Katalog

J.M. COETZEE’DEN ‘İSA’NIN ÇOCUKLUĞU’ Belirsizliğin bilgeliği... Sorgulayıcı düşünme, romanın üzerine inşa edildiği bir temelse eğer J.M. Coetzee’nin bir üçlemenin ilk kitabı olan, düşünceyle hayali aynı zamanda hikâyeyi tek bir müzik halinde birleştirdiği, insani olabilirliklerin alanında dolaşan romanı İsa’nın Çocukluğu (Can Yayınları / Çev. Bülent Doğan), bu türün pekâlâ iyi bir örneği olarak görülebilir. Edmund Husserl’in “yaşam dünyası” adını verdiği, kanıksamış olduğumuzdan genellikle farkına varmadığımız sosyal ve fiziksel çevremiz ve kendimiz üzerine neler söylüyor Coetzee’nin romanı? İsa’nın Çocukluğu’na bu pencereden bakmak istiyorum. Simon yeni karşılaştığı dünyada açılarından göstermeye çalışmak, NALAN ARMAN güçsüz hissediyor kendisini. Bir yaşananların farklı boyutları olabildiği- süre kendi güçsüzlüğünün sarhoşlu- ne işaret etmek. ğuyla karşı konulmaz bir düşme arzu- Hiçbirimizin dünyayı başkasının gör- DÜŞÜNEN ROMAN! su duyuyor. düğü gözle görmediğimizi anlatmak bir J.M. Coetzee’nin bir üçlemenin Yük taşıyıcılığı yaptığı yerde -rıh- ilk kitabı İsa’nın Çocukluğu (Can bakıma. Düşüncelerimizin, söyledikle- tım ile gemi bordası arasındaki boşluk- Yayınları / Çev. Bülent Doğan), onun rimizin, yaptıklarımızın kendi algımıza ta- başı dönüyor sürekli. Oradan aşağı- “düşünen roman” dediği türden. ilişkin olduğunu göstermek. ya rıhtıma çarpan dalgalara bakmaktan Son derece çetrefil bir düşünceyi bir Bu nedenle roman boyunca farklı ba- kendini alamıyor. romana dahil eden ve onu hoş ve mü- kış açılarının bir şekilde karşılaştığı, Neden buraya gelmişlerdir? Neden zikal biçimde kompozisyonunun bir bir araya geldiği ya da birbirinin yanın- bu -yeni- dünyadadırlar? parçası kılan roman, sözünü ettiği. dan geçtiği anlara tanıklık edi- Soruyu David soruyor. Soru Bu romanlarda, yazar bir olayı da an- yoruz. ve Simon’un yanıtı pek çok latsa bir yüzü de betimlese fikir yürüt- David, İspanyolca konu- şeyi düşündürecek güçte: meler sürüyor. “Herkesle aynı sebepten şulan bir ülkede elinde Don İsa’nın Çocukluğu, neresi olduğu- buradayız. Bize yaşama şansı Kişot’u tutan çocuk. Simon, baba nu bilmediğimiz -İspanyolca konuşu- verildi ve biz de bu şansı olmayan baba. David’e anne olan lan- bir ülkeye göç eden bir adamın ve kabul ettik. Yaşamak çok bakire Ines var bir de. onun yolda karşılaşıp koruyuculuğunu büyük bir şey. Her şeyden üstlendiği bir çocuğun hikâyesi. büyük.” DAVID’İN (İSA) HİKÂYELERİ Uzun bir deniz yolculuğuyla geldik- Yersizlik, yurtsuzluk üzerine Bakire anne ve hayal gücü çok geniş leri şehir Novilla. Adam, Novilla’da kurulu bir göç hikâyesi okuyacağımı olan David (İsa), yazarın esinlendiği çocuğun hiç hatırlamadığı annesini düşünürken giderek Coetzee’nin bun- başka bir hikâyeyi daha düşündürüyor. bulmayı umuyor. Daha önce altı hafta dan fazlasına odaklandığının farkına kaldıkları Belstar’daki kampta her gün Diğerleri gibi anılarını silip atan, varıyorum. İspanyolca dersi almışlar. İspanyolca- köklerini bilmeyen David, “nasıl var- ları çok akıcı değil. dığını bilmediği bir dünyaya dair ka- ‘AŞİNA DÜNYA’NIN Hesap cüzdanları ve adları -hatta fa karışıklığı” içinde mi? O yüzden mi ‘YABANCILAR’I... yaşları- Belstar’da verilmiş. Yetişkin Düz bir çizgi halinde, da- kendisini özel biri hatta anormal biri erkeğin adı Simon, çocuğunki David. ha çok diyaloglarla ilerleyen olarak görüyor? Yeni dünyaya uyum sağlamaya çalışır- hikâyede varoluş, kimlik, “Hayal kırıklığı ve isyan duygula- ken başlarına gelenin yavaş yavaş boşluk, çatlak, unutmak, cin- rı hissettiği, kendi yanıtlarını bulmak- ayırdına varıyorlar ve biz de onlarla sellik, güzellik, annelik, baba- ta serbest olduğu kişisel dünyası”nda birlikte durumun vahametini kavrama- lık, çocuk yetiştirme, çalışma, kendisi için mi hikâyeler uyduruyor ya başlıyoruz. eş-tözcülük, modernleşme gibi David / İsa? kavramlar yolculuğun her adı- Simon ve David’in Novilla’ya YAŞAMAK HER ŞEYDEN mında sorgulanıyor. gelişi ile başlayan İsa’nın Çocuk- BÜYÜK BİR ŞEY! Romanın kurgusu buna izin luğu, yanlarına katılanlarla birlik- Roman kişilerinin daha önce hangi veriyor çünkü. Husserl’in sözü- te, yine yolculuğa çıkış ile sona ülkede, neler yaşadığını, hangi dili nü ettiği “aşina dünya”da eriyor. Yeni hayatlarına başlaya- konuştuğunu, aile ilişkilerini, sevinçle- yaşayan, o dünyayı ka- Çizim: JOE CIARDELLO cakları yer, Estrellita. rini, travmalarını bilmiyoruz. Hatta dış nıksamış karakterler de- bir daha elinden bırakmıyor. Simon’un görünüşleri de ayrıntılı bir biçimde ğil, onlar. Bir üçlemenin ilk kitabı olan ona kitabı okuduğu sırada David, yel betimlenmiyor. “Yabancı dünya”yla ve o dünyanın İsa’nın Çocukluğu bana göre J. M. değirmeni resimlerine bakıp dört kollu Karakterlerin her biri, o andaki değerleriyle karşılaşıyorlar sürekli. Coetzee’nin Romancının Romanı’yla bir devin o şekilde çizilmesine anlam varoluş sorunsalının özü neyse onu Yeni dünyadaki insanların kendileri diğerleri arasında bir yerde duruyor. veremiyor. anlamamıza yarayacak şekilde tanıtı- gibi, yaşayan bedenlerini çevreleyen, Hikâyenin büyüsüne kapılmaktan çok lıyor. Hayal gücümüz anlatılmayanla- kişisel bir dünyaya sahip olduğunu hikâyenin odaklandığı kavramlar üze- DON KİŞOT VE SANCHO’NUN rı tamamlıyor. görüyorlar. rine wkafa yormaktan hoşlananlar için GÖZÜNDEN, İKİ FARKLI DÜNYA! Örneğin betimlemeler karakterlerin Simon ve David kadar, Novilla’da iyi bir seçenek. Simon’un Don Kişot’a ilişkin söyle- bir şeylere tutunma isteğini anlamamı- yaşayan insanlar için de bu karşılaşma Üçlemenin diğer kitaplarının çev- dikleri romanın bütününe yayılan za yarıyor. “Boğazına kadar düğüm- hayret verici bir keşif. Her adımda ken- rilmesini bekliyorum. The Schooldays düşünceyi ifade ediyor: “Don Qui- lenmiş yün paltolu sıska, solgun di dünyalarının sorgulanamaz bir ger- of Jesus ve The Death of Jesus’ı oku- jote … dünyayı farklı iki gözden su- yüzlü bir çocuk” hava sıcak olduğu çeklik olmadığını seziyorlar. ma olanağı bulduğumuzda belki hâlâ halde üzerindeki paltodan ayrılmak Simon, hikâyenin bir yerinde Toplum nar bize: Don Quijote’nin gözünden ve Cervantes’in Don Quijote adlı romanı- Sancho’nun gözünden.” istemeyen David ile Simon’un Merkezi’ndeki kütüphaneden David’e İsa’nın Çocukluğu’nun temelde nın hangi mesajı verdiğini tartışmaya ruh halinin de aynı nedenle farkına çocuklar için hazırlanmış resimli Don varıyoruz. Kişot’u getiriyor. David, Don Kişot’u yaptığı şey de dünyayı farklı bakış devam ediyor oluruz. n 4 30 Eylül 2021 KITAP