Katalog

Özdemir İnce Herkül Millas bir şeydi. Metne metin olarak bakın, de- KAVAFİS BİLİR Kİ nip duruyordu. Bakıyorduk da ama ya- BİR VARIZ BİR YOKUZ! zarın hayatını, kişiliğini ve psikolojisini Şiirleri okumaya devam edince şu okurların merak etmeyi bıraktıklarını hiç izleğin ısrarla sürdürüldüğünü görürsü- sanmıyorum. Bu da okur sağduyusu. nüz: İnsanoğlu ün, şan, şeref gibi göz Kitabın çevirmenleri bu söyleşiyi iyi kamaştırıcı şeylerin peşinde koşar, par- ki kitaba koymuşlar. Yoksa bazı şiirleri lak ışıklara, sırmalı giysilere bayılır ama okuduktan sonra kafamda asılı kalan so- bunlar ne kadar da hava cıva şeylerdir, ruların yanıtlarını kolayca bulamazdım bir var bir yokturlar. Bunu şu dizelerde -onun bıyık altından gülen, ironik bir ne güzel anlatır: yazar olduğu bilgisi bende olmasaydı-. “terk edince kendisini Makedonyalı- Bulmamda öteki şiirlerin ışığının lar/ hiç de kral gibi davranmamış/ -öyle payı olmadığını da söyleyemem. Yazar- dediler-/ yüce ruhlu kral Dimitrios./ Çı- ların, şairlerin pek çoğu aslında bütün karıp/ atmış sırmalı giysilerini/… /Tıpkı yazdıklarının tek bir kitap oluşturduğu- oyun bitince/giysilerini değiştirip çıkıp nu söylerler. giden/ oyuncunun yaptığı gibi” der. Boşuna söylemezler bunu herhalde. Kavafis, devam eder, insanların göz- “Bütün Şiirler”i bir arada okumanın lerini kamaştıran şeylerin neler oldu- farklı bir işlevi var, şairine daha fazla ğunu, nasıl büyük çoğunluğun o şeyler yaklaşabilme olanağı sunuyormuş için yaşadığını oysa o şeylerin nasıl bir- gibi geliyor okura. den ellerinden uçup gittiğini anlatmaya. Çok evrensel bir konudur elbette, BİLGİLENDİREN NOTLAR yaşamanın amacı nedir konusu, aldan- Kitabın sonunda özellikle Türk okur mak istemeyen insanlar için. Herkes için anlamlı olabilecek bilgilerin verildi- kendi hayat deneyiminden bilir bunları. ği notlar bulunuyor. Notlar yalnızca tarihsel kişilerle sınırlı değil. Çevirmen- BÜYÜK VE ÖLÜMSÜZ! ler “hedonizm” sözcüğü için verdikleri Böylece Kavafis’in büyüklüğüne ve açıklamada bir duyarlılıklarının da ölümsüzlüğüne bir kulp buldum duygu- altını çizmişler. suna kapıldım. Ancak bazı şiirleri beni Kavafis’in yaşarken yayımladığı 154 şaşırttı. Ne dediğini, ne yaptığını ilk an- şiirde 40 kez “hedonizm” ya da “hedo- da anlayamadım. nist” sözcüğünü kullandığı ve bu söz- Örneğin “Kilisede” adlı şiirinde gümüş cüklerin Fransızcaya “haz, hazcılık, cin- şamdanları, ışıkları, kokuları, sırmalı giy- sel zevk, kösnü, şehvet” gibi karşılılar- sileri, kilisenin görkemini anlatıyor. la aktarıldığı saptamasında bulunmuşlar. Şiir bitince “Kavafis’in buna bir Oysa, diyorlar, “Hedonizm tensel diyeceği yok mu?” diye sordum kendi ve cinsel zevklerin çok ötesinde felsefi kendime. Yok görünüyordu çünkü bun- ve etik” bir deyimdir. Bu sözcüğü fark- ları yalnızca anlatıyor, başka bir şey lı karşılıklarla aktarmamalarının nede- demiyordu. Şaşırdım, kilisenin görke- nini uzun uzun açıklamışlar. Bilgileni- mini övmesine. Hani bunların boşunalı- yorsunuz. ğını anlatıyordu? Bu çevirmenlerin görünmez oldukla- Ama öteki şiirlerinin izleği ışığında rını söylemek ne kadar doğru olur ve bıyık altından gülen bir adamın şiiri (ayrıca bu kitabın böyle yazarıyla, olarak yeniden dönüp şiire baktığımda, şiirlerle ilgili bilgi veren notlarla hazır- “Breh, breh, bu ne görkem! Bu ne zen- lanmasına, bir önsözle desteklenmesi- ginlik!” demediğini anladım. Bu şatafa- ne arka çıkan editörün görünmez oldu- ta kıs kıs gülüyordu. ğunu söylemek)? Hepsinin ayak izleri var. Şiirler de OKUR SAĞDUYUSU... basbayağı şiire benziyor, şiir tadı veri- Tuhaf bir şeyin de farkına vardım bu yor okura. Dizeler halinde dizilmiş arada. Bir edebiyat yapıtının yorumuna düz laflardan oluşmuyor. Bundan daha yazarın hayatını, kişiliğini ya da psikolo- fazla görünürlük istemek haksızlık olur, jisini karıştırmak yıllardır tu kaka edilen ters teper. n KITAP 13 30 Eylül 2021 cumhuriyet_kitap_ilan_katlivacip_tampon_ulke_12,5x31.indd 2 24.09.2021 16:11