Katalog

ORHAN BAHTİYAR’DAN ‘MUHSİN - SAHNEDE IŞILTILI BİR İZ…’ “Duruşundan asla taviz vermedi” Son dönemde, tarihi karakterleri anlattığı romanlarıyla dikkat çeken Orhan Bahtiyar, İnkılâp Kitabevi tarafından yayımlanan yeni romanı Muhsin - Sahnede Işıltılı Bir İz…’de, hayallerinin peşinde koşan Muhsin Ertuğrul’un yaşamının 1911-1925 dönemini anlatıyor. Muhsin Ertuğrul’u Levent Üzümcü’dür. bunu değiştirdi. Bursa’da Ibsen’in top- ‘YAŞAMININ ODAĞINDA KADİR İNCESU Asla taviz vermez; sağlam bir yapısı ve lumsal mesajlar içeren bir oyununu oy- HEP SANAT VARDI!’ karakteri vardır. n Muhsin’in savaşa bir doktor ba- nayacaklar. El ilanı bastırıp, Bursa’ya ‘EN HEYECANLI VE ANLAMLI n Önemli özelliklerinden birisi de hep dağıtıyorlar. Salon hınca hınç dolu. Beh- banın gözünden bakarak kendisiy- GÜNLERİNE ODAKLANDIM!’ le hesaplaştığı bölüm çok etkileyici… öğrenci kalması, değil mi? zat Butak, perdenin kenarından sahneye n Kahramanınızın neden yaşamının Muhsin’in sanata yüklediği “anlam” Evet, Muhsin hep öğrenci… Rejisö- bakıyor “Oyunun vodvil olmadığını söy- belli bir dönemine odaklandınız? üzerine neler söylemek istersiniz? rü olduğu filmin setinde çalışıyor. Greta lese miydik?” diyor. Muhsin’de sinema ve tiyatromuzun san- Sözünü ettiğiniz ana kadar, Muhsin’in Garbo ile çalışmış bir isim. Darülbedayi Oyun başlıyor, herkes gülmek için ha- cılı kuruluş günlerinden söz ediyoruz. O yaşamının odağında sanat var. O olay, için öğrenci alınacak, Muhsin’a “Hoca zır. Seyirciler söylenerek salonu terk nedenle özellikle yaşamının en heyecan- odağını sorgulatıyor. Ölüm gerçeğiyle olarak gel” deniyor. Kabul etmiyor, ben ediyor. Yalnızca beş kişi kalıyor. Oyun lı ve anlamlı günlerine odaklandım. Ben- yüzleşmek gibi… Gerçek ve acı bir olay- öğrenciyim diyor. Öğrenci olarak gir- sonrası bir seyirci heyecanla yanlarına ce Muhsin Ertuğrul’un yaşamının 1911- dır. İlk defa sanatı bir kena- mediğim kapıdan hoca olarak çıkamam. gelerek, “Beyefendi sizi tebrik ederim. 1925 dönemi roman olarak ra bırakıp hayatı yaşanmış- Gerçek bir sanatçının bakış açısının da Hayatımda böyle bir şey izlemedim. Ti- en çok değer taşıyan dönemi. lık anlamında sorguladığı, böyle olması lazım. yatroya karşı çok önyargılıydım. Bakışı- n Muhsin’in bir biyog- sorgulattığım bir andır. mı değiştirdiniz, teşekkür ederim” diyor. rafi değil de roman oldu- n “Sanat halka inme- ‘REŞAT NURİ’Yİ GERÇEK Reşat Nuri Güntekin bu kişi… Onu, ger- ğunu vurgulasak mı, ne meli, halk sanatın sevi- TİYATROYLA TANIŞTIRAN çek anlamda tiyatro ile tanıştıran Muh- dersiniz? yesine çekilmeli” düşün- MUHSİN ERTUĞRUL’DUR!’ sin Ertuğrul. Evet, bazı okurlar, yo- cesindeki Muhsin farkını n Muhsin Ertuğrul kendi tiyatrosunu Tiyatromuzu basit vodvillerden kurta- rumcular bu kitabı bir bi- nasıl göstermiştir? kurana kadar ülkemizdeki tiyatro anla- rıp, seviyeyi yukarı çekmek için Darül- yografi olarak yorumladı- Yazar söyletir, düşündü- yışı nasıldı? bedayi ile de bunun savaşını veriyor. lar. Muhsin, biyografik rür kahramanını… En gü- Sıradan Fransız vodvilleri (basit ko- bir roman. Biyografi kur- zel örneğini Kemal Sunal, mediler) sahnelenirdi. Muhsin Ertuğrul ‘LUGO BELOSI’NİN HAYATINI guyla birleşince daha Zeki Alasya ve Metin KURTARDI!’ farklı, dikkat çeken bir an- Akpınar’dan veririm. n Sinemamız için yaptıklarına latım çıkıyor ortaya. Ha- Baktığın zaman halk- ilişkin neler söylersiniz? yal ve gerçeği bütünleş- tan tiplerdir. Ama Belli bir dönem film yapan tirmek çok önemli, zaten filmlerde verdikleri yalnızca Muhsin Ertuğrul var- gerçekler hayallerin izlerini takip eder. mesajla halkın seviyesine inermiş dı. Yalnız bizim sinemamıza de- Okuyucuya, hangisi gerçek, hangisi gibi görünürler ancak halkı kendi ğil dünya sinemasına da büyük kurgu sorusunu sordurabiliyorsam ba- seviyelerine çekerler. bir yıldız kazandırmıştır: Lugo şarılıyım demektir. Sanatta gerçek amaç budur. Hal- Belosi’nin hem hayatını kurtarmış kın bilinç ve kültür seviyesini yük- hem de onu dünya sinemasına ‘19’UNDA EVİNİ TERK ETTİ! seltmektir aslolan. Önemli olan kazandırmıştır. SEFALETİ, AÇLIĞI GÖRDÜ!’ düşündürmek, soru sordurmaktır. Aynı dönem sete oyuncu olmak n Muhsin Ertuğrul’un yaşamında si- isteyen bir Türk geliyor: Cezmi zi etkileyen ne oldu? ‘LEVENT ÜZÜMCÜ, Ar… Muhsin Ertuğrul, onu kame- Çok şey diyebilirim. 19 yaşında evini GÜNÜMÜZÜN MUHSİN raman olarak yetiştiriyor ve çekti- terk ettiği akşamki sağlam duruşu. Ba- ERTUĞRUL’U’DUR!’ ği hemen hemen bütün filmlerde bası ölmüş, ablası ile eniştesinin yanın- n Muhsin Ertuğrul başka Cezmi Ar ile çalışıyor. da yaşayan bir gencin buna karşın, tiyat- hangi özellikleriyle örnek alınma- Muhsin Ertuğrul’un sinemada- ro için evi terk edip bir pansiyonda ya- lı sizce? ki başarısının asıl göstergesi kul- şamaya başlaması… Muhsin Ertuğrul’un özellikle- landığı teknik değil, bir grup yo- Vahram Papazyan ve doktor olan abi- ri arasında en çok dikkate alınması baz tarafından saldırıya uğrama- sinin de yardımıyla Paris’e gitmesi… gereken şey, kendisini geliştirmek sıdır. Toplumun bam teline doku- Orada sefaleti görüyor, açlığı da… İyi için sürekli çalışması, yeni bir şey- nan toplumsal filmler yaptı. ve temiz bir Fransızca öğrenebilmek ler öğrenmek için didinmesi. Muhsin Ertuğrul sineması, şim- için Paris Adliyesi’ndeki ağır ceza dava- Önemli olan hedefe odaklan- diki Fransız sineması gibiydi. En- larını izlemeye başlıyor. maktır. O da düşünmüyordu belki telektüel seviyesi yüksek roman- Parası da çok az, ancak her akşam sinemamızın, tiyatromuzun kuru- lardan uyarladığı filmleri çekti- bir oyun izliyor. Gündüzleri, sabah cusu olacağını… Yaptığı doğru iş- ği bir dönemdi. Sette çok disiplin- kahvaltısında kaldığı pansiyondan al- ler, onu bu noktaya getirdi. liydi. Kendisine ayak uydurabile- dığı ekmeklerin arasına kestane koya- Bir kere duruşundan asla taviz KADİR İNCESU cek kişilerle çalışırdı. rak yiyor. vermedi. Bana göre günümüzün n 18 27 Ocak 2022