Katalog

MAHİR ÜNSAL ERİŞ’TEN ‘ACAİP’ ‘Kendimi oğulluğum ve babalığımla bir imtihana tabi tuttum’ Mahir Ünsal Eriş yeni romanı Acaip (Can Yayınları) ile uzak masalların, yalnız erkeklerin, olanaksız bir aşkın öyküsüne davet ediyor okuyucuyu. Eriş, Gaip ve Acaip ile başlayan Tekzip ile devam edecek üçlemesinde romanlarını bir ‘aile meselesi’ üstünden kurmuş. Eriş ile ülkenin karanlık suçlarına da perde aralayan Acaip üstünden, baba-oğul çatışmasını, erkeklik savaşlarını ve doğunun masallarını konuştuk. ELÇİN POYRAZLAR ‘EN TEMEL MESELE AİLE’ n Acaip, olanaksız bir aşkın öyküsü olarak başlı- yor ancak o imkansızlığın içinde ülke tarihine uza- nan karanlık suçlar var. Bu romanını bir aşk romanı mı yoksa suç romanı mı olarak tasarladın? Açıkçası hem ikisi hem de hiçbiri. Aslında ben Acaip’i, tıpkı Gaip’te yaptığım, serinin son kitabı ola- rak düşündüğüm Tekzip’te de yapmayı planladığım gibi bir “aile meselesi” olarak kurdum. Gaip’te de Acaip’te de en temel mesele aile. Tabii toplumun siyasi ve tarihsel macerasını yara- tan dinamiklerin aile ilişkileri özelinde de mikro öl- çekte geçerli olduğu hakikati de var. Bu açıdan Acaip, suç ekseninde seyreden bir aşk hikâyesi ama yine de her şartta bir aile romanı. n Romanın anlatıcı kahramanı Samim yoksul, kimsesiz ve sevgiye aç bir karakter. Faili meçhullerin ülkesinde adeta hayatı meçhul biri. Samim’i biriyle tanıştıracak olsan hakkında ne derdin? Samim kaşıkla veren hayatın kepçeyle geri istediği, sevgiye, yakınlığa ama en çok da bir aileye aç, kırılmış, Teşekkür ederim bu tespit için. Tam olarak aklım- den, kalbinden görüyoruz. Yine de Güzin, Samim dökülmüş bir adam. dan geçen buydu. O hikâyede de adamı inanmak öl- için bir muamma. Samim bir hayale mi Aşık? Samim’e kıyasla ben çok sıradan, normal, dört başı dürüyordu. Samim’in hikayesinin vardığı yer de bu- Bunu yanıtlamam çok zor inan ki. mamur bir ailede büyüdüm ama açıkçası kendimle çok nu gösteriyor. n Roman bireyin gaddar bir sistem karşısında- bariz benzerlikler gördüğüm biri. Ama arkadaşlık et- n Acaip’in Gaip isimli romanınla bir bağı var. Ay- ki çaresizliğini, yenilgiyi kabullenişini ama yine de mek isteyeceğim biri değil sanırım. nı öykünün ucunu başka bir aynadan okuyoruz. unutmayışını hissettiriyor. Samim’in hesabı aslın- ‘ÜÇLEMEMİN TEMEL EKSENİ Romanın sonu da devam hissi uyandırıyor. da kiminle? BABA-OĞUL ÇATIŞMASI!’ Başta belirtitğim gibi Tekzip adlı bir roman daha Samim’in kavgası, varoluşuyla. Çünkü derdi daha n Acaip aynı zamanda bir baba-oğul çatışması, yazmak istiyorum. dünyaya gelişiyle başlıyor ve romanın son sayfasına hatta “devlet babanın” korkutucu gücü satırlarda Gaip ve Acaip’ten bildiğimiz dünyayı bir de kadar sürdüğüne tanık oluyoruz. Bir kendi varlığını hissediliyor. Bir çocuğun çok merak ettiği babasıyla Zeki’nin gözünden görelim bakalım, hakikaten de bir anlam içine sığıştırma çabası Samim’inki. tanışması da en vurucu noktalardan biri… haklılar haklı, zalimler zalim miymiş, yoksa hiç kim- n Romanda Kafkaesk ögeler var. Bunlardan bi- Baba-oğul çatışması Gaip, Acaip ve Tekzip üçleme- se ilk taşı atacak kadar günahsız değil miymiş! Niye- ri Samim’in işi. Ofisi, arkadaşları, anlatılan öyküler min temel ekseni diyebilirim. Anneler üzerine yaz- tim bu yönde. Ama ömür neye ne kadar izin verir, bi- Samim’e tuhaf geliyor ancak pek de kurcalamıyor. mak kıyasla kolaydır. Konforlu bir alandır. Ama baba- lemiyorum tabii. Samim gerçeklerden kaçmak istiyor gibi? lar üzerine yazmak, hele de bir oğlan çocukları için ol- O biraz Doğululuktan kaynaklı bence. Ofisin sebe- ‘ÇOK MERAKLI BİR POLİSİYE OKURUYUM’ dukça zorlayıcı. binin, kaynağının, bu işin kapsamının sorgulanma- n Benim tutku alanım olduğu ve bu romanda izle- Biz Doğulu toplumlar babayı ilahi bir konuma yer- sı olasılığı doğduğunda durumu açıklayan sözün bile rini gördüğüm için sormadan edemiyorum; polisiye leştiriyoruz ister istemez. Böyle büyüyen çocuklar da Uygurcadan geliyor olması bunun kanıtı. edebiyatla aran nasıl? baba olduklarında bu ilişki biçimini yeniden üretiyor- Biz doğulular böyleyizdir, biz iyiysek her şey iyi- Çok meraklı bir polisiye okuruyum. Çocukluğum- lar. Belki son bir-iki kuşaktır bunun çatlaklar göster- dir. Kurcalamaya gerek yok. Biz iyi değilsek dünya dan beri çizgi roman sevdalısı biri olduğum için poli- diğini söyleyebiliriz. dönmüyor demektir. Kavga başlar. Dünyanın en çok siye okurluğuna transferim çok kolay oldu. Ama baba meselesi hâlâ bizde yaralarla anılan bir kavga eden milletleri bizleriz bu yüzden. Klasiklerin dışında da çağdaş örnekleri, çeviriler meseledir. Ben de bu konuda yazmaya cüret göstere- n İş arkadaşlarının anlattığı uzak ülkelere ait masalla- kadar Türkçe yazılmış polisiyeleri de takip etmeye rek kendi kendimle, oğulluğumla ve babalığımla bir rı özellikle de denizci öykülerini Samim çok önemsiyor. çalışıyorum. imtihana tabi tutmaya çalıştım kendimi. Denizci babasıyla ilgili merakını da bu masallar üs- n Metinde edebiyat işçiliği anlamında dil konu- Çünkü, evet, babalarımız bizi biz uyurken seviyor tünden gidermeye çalışıyor diyebilir miyiz? sunda çok titizsin. Üslup mu öykü mü desem hangi- ama biz de onları sevmeyi öğrenemiyoruz bu kemik- Bilemiyorum belki de gerçeklikle kavgasını bu ne sini seçerdin? leşmiş baba-oğul çekişmesi yüzünden. olduğu bile tam anlaşılmayan masallarla vermeye ça- Ben öykücüyüm. Hep öyküyü düşünürüm. Benim En iyisini Kemal Varol söyler “Küfran” adlı şii- balıyordur. Yuvasızlığı, kimsesizliği içinde kendine için üslup kurduğum öyküyle verili olarak kendiliğin- rinde, “Anneler erken/ ölümlerine yakın sevilir baba- yuva olacak başka bir gerçeklik arıyordur belki. den gelen bir şeydir. Hikâyenin doğuştan gelen özel- lar”. Yani “erkeklik” savaşının artık siperlere çekil- n Ben Samim’in Güzin’e uzun aşk mektubunu bi- liğidir üslup. Hikâyeyi tam inandığım haliyle kurmayı miş ordulara terk edildiği zamanlarda. raz da bu öykülerden birine benzettim. Tankerdeki başardığıma kani olursa üslup için ayrıca mesai yap- ‘SAMİM’İN KAVGASI, VAROLUŞUYLA!’ buzlukta donarak ölen adamın öyküsüne. maya çabalamam. Ama elbette özeniyorum. Dile, ifa- n Benim en merak ettiğim karakter Samim’in sev- Adamın ölümünün her anını duvara kazıması gi- deye, üsluba, yazığım şeyin çağına ait söyleyiş ve an- gilisi Güzin oldu. Güzin’i sadece Samim’in gözün- bi, son ana kadar hayata tutunma çabası gibi? latım biçimlerine dikkat etmeye çalışıyorum. n 12 2 Kasım 2023 MUHSİN AKGÜN