ya gönderildi. müş ve Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’ye bir rapor yazmıştır. manların kurduğu bu tank tümenlerini, harekâtlarını ve sıra- Hem Rus hem de Amerikan tanklarına karşı savaşan von Cephede gördüklerinden sonra Toydemir, doğru bir öngö- dan bir tankçının gündelik yaşamını anlatıyor. Rosen, kitabında bu tankların teknik kıyaslarını da yapıyor rüyle Almanların savaşı kaybedeceğine hükmetmiş ve rapo- Nazi rejiminin SS’inin değil, Alman Silahlı Kuvvetleri’inin ve bir Tiger tankının komutan kulesinden bu iki farklı ekol- runu da bu şekilde hazırlamıştır. (Wehrmacht) üyesi olan von Rosen, herhangi bir siyasi, pro- den gelen tankların nasıl göründüğünü anlatıyor. pagandaya sarılmadan tamamen sıradan bir asker olarak ya- 503. AĞIR PANZER TABURU! Türkiye’de İkinci Dünya Savaşı literatürüne yaptı- şadıklarını kaleme almış. Zaman zaman kendi iç dünyasını da Askerlik kariyerine bir tank nişancısını olarak başlayan ğı katkılarla da öne çıkan Kronik Kitap, Panzer Ası: yansıtan yazar, savaşın insani boyutunu da ortaya koyuyor. von Rosen, savaşı üsteğmenlik ve bölük komutanlığıyla bi- Barbarossa’dan Normandiya’ya Bir Alman Tank Komuta- Kimi zaman evlerinde kaldıkları insanları, kimi zaman esir tirecekti. 1940’ta başlayan askeri kariyerinde gösterdiği ba- nının Anıları kitabıyla da savaşa farklı bir açıdan, bir tankın aldıkları askerleri, kimi zaman da girdikleri şehirlerde yaşanan- şarılarla yalnızca 4 yıl içinde bölük komutanlığına yükse- gözlem aralığından bakmamızı sağlıyor. ları anlatarak çoğu zaman gözden kaçan ayrıntıları serimliyor. len von Rosen, Alman Silahlı Kuvvetleri’nin elit tank birliği Richard Freiherr von Rosen, çoğunlukla Sovyetler Birliği’nde 503. Ağır Panzer Taburu’nda görev yaptı. TURKENUBUNG-TÜRK TATBİKATI yaşanan çarpışmaları ve ideolojiye bulanmış bir savaşın için- Bu elit birlik, yalnızca İkinci Dünya Savaşı’nın değil aynı deki sıradan bir askerin yaşadıklarını yalın bir şekilde aktar- Von Rosen, bizzat bizi ilgilendiren bir konuda da rol almayı başarmış. Adolf Hitler’in resmi daveti üzerine Orgeneral Ce- zamanda dünyanın da en ikonik tanklarından olan Tiger ve dığı Panzer Ası’nda savaşı tüm dehşetiyle duyumsatıyor. n ‘BİR İDEALİN PEŞİNDE-ATATÜRK VE ALACA HÖYÜK’ apı Kredi Müzesi, Alaca Höyük kazılarında çıkarılan arkeolojik getirilerek kronolojik ve tematik bölümler altında sunuluyor. eserlerin önemli bir bölümünü Bir İdealin Peşinde: Atatürk ve Türk Tarih Kurumu Arşivi’nden seçilen fotoğraflar ve Mahmut Akok’un Y Alaca Höyük sergisinde izleyicilerle bir araya getiriyor. orijinal çizimlerinin bir kısmı da sergide yer alıyor. Küratörlüğünü Ni- hat Tekdemir’in, bilimsel danışmanlığını ise Tayfun Yıldırım’ın yaptı- Sergi kapsamında Yapı Kredi Yayınları tarafından basılan aynı ad- ğı Bir İdealin Peşinde: Atatürk ve Alaca Höyük sergisi, Kültür Varlık- lı kitapta Hatti, Hitit uygarlıkları ve Alaca Höyük konusunda çalışma- ları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile Yapı Kredi Müzesi’nin işbirliği- lar yürüten araştırmacılar tarafından kaleme alınan 25 akademik maka- nin bir ürünü. Serginin koordinatörlüğünü Bülent Gönültaş, Mehtap Ateş le de okuyucuya sunuluyor. ve Nilüfer Babacan tasarımını ise Karşılaşmalar ekibi yaptı. Ankara’nın 1935’te başlatılan Alaca Höyük kazılarında açığa çıkarılan ve farklı mü- Türkiye Cumhuriyeti’nin başkenti ilan edildiği 13 Ekim’de açılan sergi zelerde korunan arkeolojik eserlerin önemli bir bölümü ilk defa bir ara- 10 Mart’a kadar İstanbul’daki Yapı Kredi Müzesi’nde görülebilecek. n da sergileniyor. Sergi kapsamında Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ala- ca Höyük Müzesi, Çorum Müzesi ve İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nden Bir İdealin Peşinde-Atatürk ve Alaca Höyük / Kolektif / YKY / 235 arkeolojik ve etnografik orijinal eser İstanbul Yapı Kredi Müzesi’ne 512 s. / 2023. 6 2 Kasım 2023