Katalog

AĞUSTOS 2021 SETENAY ÖZBEK’TEN ‘KAFDAĞI’NIN ATEŞİ - BÜYÜK SÜRGÜN’ Pastoral bir ağıt! Soyut resim sanatındaki yetkin eserleri ile öne çıkan ressam Setenay Özbek, iki öykü kitabından sonra yayımlanan romanı Kafdağı’nın Ateşi’nde (Kafdav Yayıncılık) Çerkezlerin büyük sürgününü anlatıyor. hassasiyet ve zarafet dikkate değer. HİKMET TEMEL AKARSU Roman 1860 yılında, Çerkez köyleri- [email protected] nin Rus baskısına maruz kaldığı ve pasto- ral Kafkasya yaşamının masalsı bir yapı- eni romanı Kafdağı’nın Ateşi - da aktarıldığı pasajlarla başlıyor. Köyler- Büyük Sürgün, ünlü ressam Se- de gitgide sıkışan ve göçe zorlanan halkın Y tenay Özbek’in edebiyat dünya- kaygıları, saldırı ve çatışmalar arttıkça gi- sına attığı ilk adım değil. Kendisini Gen- derek bir ağıt halini alıyor. daş ve Cadde Yayınları’ndan çıkan iki öy- Derken erkeklerin büyük bir aşkla vatan- kü kitabı dolayısıyla okuma olanağını bul- larını savunurken şehit düşmesi ve sonunda muştuk: Gecenin Mavisi (2002) ve Hiç göçe kadar varan büyük trajedi aktarılırken, Kimse Bir Başkası Olamaz (2005). Özbek, bir Adige köyünde, nesiller içinde yaşanan Kafdağı’nın Ateşi ile edebiyat alanında da üç aşk öyküsü de odağa alınıyor. söyleyecek sözleri olduğunu kanıtlıyor. Sıradan anların içindeki Setenay Özbek, bunları duygusal ve fakat sade bir dille verirken sıklıkla Ahmet Mithat TARİHSEL MÜCADELE sıra dışılığı anlatan Sezgin Kaymaz Efendi’ninkine benzer müdahalelerle Çerkez Romanında Çerkezlerin büyük sürgünü- geleneklerini aktarıyor. Finaldeki hüzün ve nü anlatan ve kendisi de Çerkez kökenli keder ise dayanılır gibi değil... bir kabileden, Ubıhlar’ın (Vubıh) soyun- En sıra dışı insanların sıradan insanlar arasından bulu- dan gelen sanatçı; söz konusu trajediyi, ÖZGÜN BİR LÜGATÇE içe işleyen bir kurgusallık ve akıcı bir dil- nabileceğini gösteren, sıradan anların içinde sıra dışılığın Kafdağı’nın Ateşi’ni okurken sade- le, yerel kültürel motifleri romanın doku- ce topraklarından koparılmış, gelenekle- madenini keşfeden hikâyeler... Zorbalık, dar kafalılık, fe- suna işleyerek vermeyi başarıyor. rine bağlı ve gururlu bir halkın sürgün es- Ülkemizde toplumsal bileşenin ayrılmaz bir satlık, müzevirlik, “kokan” tipler ve tabii köpekler de ek- nasında yaşadığı felaketleri yeniden yaşa- parçası haline gelmiş Çerkez toplumu tarihin- mış gibi olmuyoruz; yanı sıra yazarın her sik değil - her zamanki gibi. Sa? ıkla, şe… atle, bokta bile deki bu büyük travmayı, “Büyük Sürgün”ü satıra özenle yerleştirdiği otantik kültürel asla unutmadı. Öz yurtlarından sökülüp atıl- hikmet görmeyi bilenlerle ve tabii köpeklerle beraber - her ögeler, geleneksel unsurlar ve Çerkez’lere mayı asla kabullenemedi. Aradan geçen bir zamanki gibi. özgü lügatçe ile bir alt kültürün kılcal da- buçuk asra karşın gelenek, görenek ve kül- marlarına yolculuğa çıkıyoruz. türlerini asla terk etmedi. Roman sanatımızın postmodern cam- Bunun doğal bir sonucu olarak da bu Sezgin Kaymaz’ın edebiyatı, “İnsana dair hiçbir şey bana bazlıklara evrildiği, toplumsal işlevlerin- büyük tarihsel trajediyi anlatan sayısız den uzaklaştığı ve metalaştığı bir dönem- eserler kaleme aldılar. Nart Destanları’nı, yabancı değildir”in folkloru, bir bakıma... de Setenay Özbek gibi duyarlı sanatçıla- Xabze geleneklerini diri tutmak için bü- rın kaleme aldığı, gerçek tragedyalardan yük çaba sarf ettiler. Kitabın sonunda bir de hediye: Okurlarıyla mektup kar- Setenay Özbek’in romanı bu büyük ta- ve somut insani durumlardan söz eden bu yönde romanlar çok önemli. rihsel mücadeleye mütevazı bir katkı ola- deşliği kurmuş bir yazar olarak, o “mektup kardeşlerin- rak görülebilir. Ancak yazarın yüzyıllar Kafdağı’nın Ateşi - Büyük Sürgün, Kaf- den” birine hitaben, biraz da kendini anlatıyor... ötesinden kopup gelen gelenekleri roma- kas halklarının yaşadığı o unutulmaz tra- jediyi bir de duyarlı bir kadın sanatçıdan nına işlerken gösterdiği özen, araştırmacı ruh ve Çerkez sivil yaşamının incelikleri- okumak isteyenler için mütevazı fakat ni bir kadın gözüyle aktarırken sergilediği etkileyici bir tarihsel roman. n www.iletisim.com.tr [email protected] vimeo.com/iletisim facebook.com/iletisimyayin twi er.com/iletisimyayin instagram.com/iletisimyayin 12 Ağustos 2021 16 Türkçe Edebiyat, 202 sayfa