Katalog

Sofya Tolstoya Tolstoy 82 yaşında evden, karısından kaçtı. Bütün dünyanın, edebiyat okusun okumasın Tolstoy hakkında ilk bildiği ilk şey bu. Büyük yazar ona dünyayı dar eden karısından kaçıp özgürleşmek için –hem de kızının yardımıyla– kaçtı ve yolda hastalandı, bir tren istasyonunda öldü. Sofya Andreyevna Tolstoya (22 Ağustos 1844-4 Kasım 1919) 66 yaşındaydı o sırada. 48 yıldır evliydiler. Tolstoy giderken bir mektup bırakmış, onu yaptığı haksızlıklar için bağışladığını söylemiş, onun da aynısını yapmasını istemişti. Mektubu okuyan Sofya koşup kendini bahçedeki göle atmıştı. İntihar girişimlerine engel olununca kendini açlık greviyle öldüreceğini söylemişti. Kendini öldürmedi ve 9 yıl daha Tolstoy’un mirasını korumaya devam etti. Tolstoy ile birlikte... Sofya nın içine atladığı göl ve eve uzanan yol. TOLSTOY’UN KAÇTIĞI EV! ması, Kiti’nin çiftliğe yerleşip evin idaresini üstlen- Tolstoy’un kaçtığı eve, çiftliğe bir taş kapıdan gi- mesi, Levin’in kardeşinin ölüm sahnesi, Levin’in tar- rilir. İki sıra huş ağaçlarından bir yol hafifçe bir te- lada çalışma heyecanı tümüyle onların hayatından peye doğru uzanır ama yolun en başında Sof- gerçek ayrıntılardır.- ya Andreyevna’nın kendini içine attığı gölet var- Anna’yı baştan çıkaran ve onunla birlikte dır, eğer doğruysa yokuşun başından buraya kadar Avrupa’ya giden subay Vronski de evlenmeden ön- koşup atlamış olmalı. ceki subay Tolstoy’dur. Yokuşu tırmanırken solda büyük bir elma ağacı Levin’in romanın sonlarında bir yerde, Anna’yla bahçesi uzanır, sağda, huş ağaçlarının arasında çi- bir ev toplantısında karşılaştığı, konuşmalarındaki çek bahçeleri, bostanlar vardır. zekâ ifadesine hayran kaldığı bir yerde belirgin bir Yokuşun tepesinde iki katlı taş bir bina, solda da şekilde anlarız bunu: bir ahırın karşısında tek katlı geniş taş bir bina uza- Tolstoy, Sofya’da bulamadığına, kaçırdığına inan- nır. Sağa doğru kıvrılan yol Tolstoy ailesinin hayatı- dığı bir fırsatı Anna’yla canlandırır. Ama aradığı şe- nın büyük kısmının geçtiği iki katlı eve varır. yin Anna’da ve o hayatta olmadığının da farkındadır. Evin ilk katında, holde kütüphaneler vardır, karşı- Karmaşık bir şekilde, Anna’nın kocası Karenin de daki koridordan arka bahçeye açılan iki odaya gidi- kendisidir: lir. Tolstoy’un bazı misafirlerini ağırladığı ilk oda ta- Anna da Sofya da 18 yaşındadır kendilerinden yak- butunun geldiği oda olmuş, cenazesine gelenler bu- ğum yaptığı koltuğun, Rusça sözlüklerin, asıl yazı laşık 20 yaş büyük biriyle evlenirken. rada vedalaşmış onunla. masasının bulunduğu odaya. Anna’da Tolstoy’un (romanı yazdığı dönemde) Solda kalan odada, pencerenin dibindeki masada Oradan yürüyünce Tolstoy’un yatak odasına ge- Sofya’ya duymaktan nefret ettiği cinsel dürtüler de Anna Karenina (Çeviren: Sabri Gürses, Tolstoy Külli- çilir, yatağın başucunda şimdi Sofya’nın portresi cisimlenmiştir. Belki bu yüzden ölür Anna romanın yatı, Alfa Yayınları) yazılmış. durmaktadır. sonunda. Hole dönünce, arkaya doğru giden koridorun ucun- Odanın diğer kapısından çıkınca solda o sek- Ama her koşulda, tuhaf bir tesadüftür - hayatının da, sağda kalan odadan geçerek Repin’in resmini retaryalı yazı odası kalır, karşıda Sofya’nın yatak sonunda evden kaçışıyla Anna’nın tren yolundaki yaptığı, ünlü kemerli yazı odasına ulaşılır, Savaş ve odası vardır. ölümünün örtüşmesi. Barış (Çeviren Sabri Gürses, Tolstoy Külliyatı, Alfa O odada da Sofya’nın bütün yazılarını yazdığı, Yayınları) ve diğer eserlerin yazıldığı yere. hesaplarını tuttuğu yazı masası bulunur ve duvarlar TOLSTOY’UN BÜTÜN HAYATINI, Evin üst katına holden merdivenle çıkınca bir kü- onun çektiği fotoğraflarla kaplıdır. AİLESİNİ BİR HEVES UĞRUNA BIRAKIP tüphaneyle karşılaşılır. GİTMESİNİ ÖNLEMEYE ÇALIŞTI! Solda Tolstoy’un bir başka yazı odası, son yıllar- ANNA KARENINA VE İKİ KARAKTERE Sofya, Tolstoy’un Anna’nın yaptığı şeyi yapması- da sekreteriyle çalıştığı oda vardır. BÖLÜNMÜŞ TOLSTOY! nı, bütün hayatını, ailesini bir heves uğruna bırakıp Sağdaysa salon; salonda Tolstoy’un aile tari- Anna Karenina’yı okuyanlar orada bu ev hayatın- gitmesini önlemeye çalıştı. hinden portreler, Tolstoy’un, çocuklarının, Sofya dan sahnelerin tasvir edildiğini bilmez genelde. 30 yaşındaki Vladimir Çôrtkov 55 yaşında- Andreyevna’nın portreleri, yemek masası, piyano, Bu romanda Tolstoy iki karaktere bölünmüş- ki Tolstoy’un hayatına Anna Karenina’yı yazdıktan semaver, koltuklar yer alır. Ailenin çocuklarla birlik- tür, Vronski’de Sofya’yla evlenmemiş benliğini, Le- beş yıl sonra girdi. te buluştuğu bir mekân. vin’deyse evlendikten sonraki benliğini tasvir eder. Elif Batuman “Tolstoy’u kim öldürdü?” ad- Salonun ucundaki kapıdan sola doğru yürüyün- Levin’in evlendiği Kiti büyük ölçüde Sofya lı hikâye-makalesinde soyadı “şeytan” (çôrt) olan ce, Tolstoy’un fotoğrafla ünlemiş odasına varılır. Andreyevna’dır -Levin’in evlilik teklifini yaparken şif- bu adamın Tolstoy’u kitaplarının telifi için Sofya’yla Dickens portresinin asılı durduğu, annesinin do- re kullanması, düğüne gömleği yüzünden geç kal- nasıl mücadele ettiğini güzel anlatır. >> 20 3 Kasım 2022