Katalog

Sofya dönemin basınında sıkça alay konusu oluyordu. 1908’de Tolstoy’un 80. yıl jübilesi için hazırlıklar yapılırken yayınlanan bir karikatürün altyazısın- da Tolstoy şöyle diyor: “Zaten ben yokum. Benim jübilem değil bu! Odur Sofya'yı karikatürlerde Tolstoy'u kilit altında tutan, her şey! ‘Susamayan’ da odur, heyeti Sofya’nın yazı masası ve ikona köşesi kapı dinleyen biri olarak çiziyorlardı. o kabul edecek!” Sonunda Tolstoy 1881 öncesi kitaplarının telifini ya gece alır, onları temize çekerdi, çekerken aklına larına veriyor ve benden özenle saklıyor. Beni sis- Sofya’ya verdi, Kreutzer Sonata’da romanında ka- gelen değişiklikleri önerirdi. 18 yaşında çiftliğe gel- temli bir şekilde öldürüyor ve özel hayatından çı- rısını öldürerek biraz ferahladı ama yine dayana- diğinden beri Tolstoy’u okuyor, düzeltiyor, temize kartıyor, bu çok acı verici… Kendimi öldürmek, bir mayıp bütün telifini Çôrtkov’la kızına bıraktığı bir çekiyordu. yerlere kaçmak, birine âşık olmak istiyorum. … ha- vasiyet hazırladı. Belki de Sofya ona yazarak yanıt Neredeyse her yıl gebe kalarak 13 çocuk doğur- yatımın mahvolduğunu anlıyorum. … Yalnızlığımın verdiği için. muş, dördünü kaybetmişti. Eserler üzerindeki hak- bilincine açık seçik vardığım ve durmadan ağlamak kının torunlarına kalmasını istiyordu. Yaratıcı bir istediğim bu zor zamanlar dalgalar gibi gelip gidi- SOFYA, DELİYE DÖNMEKTE HAKLIYDI! kadındı, masal yazıyor, fotoğraf çekiyor, çiftliği çe- yor” diye yazmıştı günlüğüne. Sofya her odasında bir yazı masası bulunan o kip çeviriyordu. Deliye dönmekte haklıydı. 1890 yı- Orta yaşta terk edilen bütün kadınlar, kullanılıp evde Tolstoy kadar çok yazı yazmıştı. Tolstoy yaz- lı, 20 Kasım’da, “Eskiden ne yazdıysa ben kopya- atılan bütün insanlar onun yaşadığı bunalımı çok iyi dıktan sonra müsveddeleri masada bırakırdı, Sof- lardım ve bundan mutlu olurdum. Artık hepsini kız- anlayacaktır. n TARHAN GÜRHAN’DAN YETKİN BİR DERLEME: ‘KARANLIĞIN TANELERİ’ ‘Paramparça Aşklar Köpekler’ filmi üzerine çeşitlemeler... Tarhan Gürhan’ın derlediği Karanlığın Taneleri (h2O Kitap), Meksikalı yönetmen Alejandro Gonzáles Iñarritu’nun yönettiği Amores Perros (Paramparça Aşklar Köpekler) filmine ilişkin bir dizi film eleştirisinden, filmden esinle yazılmış şiirlerden ve düzyazılardan oluşuyor. lanıyor. Makbule Aras Eivazi metninde insanın kötülüğe EZGİ GÜRHAN olan yatkınlığının ve açgözlülüğünün altını çiziyor. “İnsan kötülükle kuşatılmıştır çünkü kendisi de kötülük yapmak- arhan Gürhan’ın, Meksikalı yönetmen Alejand- tan çekinmez,” sözleri ise filozof Hanna Arendt’in Kötü- ro Gonzáles Iñarritu’nun yönettiği Amores Per- lüğün Sıradanlığı’nda ele aldığı savı andırıyor. T ros (Paramparça Aşklar Köpekler) filmine iliş- İnsan gerçekten de toplumun yargısı altında olmadığı kin kaleme alınmış yazılmış bir dizi film eleştirisinden ve sürece ve yaptığı kötülükten kendini azat edebildiği süre- filmden esinle yazılmış şiirlerden ve düzyazılardan olu- ce, vahşeti, açgözlülüğü, kötülüğü ahlaki değerlere tercih şan yeni derlemesi Karanlığın Taneleri-Bir Film Üzerine eden bir canlıdır. Sinem Cezayirli ise metninde bu filmin, 17 Çeşitleme’de (h2O Kitap) kimler yok ki; Haydar Ergü- olaylara atfettiğimiz ahlaki değerlerin nasıl zannettiğimiz len, Hakan Günday, Hüseyin Alemdar, Esme Aras, Fatih kadar siyah beyaz olmadığını anımsatışını vurguluyor. Atilla, Enis Akın, Beril Azizoğlu, Kurtuluş Özyazıcı, Pem- Yaşar Sökmensüer daha deneysel bir yaklaşımda, kur- be Behçetoğulları, Hayati Bâki, Ali Datlı, Asuman Susam, gu ve kurgusal olmayan yazım biçimlerinde yazarken, Dr. Makbule Aras Eivazi, Sinem Cezayirli, Yaşar Sökmensü- Cengis Asiltürk Paramparça Aşklar Köpekler’i kamera açı- er, Dr. Cengis Asiltürk… ları ve kullanılan çekim teknikleri ile inceliyor. Sinema endüstrisinin farklı alanlarında çalışan yazarla- ele alınıyor. İlişkilerimizin, doğamızın, toplumlarımızın, Filmi izlememiş bir okuyucuya, “Ne varmış bu filmde, rın eserlerini içeren bu zengin antoloji, her bir metinde fil- varoluşumuzun çok yönlülüğü, karmaşıklığı işleniyor. izlesem mi?” dedirten yazılar hepsi de. İzlemiş ve beğen- min ve yönetmeni Iñarritu’nun izleyicide yaratmaya çalış- En çok da bu nedenle çok yönlü bir derleme Paramparça miş olanlara yeni yorumlarla yeni bakış açıları sunarken tığı duygulara ve mesajlara farklı yorumlarda bulunuyor. Aşklar Köpekler filminin konusundan müzik seçimlerine, Filmin insanın doğası ile ilgili yorumunu inceleyerek fil- izlemiş ancak beğenmemiş olanları ise filmin derinliğini ve ışığına, kadrajına kadar ayrıntılarıyla irdelendiği Karanlı- min ana temalarını işliyor. ele aldığı konuları yeniden gözden geçirmeye davet ediyor. ğın Taneleri. İçinde ne ararsan var; şiir, film eleştirisi, de- AmoresPerros filminin “kitaplaştırılması” olarak Filmde yer alan olayların ve mesajların evrenselliğinin özellikle vurgulandığı metinlerde, insanoğlunun vahşete, neme, deneysel düzyazı. Kimisi insan doğasına, kimisi aşk anılsa bile Karanlığın Taneleri, filmden bağımsız olarak bencilliğe, doğal olmayan bir güç arzusuna olan eğilimi ile kimisi toplumsal değerler ve sınıf ayrılıklarına odak- da kendi kimliğini yarattığını da vurgulayalım. n 22 3 Kasım 2022