Katalog

Yazın yaşamının 60. yılında Necati Tosuner’den ‘Daldaki Kuş’ İnsanın en karanlık kuytularına çekinmeden yaklaşan, sert ve bir o kadar incelikli üslubuyla okuyucuları sarsan usta yazar Necati Tosuner, yazın yaşamının 60. yılını ironik, politik, poetik pasajlarla örülü her zamanki gibi yetkin öykülerinden oluşan Daldaki Kuş (Axis Yayınevi) ile selamlıyor. çıkarıyor okuyucunun kar- MESUT VARLIK şısına: “Niçinse, uzun ya- şamış olmaktandır demeye İRONİK, POLİTİK, POETİK ÖYKÜLER dili varmıyor insanın: Ha- Edebiyatımızın usta yazarlarından Necati Tosuner, 60 yıl- di, nazı kendisine geçiyor dır kalemini edebiyatın hassas terazisinde ölçmeden tek diyedir sayalım da, öyle cümle yazmadı. Şimdi 60. yılında okuyucuları Axis Yayı- pek sıkılmış olması boşa nevi tarafından yayımlanan yeni bir öykü kitabıyla Daldaki gitmesin, aman!” Kuş selamlıyor. Aman vermez bir netlik Kitabın kapağında okuyucuları ressam ve akademisyen Şi- ile metaforik metinler ku- ve Neşe Baydar’ın “Orman Serisi”nden bir tablo karşılıyor. rabilmek, Tosuner’in yıl- Daldaki Kuş, Tosuner’in geçtiğimiz yıl yayımlanan Sal- lardır ustalaştığı bir özelliği. Bu hiç de kolay olmayan yol- gında Öyküler’in (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları) ar- culuk ancak “usulca” gerçekleşebilmektedir. dından yeni öykülerini bir araya getiriyor. “Dedik Diyelim...” öyküsünde şöyle dile getiriyor bu du- Daldaki Kuş, özgün anlatımıyla, insanın en karanlık rumu: “Sonra ağır ağır geriye dönüş, kendi kendine varış kuytularına çekinmeden yaklaşan, sert ve bir o kadar ince- usulca. Öldün, dirildin, kaygılı.” 11 öykü, 8 roman, 1 deneme, 7 çocuk kitabı ve henüz ya- likli üslubuyla okuyucuları sarsan Necati Tosuner’in iro- Yazının, edebiyatın sağaltıcı bir yanı varsa Tosuner ade- nik, politik, poetik pasajlarla örülen öykülerinden oluşan yımlanmamış bir tiyatro oyunundan oluşuyor. ta bunun bilimini yapıyor: Yalnızlık, direnç, kendini çekiş- yetkin bir seçki. ÇOCUKSU VE ‘GÜZEL’ tirip durmak... Altı bölümden oluşan kitapta farklı gruplandırmalar içe- Elbette yeni kitapların da ekleneceği bu toplam, risinde 2016-2023 arasında kaleme aldığı öyküleri yer alı- GÜNLER SAYAN ‘DALDAKİ KUŞ’ Tosuner’in edebiyatımızdaki seyri açısından önemli bir yor (Ceviz Bavul, 27 öykü, 2016-2018 arası; Taşınır Bellek, Edebiyatımızın çınarlarından Necati Tosuner’in kitaba adı- tablo sunarken edebiyatımızın 60 yılda içinden geçtiği ruh 6 öykü, 2017 yılından; Basma Bohça, 5 öykü, 2019 yı - nı veren “Daldaki Kuş” öyküsünün kapanışı diğer Tosuner hallerinin de izlerini bugüne ve yarına taşıyor. lından; Ağrıkesici Kutusu, 2017’den 1 öykü; Tekerleksiz metinlerini okurken de unutmamak gereken bir ölçüt adeta: Daldaki Kuş’ta yer alan “Ağıt Ağacı” öyküsünde dedi- Yürüteç, 3 öykü, 2022-2023 arası ve Kefen Cebi, 2018-2019 “Düştükçe yalnızlaşmak. Yalnızlaştıkça direnmek. Di- ği gibi: “Dünyada biri şu anda aldı kalemi eline, yine yazı- arasından 3 öykü). rençle çekelemek yalnızlığı kolundan, götürüp başkalaş- yor./ Duyuyor musun o küçük çocuk sesini?../ Güzel./ Dün- Daldaki Kuş’ta toplanan 45 öykü bir yandan Türkiye’nin tırmak dirençle, tekilleştirmek, senin kılmak./ Sonra da hiç yada biri şu anda duramadı, yine okuyor./ Duyuyor musun içinden geçmekte olduğu tarihi dönemlerin kaydını tutar- o küçük kuş sesini?../ Güzel.” durmuyor yalnızlığını sevme yalanları. Nasıl dursun, dur- ken, Tosuner’in dünyayı, insanları, ilişkileri, yaşamı an- muyor! Kendinden kendine bir yalvarış gibi. Boşa çıkaca- Yazı, yazmak, Tosuner için çocuksu bir eylem olmakla bir- lamlandırma süreçlerine de tanıklık sunuyor. likte okumak da çocuksuluğun uçuculuğunu temsil ediyor. ğı çoktan belli olan geç kalmış bir yalvarış./ Bitmedi: Ey, yıprata yıprata kendini yıpratan ağaç!/ Düşen yaprak düş- ‘DÜŞLERE UZANAN’ TOSUNER! “‘Kendine düşman’ olabilen bir çocuğu nasıl kavrayabi- müş ola…/ Uzak tut kendini üzünçten, günleri sayılı olma- “Kalan Söz” adlı öyküsünde şu satırları vurgulmamak el- liriz” sorusunun yanıtı da Tosuner’in “Göstermeden” ad- de değil: “Kendimin ardından söyleyeceğim tek söz kalmıştır lı öyküsünde: “Yazar olmak için mi istedin bir asfalt si- yan hangi ağaç var sanki?...” Edebiyatımızın kaç çınarı kaldı ki... Daldaki Kuş, bir ve o da şudur: Kendi kulağını çekmeye bile boyu yetişmeyen lindirinin altına yatmayı?.. Neydi hani o şarkı?.. ‘Çatılmış adam, hep en üst katlardaki düşlere uzanmaya çalışıyor.” kaşlarınla…’ Ah, çocuk! Kendine düşman çocuk! Kendine çınarın okurlarını nerelere uçurabileceğinin de güzel bir örneği. Hiç şüphe yok ki “Dünyada biri şu anda durama- Kambur (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları) kita- düşman olan, kendine düşman olabilmeyi başaran bir ço- bını yayımlayana kadar önce ilk iki kitabını yayımlayan cuk… Sırtı biraz şöyle şey. / Biraz.” dı, yine okuyor.” Kulağımızdan eksik olmasın “o küçük Tosuner’in, Daldaki Kuş’la birlikte 27+1 ciltlik külliyatı; Aynı öyküsünde daha da derine iniyor ve kendisini kazıp kuş sesi”... n OLCAY AKYILDIZ VE MURAT GÜLSOY’DAN ‘ŞİİR DÜNYADAN İBARET: NÂZIM HİKMET ÜZERİNE YENİ ÇALIŞMALAR’ “- Şiir bunlardan mı ibaret yalnız, Doktor Bey?” oluşturmak, eserlerini ve çok yönlü kimliğini kamusal alana açmak ve şairin Türkiye’de “- Şiir dünyadan ibaret. Ve bugünkü dünyada edebiyata, sanat ve kültür politikalarına yaptığı yalnız bu dediklerim anlatılmaya değer.” katkıları çok boyutlu değerlendirmek amacıyla “Şiir dünyadan ibaret” diyen Nâzım Hikmet, kurulmuş Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Araştırma edebiyat serüvenini en başından itibaren her şeyin Merkezi tarafından yayımlanan Şiir Dünyadan şiire konu olabileceği düşüncesiyle yazdı. İbaret-Nâzım Hikmet Üzerine Yeni Çalışmalar adlı Bu bağlamda “Benerci Kendini Niçin Öldürdü” inceleme de bu çeşitliliği ortaya koyan bir çalışma. şiirinde ifade ettiği gibi gereksiz sanatlara Nâzım’ın sadece şiirine değil tüm alanlardaki başvurmadan “güneşin güneş gibi yükseldiği”, verimine ve faaliyetlerine odaklanan çalışmayı sözünü doğrudan söyleyen dizeler yazarken Olcay Akyıldız ve Murat Gülsoy yayına hazırladı. n aşka, doğaya, teknolojiye, siyasete, tarihe ilişkin meseleleri sanat dallarından taşıyıp getirdiği Şiir Dünyadan İbaret-Nâzım Hikmet Üzerine Yeni deneysellikle harmanlayarak her zaman güncel eserler verdi. Çalışmalar / Hazırlayan: Olcay Akyıldız, Murat Gülsoy / Boğaziçi Üniversitesi’nde akademik bir birim olarak Nâzım Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi-Nâzım Hikmet Kültür ve Hikmet’in anısını yaşatmak, arşivini ve bilgi-belge merkezini Sanat Araştırma Merkezi / 334 s. / 2023. 10 2 Kasım 2023