Katalog

MERHABA irik ya da epik toplumcu şiirleri, özellikle de “Rus L Kadınları”, “Ayaz, Kırmızı Burun”, “Rusya’da Kim İyi Ya- şar?” gibi destansı anlatı-şiir- Ütopya-distopya arasında... leriyle Puşkin, Gogol, Dosto- yevski, Tolstoy, Gonçarov, Turgenyev gibi büyük çağdaş- İnsanın, kendi varlığına, dış dünyaya, bunlarda gözlemlediği değişime, yenilenmeye bakıp korkulu da larının gölgesinde olamayacağı olsa geleceğe dönük umut taşımaması olası mıydı? Mitolojinin, dinlerin hareket noktası da bu oldu: gibi, halk yaşamını edebiyata taşımada hepsinden çok da- yaratma-yaratılma olasılığı. Tohum yeşeriyorsa yeni bir hayat kurulup yaşanabilirdi pekâlâ… ha önde olduğunu gösteren bir usta, Nikolay Nekrasov, doğu- nsanoğlu gördü, ne- mek,” (14) bağlamında al- munun 200. yılında kapağımız- yi gördü, karanlığın dığı anarşizm konusun- da. Ataol Behramoğlu’nun aydınlığa erdiğini, kı- da okurun da düşünsel incelemesi... şın bahara evrildiği- gevişini sağlıyor. Üçüncü sayfamızda, “Ütop- ni, kendi canından ya-distopya arasında...” başlık- Anarşist bankerin so- İ lı yazısıyla M. Sadık Aslankara başka canın çıktığını, rusu doğrudan okura yö- yer alıyor. işleyen zaman çarkın- neliyor: “İnsanın doğası- Feridun Andaç, Nick Adams da her şeyin değişebil- nı ezen ve bastıran top- Öyküleri çevresinde Ernest diğini, eşsüremli dönü- lumsal kurguları adalet- Hemingway’i merceğe alıyor. şümler yaşanabildiğini. siz buluyorsak, gayreti- Mustafa Günay, Hayret- Bu arada gücü yete- mizi hepsini yok etmek tin Ökçesiz’in muhalif bir ya- nin zorbalığa soyundu- için kullanabilecekken ni- şamın ve zihnin dipnotları ni- ğunu da tabii, bu doğ- ye yerlerine başka kurgu- teliğindeki iki kitabı Sanki ile rultuda devletlerin bu- lar koymaya harcayalım Gündelikler’i inceliyor. na dönük örgütlenme- ki?” (15) İbrahim Tığ, Can Ceylan’ın ler olduğunu, dinle dev- Çözüm, “arada hiçbir 70 şiirinin yer aldığı Cande- letin keskin kılıç halin- safha olmadan, dosdoğ- mi’sini değerlendiriyor. de tepesinde kendisini denetlediğini gör- ru özgür topluma geçiş”tir. Ardından ban- recek bir deney” (44) olacaktır bu. Deney- Deniz Burak Bayrak, şa- dü, izledi, bilincine işledi. ker, “asıl hikâye”sini anlatmaya girişir. (20) de “temel soru” şudur: ir Oğulcan Kütük’ün Oğlan Dış dünyaya baktığında “zor”un dışında Pessoa’dan söyleşim örgüsüne dayalı Çıkmazı’nı inceliyor. “Kim olduğunu bilmeden, saf düşünen doğadan zarar gelmediğini, ne ki toplu- çarpıcı bir anlatı: Anarşist Banker. Gültekin Emre, İBB tarafın- varlık halinde yasa yapmaya, toplumun en ma, doğaya düzen getirmeye girişen ya- dan yayımlanan, göç sürecinin temel adalet anlayışını belirleyecek, çer- pıların hiçbirinden hayır sadır olamayaca- DENİZ YILDIRIM: ‘MÜMKÜN’ kronolojisini sosyolojik, ekono- çevesini çizecek, kökensel bir sözleşme ğını da belleğine kazıdı bir güzel. Cumhuriyet’teki cumartesi yazıları- mik, politik yansımalarıyla orta- yapmak için hafızanın geçici olarak silin- ya koyan Misafir Göçmen Yerli - Uygarlık böyle çıktı ortaya, nitekim ya- nı, bunlarda sürekli gündemde tuttuğu mesine razı gelir misin?” Almanya’ya İşgücü Göçünün 60. zarlar bu hikâyenin kalemşoru oldu bir “ütopyasızlaşma-tırma” olgusunu, yanı sı- Bu, “öyle heyecan verici buluş”tur ki Yılında’yı merceğe alıyor. bakıma. Aşağıdaki üç yazar, andığım ya- ra “olasılıklılık” (mümkün) kavramına ge- “hızla bir ütopya hayaline sürükl(er)” katı- Hikmet Sami Türk, Devrim pıtlarıyla buna örnek gösterilebilir. tirdiği açılımlıyla vurgusunu ilgiyle, heye- lımcıları, çünkü “denekler olarak tam gö- Kanunları kitabında, TBMM’de canla okuduğum, yazınseverlere de öner- beğine düşmüş(lerdir) bu can alıcı mese- 3 Mart 1924’te kabul edilen BELMA FIRAT: ‘SÖZLEŞME’ diğim bilimci yazar Deniz Yıldırım, kurma- lenin.” (48, 49) 3 Devrim Yasası’nı irdeliyor. Öykücü Belma Fırat bir romanla okur cada da adını duyurmayı hak edeceği ilk Belma, anlatısını dramatik aksa daya- Ahmet Gülen, Cumhuriyet karşısında yerini aldı: Sözleşme (NotaBe- öykü kitabıyla bizleri selamlıyor: Mümkün lı sürprizlerle geliştirirken aynı zamanda tarihimizden kesitler sunduğu ne, 2021). Öyküleriyle bilinen yazarın, bu (Alakarga, 2021). gerek felsefi gerekse kuramsal bağlamda Ne İçindeyiz Ne Dışında - Mü- ilk romanında dikkat çekici düzey sergile- Mümkün’de üçü “kısa”, ikisi görece “uzun” lakatlarla Yakın Tarihimiz’de “toplumsal sözleşme” sorunsalını da ge- diğini söyleyeyim söze girerken. sayılabilecek toplam beş öykü okuyoruz. alanlarında öncü isimlerle nişçe özetlemeyle birkaç bölümcede ya- Yapıta da adını veren yeni bir “toplum- Kendisini bütünleyici rolüyle “tanık” (30) röportajlara yer veriyor. pılandırdığı metinle okurun bunu işleyip sal sözleşme” ütopyası-distopyası kuru- olarak sunan bir üst anlatıcıyla yapılandı- Cihat Yaycı, Soru ve Cevap- düşünmesini sağlıyor. yor Belma. rılan açık biçimli öyküleme, kuşkusuz oku- larla Montrö kitabında, Montrö Bu çerçevede popüler felsefi ütopya Dünyada yaşanan “nükleer felaket” son- ru da bu tanıklığa ortak ediyor. Sözleşmesi’nin tüm zamanların metni bağlamında alınabilecek Sözleşme, rası, başka gezegenden gelip üç yıl boyun- Öykü kişilerinin iç-sesleriyle konuşma meydan okumalarına nasıl da- bana göre alımlayıcı okurun da tat alarak ca veriler toplayan grubun Kapadokya ye- örgülerinin de katıldığı öyküleme böylece yandığını ortaya koyuyor. heyecanla okuyacağı bir yapıt. İlgisiz kal- raltı mağaralarında saklanarak hayata tu- birbiri içinde yoğruluyor. Merve Okçu, Victoria Jami- mayın derim romana. tunmayı başarmış bir avuç insandan kalan Bu arada deneme, felsefe tadı kadar eson ve Omar Mohamed’in ödüllü çizgi romanı Yıldızlar eşya arasında bulduğu, konuk gezegenli- yazınsal tadın da alabildiğine yoğun oldu- FERNANDO PESSOA: Saçıldığında’yı inceliyor. nin raporuna eklediği “Sözleşme” adlı ya- ğunu eklemeden geçmeyeyim. ‘ANARŞİST BANKER’ Zeynep Bilgin, Mahir Ünsal rım kalmış roman dosyası okuduğumuz. Yaşanan bireysel-toplumsal sorunla- Fernando Pessoa, yer yer antikçağın Eriş ile çevirdiği Pertev Açık biçimli ancak ardışık dizilişe yaslan- rı, soğukkanlı bakışla mesafeli ama yer- Şevket’in Kırmızı Köşk’ün sofistik metinlerini çağrıştıran Sokratik bi- mayan romanın, “tüm insanlık için geçer- li yerinde eğretileme-imgelemeye daya- Esrarı’nı konuşuyor. çemli konuşma örgüsüne dayalı bir ya- li olabilecek evrensel yasalar”a dayalı “bir lı sanrılar, düzlem kaymaları, sıçramalar Özlem İşbilir, Zülâl pıtla gönlümüzü çeliyor: Anarşist Banker uzlaşmayı, birlikte yaşamanın kurallarını be- eşliğinde hünerli bir dil işçiliğiyle sergile- Kalkandelen’in New York’u (Çev. Emrah İmre, Can, 2020). lirleyen bir toplumsal sözleşme” (22) idea- yen Deniz’in bu başarısı, Mümkün’ün de Yaşamak’ını değerlendiriyor. Pessoa, anlatıcı karakteriyle “gerçek anar- lini temele alıp taşıyıcı dört roman karak- okunmasını gerekli kılıyor. Emek Yurdakul, Özge şist benim” diyen “tacir ve işadamı olan ban- teri aracılığıyla bunu işlediği söylenebilir. İşte size yazınsal değer de taşıyan yük- Özdemir’in Çocuklar için Fel- ker arkadaşı” (11, 9) arasında geçen konuş- Kalabalık bir grup, bu amaçla “iki gün” sek okunurluklu dipçik gibi üç yapıt! n sefe serisini merceğe alıyor. mada onun doğadan gelen “zor” dışında (39) boyunca büyük bir otelde toplanacak, Vitrindekiler ve Mustafa oturumlarda sunumlar eşliğinde ilginç bir “bütün toplumsal gelenek ve yöntemlere www.sadikaslankara.com, her per- Başaran’ın hazırladığı Bulmaca “sosyal deney” (29) yaşayacaklardır. başkaldırmak, hepsinin ortadan kaldırılma- şembe öykü-roman, tiyatro, belgesel köşelerimiz ile düşün serüve- “[T]oplum tasarımını temelden değişti- sını arzulamak ve bunun için gayret göster- alanlarında güncellenerek sürüyor. ni sürüyor. İyi okumalar... l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Genel Yayın Yönetmeni (Vekâleten): Arif Kızılyalın l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Grafik: Mehmet S. Aman l Sorumlu Müdür: Hakan Akarsu l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Koordinatörü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. Aş., Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: KITAP 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.