Katalog

KELİME ATA’DAN ‘KIZILDAN YEŞİLE - SOL, ALEVİLER, ALİBABA MAHALLESİ VE SİVAS’TA DÖNÜŞEN SİYASET Cumhuriyet şehrinden İslamcı hegemonyaya, Sivas! Kelime Ata, Tekin Yayınevi’nce yayımlanan incelemesinde, solun kitlesel destek bulduğu Sivas’ın Alibaba Mahallesi üzerinden kentin geçirdiği sosyokültürel ve siyasal değişimi merceğe alıyor. Refah Partisi’nin 1989’da belediye başkanlığını kazanmasıyla İslamcı siyasetin üssü haline getirilen Sivas’ta, Madımak Katliamı’na giden sürecin de ele alındığı kitapta, katliam bugüne kadar yazılmayan ayrıntılarıyla yazılıyor. “Sivas, Cumhuriyet’in aşil topuğuydu, orada öldürücü darbeyi aldı ve aslında kurulduğu yerde yıkıldı” tespitini yapan Kelime Ata, İslamcı hegemonyanın kuruluşuyla birlikte Sivas’ta tek renkliliğin hâkim olup kentin çoraklaştığını, Alevilerin de gönül bağlarını tümden kopararak uzaklaşmalarıyla bambaşka bir demografik yapının ortaya çıktığını resmi istatistiklerle ifade ediyor. MİYASE İLKNUR CUMHURİYETİN GÖZBEBEĞİ, ‘İNKILAP’ VE ‘MEFKURESİ’! Sivas, Cumhuriyetçilerin “inkılap” ve “mefkuresi” (ülküsü) sayılıyor. Cumhu- riyet kadroları öyle önem vermişler ki bu şehre devletçilik ilkesinin pilot bölgesi ya- pılmış. Dikimevi, demiryolları, tarım ala- nındaki ıslah çalışmaları, bankacılık faali- yetleri gibi en önemli kamu yatırımları bu kentte ekonomiye kazandırılmış. Halkbilim çalışmalarıyla bir şehrin tüm folklorik zenginliği açığa çıkarılmış, İstan- bul modasını takip eden terzileri, sinemala- rı, tiyatroları, canlı basın yaşamıyla Sivas, İstanbul ve Ankara ile yarışır hale gelmiş. Sivas, Cumhuriyetin gözbebeği... Sa- dece Cumhuriyetçilerin mi? Değil, bir- çok etnik ve dinsel grup, ideolojik çev- Halk hareketleri potansiyelinden dola- re, şehre anlam yüklemiş. yı sol, Sivas’ı bir Celali yurdu olarak gö- rüyor. Sünnilerin “Müslüman Müslüman SİVAS’IN ÖTESİ İLE BERİSİ uyanan şehri”, Ermenilerin küçük başken- VE HALK HAREKETLERİ ti, Kürtlerin doğuya açılan kapısı, Çerkez Gazeteci ve yazar Kelime Ata’nın Kı- diyarı, Alevilerin acıyla malül merkezi... zıldan Yeşile - Sol, Aleviler, Alibaba Ma- Yani Sivas, her etnik, dinsel, ideolo- hallesi ve Sivas’ta Dönüşen Siyaset ad- jik kesim açısından aidiyet ilişkisi kuru- lı çalışmasının (Tekin Yayınevi) daha ilk labilen bir kent. Önemli ticaret yolları, satırlarında güncel siyaset içerisinde ne- demiryolları, enerji hatları hep Sivas’tan den sık sık “Sivas’ın ötesi”ne vurgu ya- geçiyor. Dolayısıyla jeostratejik ve jeo- pıldığı anlaşılıyor. politik önemi de büyük. Çünkü bir kent olarak ortaya çıktığı Aleviler tarafından kurulan Türkiye Bir- tarihten beri Sivas, hep sınır şehri olma lik Partisi’yle ilgili ilk araştırmayı da ya- özelliğini koruduğundan nüfuz mücade- pan gazeteci ve yazar Kelime Ata’nın Kı- lelerini de sert yaşamış. Sivas’ın ötesi ile zıldan Yeşile - Sol, Aleviler, Alibaba Ma- berisi hep farklı olmuş. hallesi ve Sivas’ta Dönüşen Siyaset kitabı, Burası bir Selçuklu şehri ancak Os- bir mahalleden yola çıkılarak yazılmış bir manlı İmparatorluğu döneminde de as- şehrin öyküsünü anlatıyor. Daha geniş bir keri üs... 19. yüzyılın sonuna kadar Kürt, çerçeveden bakılacak olursa Türkiye Cum- Türk, Ermeni, Rum, Alevi, Sünni, Çerkez huriyeti tarihinin mikro özeti de denilebilir. Fotoğraf: Erdoğan Önemlibıçak gibi bütün etnik ve dinsel unsurlar mev- cut. Dolayısıyla her bir grubun, ideoloji- MÜSLÜMANLARIN İLK huriyeti döneminin ilk anıtı kabul edilir. dikilen bu anıt - büst Osman Gazi’ye ait. nin, inancın da bir Sivas’ı var ki yazar da ANIT - BÜSTÜNÜN Ancak anlıyoruz ki geleneksel dini an- O kadar değerli ki Mustafa Kemal Ata- önce bu anlam dünyasını çıkarıyor. ANAYURDU, SİVAS! layışların hiç onaylamadığı anıt - büstün türk 1923’te, Bursa Şark Sineması’nda Evet, Sivas, Cumhuriyetin “inkılap” ve Kitapta yer alan en ilginç bilgilerden “mefkuresi” (ülküsü)... Türk milliyetçiliği biri, Türkiye’de Müslümanlar tarafından ilk örneği Sivas’ta yapılmış. halka hitap ederken bu anıt-büstü ör- için Söğüt ne ise Muhsin Yazıcıoğlu’nun yapılan ilk anıt büstün Sivas’ta olma- Dönemin Valisi Muammer Bey tarafın- nek gösteriyor ve orada bulunanlara şöy- BBP’si için de Sivas, Alperenlerin Söğüt’ü. sı. Sarayburnu’ndaki anıt, Türkiye Cum- dan 1916’da Hafik-Zara yol ayrımında le sesleniyor: >> 12 6 Ocak 2022