Katalog

kedileri ve insanı kendinden geçiren her erkek bir kedinin gözünden “ben” bi- şeyi büyük bir tutkuyla severdi. “Her rinci kişi adılını kullanarak bu dünyanın zaman sarhoş olmalı. Her şey bunda: kurallarını, gücün ne olduğunu ve insan- Tek sorun bu. Omuzlarınızı ezen, sizi larını anlatır: “Yemek yiyen kimse mut- toprağa çeken zamanın korkunç ağır- ludur; yediğini sindiren kişi daha mut- lığını duymamak için, durmamacasına ludur; bu yediklerini sindirirken uyuk- sarhoş olmalısınız. Ama neyle? Şarap- layan çok daha mutludur.” Acaba bu la, şiirle ya da erdemle, nasıl isterseniz. kedi sizce sağcı mı, solcu mu? Ama sarhoş olun.” (Paris Sıkıntısı²). 3 Kötülük Çiçekleri’nde kadını çok KEDİSİZ KALMAYIN! Kediler konusunda toplum ikiye bö- değişik biçimleriyle görürüz. Ama o hiçbir zaman kadını hor görmemiş ve lünmüştür: Kedi severler ve kedi karşıt- ikinci sınıfmış gibi davranmamıştır. ları. Kedi karşıtlarına pek güvenmeyin. Kötü kâhinlere ve umut tacirlerine çok Hatta onun şiirinde doğrudan kadını Bilge Karasu Gürsel Korat Truman Capote Ernest Hemingway çağrıştırmayan yaygın bir dişilik ay- benzerler. Kedi severler iyi insanlardır, gövdende coşkuyla.” (“Kedi 34” / Çeviren: Sait Maden) onlara inanın. İlkeleri estetikten yana- rımsarız. Büyük ölçüde dişiliği çağrış- dır. Kedileri sevmek her zaman olayları iyi tarafından almak tıran simgeleri görürüz, örneğin kedileri. “Beynimin içinde gezinir durur/ Evinde rahat gezindiği 34 numaralı “Kedi” şiiri “siyah Venüs” adını verdiği Je- gibi,/ Güzel, güçlü, hoş, sevimli bir kedi/ Miyavlar, sesi pek ve aşırıya kaçan ve aykırı düşünceleri iyileştirir. André Malraux kültür bakanıyken bakanlar kurulu toplan- anne Duval’i, 51 numaralı “Kedi” şiiri yeşil gözlü Maurie hafif duyulur/ Öyle yumuşak, usuldür tınısı.” Daubrun’ü anımsatır. 66 sayılı “Kediler” şiiri ise sevdiği tılarında defterine durmadan kedi resimleri çizermiş. André (“Kedi 51” / Çeviren: Sait Maden) Breton, Jacques Prévert, Jean-Baptiste Colbert, Vladimir tüm kadınlara adanmış gibidir. 4 Kötülük Çiçekleri’ni ithaf ettiği Théophile Gauthier, “Ba- Lenin, Winston Churchill, Charles de Gaulles de kedi se- Baudelaire, Yapma Cennetler (Les paradis artificiels) baş- udelaire kedileri çok severdi. Onların kadınsı, nazik ve yu- lıklı denemelerinde kedilerden “gözleri gizem dolu” yarı-tan- verler grubundandır. muşak okşayışlarını arardı hep. Bu tatlı, gizemli ve sevim- Ama Cengiz Han, Napoleon Bonapart, Benito Mussolini, rılar, şehvetin en somut örnekleri, bilginin simgeleri, tapınma- li dostlarının sfenks gibi uzanmış hallerine bayılırdı” der: Adolphe Hitler, Joseph Goebels gibi bazı isimler kedileri nın en yücesine layıktır, diye söz eder. Gerçekten de dizele- “Sonsuz bir düş içinde uykuya dalmış gibi,/ Issızlıkta sevmezdi. İşin garibi Sigmund Freud da kedileri sevmezdi. rinde kedileri Baudelaire’den daha iyi anlatan bir şair yoktur. uzanan kocaman sfensksleri/ Düşünürken çok soylu bir ta- “Kedilerin, kadınların ve azılı katillerin ortak noktaları ol- KEDİLER vır takınırlar;” (“Kediler” / Çeviren: Erdoğan Alkan) duğunu” söyler. Bunlar ulaşılması zor bir ideali ve bize çe- “Ağırbaşlı âlimler ve ateşli âşıklar/ En olgun çağların- kici gelen sevme yetisini temsil ederler” diye de eklemiştir. TAINE’İN FİLOZOF KEDİSİ! da, severler, onlar gibi/ Üşüyen ve sokağa çıkmayan kedi- Kedi ise “Kendini sevmek bencillik değildir. O bilgeliğin Yazımızı Taine’nin filozof kedisiyle bitirelim. Tarihçi, leri,/ Ki evlerin gururu, tatlı sert huyludurlar. minik bir göstergesidir” der. filozof ve yazın eleştirmeni olan Taine (1828-1893) kedi Bilimin ve her türlü hazzın eski dostları,/ Ararlar karan- Kedisiz kalmayın... n üzerine, biraz dinlenmek, biraz okuru eğlendirmek için ola- lığın susku ve dehşetini;/ Kul köle olsaydılar, Erebos her ğanüstü güzel bir dille bulunması zor bir metin yazmıştır: İngilizler dokuz canlı, derler. ¹ birini/ Cenaze habercisi at yerine koyardı.” Bir Kedinin Yaşamı ve Felsefi Düşünceleri (Vies et opini- C. Baudelaire / Paris Sıkıntısı (Spleen de Paris) / Çev. ² (Çeviren: Erdoğan Alkan) ons philosophiques d’un chat). Tahsin Yücel / Yapı Kredi Yay. / 2018. 3 Taine de kedileri çok severmiş. Onlar hakkındaki düşün- KEDİ C. Baudelaire, Kötülük Çiçekleri (Les Fleurs du mal) “Gel, güzel kedim, aşk kalbimin üstüne gel;/ Şu tırnakla- celerini şöyle dile getirmiştir: “Filozoflarla kedileri çok Erdoğan Alkan, Ahmet Necdet, Sait Maden tarafından rını da içeri çek,/ Maden ve akik alaşımı gözlerine, bir yol,/ uzun süre inceledim. Kedilerin bilgeliği filozoflarınkilerden Türkçeye çevrilmiş, değişik yayınevlerince basılmıştır. 4 Tatlı gözlerine dalayım, bırak./ Parmaklarım başını, esnek kat ve kat üstün.” C. Baudelaire, Yapma Cennetler (Les paradis artifici- sırtını, şöyle/ Dilediği gibi okşadığı an/ Ve elim elektrikli Yazar bu kısa metininde “samanlıkta bir fıçı içinde doğan” els) çev. Yakup Şahan, Telos yay., İstanbul, 2008. CAN | KISA KLASİKLER “Ve herkes öldürür sevdiğini, Bunu böyle bilin…” Meşhur dizeleri şiir meraklılarının hafızalarına kazınan Henry James 19. yüzyıl Amerikan edebiyatı ve eserinde Oscar Wilde, Reading Zindanı’nda geçirdiği edebî figürlerine dair gözlemlerini serpiştirdiği yılları; dehşet içinde ölümü bekleyen idam mahkûmlarını, eserinin merkezine, bir yazar ve eleştirmen duygusal ve fiziksel mahkûmiyeti betimler. arasındaki kedi fare oyununu koyar. Şiir | 56 s. Öykü | 64 s.