Katalog

RAMAZ SURMANİDZE’DEN Gerçek bir halk kahramanı, Emrula! Roman, öykü, çeviri, inceleme başta olmak üzere pek çok alanda yetmişe yakın kitaba imza atan ve geçtiğimiz yıl yaşama veda eden Batumlu usta tarihçi, yazar, halkbilim uzmanı Ramaz Surmanidze Emrula - Bir İsyanın Romanı’nda (Doruk Yayınları), çeşitli yazı, haber ve efsanelere konu olmuş gerçek bir kişinin yaşamını anlatıyor. Nisan 2019’da, Giorgi Kazbegi’nin Artvin’in Şavşat, Borçka ve Ardanuç yazı, haber ve efsanelere konu olmuş, Bir Rus Generalinin Günlükleri - ilçelerini içine alan bölgede, egemenlik gerçek bir yaşamöyküsü. Acara-Şav- Türkiye Gürcistan’ında Üç el değiştirdiğinde sınırlar yeniden belir- şat’taki Osmanlı egemenliğinin son Ay kitabı da yine Atan ve Ruhi lenmektedir. yılları, o yıllardaki halkın durumu ile bu tarafından yayıma hazırlanarak yörenin özgürleşme çabalarının ilk MUSTAFA YAKUT Doruk Yayınları’nca okurlarla buluştu- GERÇEK BİR YAŞAMÖYKÜSÜ dönemlerinin konu edildiği romanda, rulmuştu. Yöneticilerin zorbalığına karşı baş- Güney Gürcistan’ın iki imparatorluk kaldıran genç Emrula ve başlangıç- arasındaki durumuna ilişkin tarihi de eçen yıl 87 yaşında yaşama OSMANLI-RUS SAVAŞI’NDA taki 30 kişilik ekibi, sonrasında gide- gözler önüne seriliyor. veda eden Batumlu usta tarihçi, ŞAVŞAT, BORÇKA, ARDANUÇ rek büyüyen bir halk hareketine dönü- Romanın çevirmeni Rıdvan Atan, G yazar, halkbilim uzmanı Ramaz Aynı yıl Türkçe ve Gürcüce yayım- şecek ve Emrula, Gürcistan Özgürlük kaleme aldığı önsözde yazarı, yapıtı ve Surmanidze’nin belgesel romanı Emrula lanan inceleme kitabı Mustafa Ya- Hareketi’nin korkusuz lideri olarak kahramanı Emrula’yı “güzellik ve - Bir İsyanın Romanı’nın çevirisi, kut - Guram Himşiaşvili ise Ramaz tarihe geçecektir. özgürlüğün estetik değerini doğada ara- Surmanidze ile Batum’da yüksek lisan- Surmanidze’nin sağlığında dilimize Özgün kişilikleriyle gerçek bir halk yan bir eko-anarşist” olarak niteliyor. sını yaparken tanışan Rıdvan Atan’a, çevrilen son çalışması olmuştu. başkaldırısının ve yiğitliklerinin olağa- Emrula - Bir İsyanın Öyküsü, okuyu- editörlüğü Kevser Ruhi’ye, kapak tasarı- 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı nüstü mücadelesinin serimlendiği culara önemle önerilebilecek sıra dışı ve mı ise Selçuk Demirel’e ait. sırasında ve sonrasında, bugünkü Emrula, tarihte var olmuş, çeşitli gerçekçi bir yakın tarih romanı. n SALİH BOLAT’TAN ‘GİTTİKÇE YAKIN’ ‘Umutsuzluk varsa umut vardır!’ Salih Bolat’ın denemeler kitabı Gittikçe Yakın (Varlık Yayınları) yazarın son birkaç yılda dergilerde ve gazetelerde yayımladığı yazılardan bir seçme. Salih Bolat’la yeni kitabı üstüne konuştuk. ruz. “Yakın Okumalar”, Türk şiirinin tutan “boşluk” duygusu, aslında yaban- YALNIZLIK, UMUT, MELİSA DURAN cılaşmış kent bireyinin anlam arayışı- önemli şairleri üstüne olması açısından UMUTSUZLUK VE AŞK! nın yansımasıdır. “Ölüm”, “kuyu” gibi daha sistematik. Bu bölümde irdeledi- n “Yakın Düşünceler” isimli bölüm- ‘ŞAİRİN DÜZYAZI YAZMASINI izlekler de bu anlam arayışının imgesel ğiniz şairleri nasıl belirlediniz? de, daha çok günlük yaşam, yalnızlık, ÖNEMSİYORUM’ karşılıklarıdır. O şairlerin çoğunu yakından tanıdım, aşk, trenler ve garlar, ağaçlar, yemek n Gittikçe Yakın, üçüncü düzyazı Gerçekten de Necatigil’in şiiri, bazıları arkadaşımdı. Bu şairlerin kültürü, intihar gibi evrensel insanlık kitabınız. Üç kitaplık yazılarda bir şair kentleşme ile biçimlenen kapitalist yaşa- gerçeklikle şiirsel ilişkileri, dilsel durumlarına gönderme yapıyorsunuz. olarak neler söylüyorsunuz? ma biçiminin ürettiği yabancılaşmış ve ideolojik dönemeçleri, kültürel ve Bu konuları neye göre belirlediniz? Ben bir şairin düzyazı yazmasını bireyin şiiridir. toplumsal arka planları, yazılarımın Bu konuları herhangi bir somut çok önemsiyorum. Kültürel, estetik, n Bir yazınızda umuda karşı umut- odağını oluşturdu. Zaman zaman ölçüte göre belirlemedim. Yazıların ya- genel olarak sosyopolitik ve yer yer suzluğu önermeniz çok ilginç geldi anılara ve tanıklıklara da yer vererek zıldığı zamanlarda kafamı kurcalamış felsefi yazılar yazması, bir şairin şiirsel bana. Bunu bir ironi olarak anladım, yazılarıma organik bir nitelik kazandır- olmaları ya da toplumsal açıdan tartışılı- arka planında nelere yaslandığı konu- yanılıyor muyum? maya çalıştım. yor olmaları yazmama neden oldu. sunda bilgi verir. Hayır, ironi değil. Diyalektik bir iliş- Behçet Necatigil, Melih Cevdet Ama “yalnızlık”, “umut-umutsuzluk”, Ayrıca bir şairin aynı zamanda kiden söz ediyorum. Umutsuzluk, şiir ve Anday, İlhan Berk, Attilâ İlhan, Edip “aşk” gibi konular her zaman günde- bir entelektüel olarak düşünsel etkinlik- sanat söz konusu olduğunda çok da Cansever, Gülten Akın, Arif Damar, mimde olmuştur. lerini, çeşitli konulardaki yaklaşımları- kötü bir şey değil. Umutsuzluk varsa Enver Gökçe, Hasan Hüseyin, Metin n Behçet Necatigil’in şiirlerinden söz nı toplumla paylaşmasını önemli bulu- umut vardır. Ama umutsuzluk ile Altıok, Behçet Aysan, küçük İskender, ederken bir “boşluk” duygusundan söz yorum. kötümserlik farklıdır. Umutsuzluk Oruç Aruoba, Hüseyin Ferhad, Adnan ediyorsunuz. Açar mısınız? n Kitabın bölümlerinin izleksel aydınlığın sınırlarını bulmaya çalışırken olarak farklılık gösterdiğini görüyo- Azar şiirimizin önde gelen şairleriydi. Necatigil’in şiirlerinde önemli bir yer kötümserlik karanlığa çeker. n 16 Eylül 2021 18