Katalog

ÇINAR OSKAY’DAN ‘ÇAĞ SANCISI’ Bir gün bu çağ sancısı biter mi? Gazeteci Çınar Oskay, yeni kitabı Çağ Sancısı’nda (Doğan Kitap) uzun yıllardır yaptığı önemli söyleşileri bir araya getirdi. Yaşadığımız karanlık günlere bakan, “neden” diye soran, dipten çıkmak için fenerini de yanında taşıyan kitabı, insanlık dersi gibi... politik, entelektüel yol haritalarıydı...” yakışan isim olduğunu düşünüyorum. İPEK ÖZBEY 80 yaşındaki eski gerilla 2015’te GERÇEĞİ SÖYLEMENİN Türkiye’ye geldiğinde konuştu Çınar Oskay’a... İnsanlık dersi gibi bir söyleşi TEHLİKESİ ürkiye’nin ana akım Kitaptan bazı bölümlerin başucu cüm- olduğunu hatırlıyorum. medyasında gazetecilik “Neden inatla başkanlık sarayına ta- lesi niyetine özellikle altını çizdim. yapan son kuşağın şınmayı reddettiniz” sorusuna, “Düşün- 21. yüzyılın en çok konuşulan tarihçi- ‘‘T üyesiyim... Bir tür idea- düğün gibi yaşarsan, yaşadığın gibi dü- si, Sapiens’in yazarı Yuval Noah Hara- lizmle yola çıkan, dünya hakkında şünürsün. Bir devlet başkanının halkının ri, “İnsanlar bir sultana tavsiyede bu- kafa yoran, basını iyi yerlere taşıyabi- nasıl yaşadığını görmesi gerekir. Başka lunmaktan korkar, ona sadece duymak lecek binlerce kişinin Türkiye’de ıvır zıvırla çok uğraşırsanız buna vakti- istediklerini söyler. Gerçeği söylemek gazetecilik serüveni açık bir mağlubi- niz kalmaz” diye cevap veren bir Cum- tehlikeli olabilir...” diyor. yetle sonuçlandı... hurbaşkanımız olsun isterdim... Çınar, Harari’ye “İsrail Başbakanı Koca kurumlar, gazeteler, haber Bugün Türkiye’de “lağım patladı” Netenyahu’nun davetinde etrafındakile- kanalları, hayran oldukları meslek diye ifade edilen skandallar silsilesi, rin onu sürekli pohpohladığını” hatırla- büyükleri, arkadaşları, güvendikleri zengin olma isteğinin tüm değerleri tıyor. Kimse ciddi öneri- ilkeler, kurdukları hayal- altüst ettiğini gösteriyor. Mujica da söy- lerde bulunmuyor... ler gözlerinin önünde eri- lüyor, “Zengin olmak isteyen insan, Harari de bu tespiti yapı- di gitti...” eninde sonunda ruhunu şeytana satar. yor... Adı Netenyahu Bu sözler Çağ Sancısı ki- Bu, çağımızın bir hastalığı” diyor. olmuş ya da Ali, Veli fark tabının yazarı Çınar Oskay’a Kimler yok ki... Tayyip Erdoğan, etmez... Sultanlığın fıtratı- ait. Yol arkadaşı olarak bu İlber Ortaylı, Şener Şen, Sezen Aksu, na bakalım... sözlerin altına imzamı ata- Haluk Bilginer, Erol Evgin ve daha cağımı baştan söylemeliyim. fazlası... OTORİTERLERİN Çınar ile yaklaşık iki KISITLI REPERTUVARI yıl önce Demirören Med- HERKES ÜN VE PARADA! Dünyanın önde gelen tarih- ya tarafından sendikalı ol- Bana iyi gelen söyleşilerden bi- çilerinden, Oxford Üniversi- duğumuz için işten atı- ri de Adalet Ağaoğlu ile yapılan oldu... tesi profesörü Timothy Gar- lana kadar “gazetecilik” Ağaoğlu’nu Bir Düğün Gecesi, Hayır ve ton Ash ise 2017’de, “Otori- yolunu birlikte yürüdük... Ölmeye Yatmak’tan oluşan Dar Zaman- terlerin repertuvarı çok kısıt- Bu yol bitmez, bir mola lar üçlemesini okuduğumdan beri en sev- lıdır. Ulusal güvenliğe teh- diyelim, yeniden buluşa- diğim yazarlar listemden eksik etmedim. dit, vatana ihanet, terörizm cağımız şüphesiz... Söyleşi buruk başlıyor... Ölmeden ön- Nesbo’yla devam ediyor edebiyat kuşa- suçlamaları gibi...” diyor... Tempo dergisi ve Hür- ceki son söyleşi olmalı... “Kendimden ğı, sonra “Medya Blues” başlıyor... Bugün bu söyleşinin üzerinden dört yıl riyet gazetesinde yaptığı söyleşileri Çağ sıkıldım, çok sıkıldım” diyor Dünyanın en güçlü beş kadınından bi- geçti. Otoriterlerin repertuvarı hâlâ kısıt- Sancısı adıyla kitaplaştıran Çınar doğ- Ağaoğlu... Kendi kuşağının toplumsal ri Sheryl Sandberg, “Eşitliğin çıkarımı- lı. Hâlâ başta gazeteciler, muhalifler ol- ru kişilere sorduğu doğru sorularla 10- sorunlarla çok ilişkili olduğunu söylü- za olduğunu herkes anlamalı” diyerek mak üzere itiraz eden, doğruyu söyleyen 15 yıl önceden bugünün fotoğrafını çek- yor. Artık böyle bir hareketlilik göreme- bizi farkındalığa çağırıyor örneğin... herkesi ulusal güvenliğe tehdit gören, va- miş... O gün, belki “mümkün değil” de- diğinden yakınıyor, “Kitaplar daha çok Ezcümle bu kitap hayatımızdaki büyük diklerimiz bugün gerçek oluvermiş... tana ihanetle ve terörist olmakla suçlayan satışı bol karıkoca ilişkileri, cinsiyet gi- dönüşüm yıllarına, sancılı yıllara ait... otoriterler tarafından yönetiliyoruz... Geniş söyleşilerin temel sorusu bi konular üzerine” diyor. Çınar’ın sözleriyle bitirelim: “Her şe- “Neden böyle oldu ve buradan nasıl Bir de televizyonun her şeyin yerini yin sonu olduğu gibi bu çağ sancıları da İNSANLIK DERSİ çıkarız”... Oskay şöyle diyor: işgal etmesinden şikâyetçi. Şu sözlerini dinecek. Sancı yeni başlangıçları müjde- Dünyanın en sevilen cumhurbaşka- “Büyük ve çözümsüz görünen prob- bir yere yazmak gerek: ler, sancısız doğum olmaz... Belki de lemlerin üzerindeki örtüyü kaldırmak, nı, Uruguay’ın eski başkanı Jose Muji- “Yazarlık bile böyle oldu. Herkes ün ca söyleşisi benim için hepsinden farklı Türkiye erken girdiği otoriter popülizm- onları gizemsizleştirmek, bunların ve parada. İlk kitabımın ilanını gazete- geçici ve alt edilebilecek şeyler olduğu- bir yerde duruyor... Bu kitabın alt başlı- de gördüğümde çok utanmıştım...” den çıkmak konusunda da öncü olacak.” nu hissettiriyordu. Bunlar ahlaki, ğı olan “İkonik Söyleşiler” ifadesine en Orhan Pamuk, Ahmet Ümit, Jo Öyle olmasını umalım... n ŞEVKET AKINCI’DAN BİR CAZ TARİHİ İNCELEMESİ: ‘ÖTEKİ CAZ’ erek ana akım cazı gerekse de özgür kavramına değiniyor. Ardından cazın doğu- Ornette Coleman’ı anlamak için caz tarihine, caz, özgür doğaçlama, postmodern şu ve evrimi, özgür caz, çağdaş müzik, İkin- AMM’i anlamak için çağdaş müziğin tarihine G caz, noise gibi konuları ele alan ci Chicago Okulu, özgür doğaçlama, izlenim- de bakmak lazım; Japon cazını anlamak için Türkçe kaynakların sayısı oldukça azdır. ci caz, postmodern caz, 1980’ler ve sonrası fluxus hareketini anlamak, John Zorn’u anla- Pan Yayıncılık tarafından yayımlanan Öteki ile günümüz müzik endüstrisini hem dönem- mak için postmodernizmi anlamak lazım,” Caz, Şevket Akıncı’nın 20 ve 21. yüzyıla odak- ler arası hem de kültürler ve yaklaşımlar arası diyen Akıncı kitapta, Derek Bailey, Peter lanarak kaleme aldığı bir caz tarihi kitabı. etkileşimlerle beraber ele alıyor. Brötzmann, Mats Gustafsson gibi özgür caz Yaklaşık 20 yıl önce vermeye başladığı caz ve özgür doğaçlama müzisyenleriyle yapılan tarihi dersleri süresince cazın tanımının ge- ÖZGÜR CAZ VE DOĞAÇLAMA söyleşilere de yer veriyor. nişlediğini, ana akım caz dışında kalan birçok MÜZİSYENLERİ Ayrıca kitabın son iki bölümünde Şevket müzik türünün de ele alınması gerektiğini dü- “Uluslararası haberleşmenin kolaylaşma- Akıncı’nın “Türk Öteki Cazı” adını verdiği ve şünen Akıncı kitaba “Müzik nedir?”, sıyla değişik kültürlerin etkileşim içinde ba- özgür müzik yapan birçok Türk müzisyen ve “Gürültü nedir?” gibi tanımlar ve yaklaşım- zen başat bazen yoğun bazen de ikinci dere- larla başlayarak “yeni müzik/özgür müzik” cede rol oynadıklarını yadsımak doğru olmaz. Okay Temiz ile yaptığı söyleşiler bulunuyor. n 8 KITAP 12 Ağustos 2021