Katalog

‘MİSAFİR GÖÇMEN YERLİ / ALMANYA’YA İŞGÜCÜ GÖÇÜNÜN 60. YILI’ Misafir mi, göçmen mi, yerli mi? “Almanya’ya İşgücü Göçünün 60. Yılında” alt başlığıyla İBB tarafından yayımlanan ve Murat Tosun’un koordinatörlüğünde hazırlanan Misafir Göçmen Yerli, 23 yazarın araştırma yazılarından oluşuyor. 21 bölümden oluşan 616 sayfalık kitapta, can alıcı göç sürecinin kronolojisi sosyolojik, ekonomik, politik yansımalarıyla ve belgesel fotoğraflarla sunuluyor. İşgücü Göçünün 60. Yılı” alt baş- GÜLTEKİN EMRE lığıyla, 23 yazarın araştırma ya- zılarından oluşan, 616 sayfalık BOMBA GİBİ PATLADI kapsamlı bir çalışma. İŞGÜCÜ ANLAŞMASI! Kitabın koordinatörü Mu- 30 Ekim 1961’de, Almanya ile Türkiye rat Tosun. 21 bölümden olu- arasında İşgücü Anlaşması’nın imzalan- şan kitapta can alıcı göç süreci- masından sonra, olanlar oldu! ne damgasını vuran fotoğraflar, “Almanya işi birdenbire patladı. Bom- araştırmaları bütünlüyor. ba gibi. Kızmış, gelinmiş, çocukluymuş, güzelmiş, yüklüymüş, armış, namusmuş... ETKİLEŞİM, DEĞİŞİM, Kimse aldırmıyordu. Herkes yazılıyordu DÖNÜŞÜM! Almanya’ya.” Ümit Kaftancıoğlu, “Gü- Kitapta yer alan yazılar ve lamber Almanya’da” (1975) öyküsünde yazarlar ise şöyle: Almanya’ya gitmek isteyenleri böyle ele “Almanya’daki Türkler ve alıyor. Geride kalanlar, “ortada kalmış, 60 Yılın Muhasebesi: Karşılık- devleti, hükümeti, kimsesi olmayanlar” İş lı Mantalite Değişimi (M. Mu- ve İşçi Bulma kuyruklarına katılırlar. rat Erdoğan). “Türk-Alman Orhon Murat Arıburnu gün gün çoğal- Göçü ve Siyaset: Etkileşim, mayı şöyle görür: “Almanya’nın ortasın- Değişim ve Dönüşüm” (Ya- BAŞTAN MİSAFİR İŞÇİYDİLER, da Ahmet/ Almanya’nın ortasında Meh- şar Aydın). Biontech’ten Önce: met/ Ayşeler,/ Fatmalar,/ Darmadağın, EL ÜSTÜNDE TUTULDULAR! Almanya’da Türkiyeli Göçmen Memleketimiz ne zaman dağılmadı ki kıyamet!” (Bu Yürek Sizin / 1976) Kadın İmgesinin Kadın Bakışı ne zaman “Pazar yerlerine” benzemek- Bekir Yıldız da “Alman Ekmeği” Açısından Değerlendirilmesi” (1974) kazanmak için Almanya’ya gi- ten kurtuldu ki? (Gökçe Yurdakul). Baştan “misafir” işçiydiler. El üstünde den milyonlardan biridir. Çünkü “Radikal Sağ ve İslam Düşman- tutuldular. Kısa süreliğine gidilip geline- “Almanya’da çok para kazanacaklardı. lığı” (Cem Serkan Yalçın). “Geç- Gazeteler yazıyordu. Almanya’da çöpçü- cekti gurbete. Biriktirdikleri paralarla ev- mişten Bugüne Almanya’da Türk- ler, arsalar, dükkânlar alınacaktı. ler bile ayda binlerce lira kazanıyor di- ler” (Ayhan Kaya). “Türkiye’den Sonra “göçmen” işçi oldular. Sonra dö- ye.” (Burhan Arpad / Büyük Kapının Gelen Göç ve Alman Toplumu “NİYAZİ’NİN Önünde Bir Fener / 1973) nenler döndüler, sonra pişman olup, yolunu Üzerindeki Etkileri” (Edzard Reuter). “Al- NAUNYNSTRASSE’DE İŞİ NE?” Fazıl Hüsnü Dağlarca da Almanya’da- bulup geri geldiler. Sonra yerleştiler, “yer- manya ve Türkiye’nin Ulusötesi Ortak Yurt- “1963: Münih’ten Hamburg’a Türk li” oldular; yani Türk-Alman. “Almanya’nın ki “Çöpçülerimiz”i, “Düşmüşüm vay düş- taşlığı: 1961’den 2021’e Altmış Yılını Sonu- İşçilerle Beş Hafta” (Nermin Abadan müşüm el kapılarına” (1977) diyerek anar. ortasında bir Anadolu!” oluştu. cu” (Ahmet İçduygu-Burcu Yakıcı). Unat). “Almanya’ya İşgücü Göçünün 60 “Mendilimde Kan Sesleri”nde (1970), “Bir gözü güler, ekmek için/ Bir gözü Yıllık Kronolojisi” (Murat Tosun). ağlar, dert dolu.” O. M. Arıburnu yaşam- “Çocuklar, kadınlar, erkekler/ Trenler tık- GÖÇÜN EDEBİYAT VE SANATA Göç sürecini birebir yaşayan şa- lım tıklım/ Trenler cepheye giden trenler gi- ların ikiye bölündüğünü imler: “Anayurt- YANSIMALARI ir ve yazar Aras Ören, “Niyazi’nin bi/ İşçiler/ Almanya yolcusu işçiler/ Kadın- ta, Anadolu’da kalmış yarısı,/ Yarısı Al- “Dünden Bugüne Almanya’da Türkle- Naunynstrasse’de İşi Ne?” (1973) diye manya’daki Anadolu’da”. lar/ Kimi yolcu, kimi gurbet bekçisi/ Elle- rin Girişimci Ruhu” (Suat Bakır). Türk İş soruyor. Gerçekten de Füruzan’ın kitabı- rinde bavullar, fileler/ Kolonyalar, su şi- İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Göçü ve Eğitim” (Rita Süssmuth). “Türk- nın başlığındaki gibi “Yeni Konuklar”ın şeleri, paketler/ Onlar ki, hepsi/ Bir tutsak Ekrem İmamoğlu tarafından, 1-3 Kasım’da lerin Almanya’ya Göçü: Başarısızlık Ta- (1989) ne işi vardı gurbette? Bu soruların İstanbul’da yapılan etkinliklerin açılışında, ağaç gibi yanlış yerlere büyüyenler” diyen rihi mi, Yoksa Bir Başarı Hikâyesi mi?” yanıtları Misafir Göçmen Yerli’de. Edip Cansever şöyle sürdürür saptamalarını: göçe baştan beri tanıklık eden Nermin Aba- (Hacı Halil Uslucan). Almanya’da dünyaya adını duyuran iş “Dağılmış Pazar yerlerine benziyor dan Unat’a “60. Yıl Özel Ödülü” verildi. “Almanya Evimizde” (Maria Böhmer). adamları, yazarlar, sanatçılar, politikacılar, şimdi istasyonlar/ Ve dağılmış Pazar yer- İBB tarafından yayımlanan Misafir Göç- Göçün 60. Yılı ve Futbol” (Fatih Demireli). sporcular, müzisyenler, oyuncular, yönet- lerine memleket” men Yerli adlı kitaba gelince, “Almanya’ya “Almanya’da Türkçe Medya Serüveni” (Ah- menler pek çok, saymaya gerek yok. met Külahçı). “Yabancılar: Medyada Tür- Sıla yolunda kazalar, töre cinayetleri, kiye Asıllı İşçiler” (Ferda Ataman). “Gö- ırkçı saldırılarda ölenler, Türkler ile Al- çün Edebiyata Yansıması” (Gültekin Emre). manlar arasında aşklar, iyi komşuluklar, “Göç ve Edebiyat: Denemeci Olma- sıkı dostluklar da yaşandı, yaşanıyor. yan Bir Yaklaşım Bir Başka Hikâye” (Fe- Vatan, akraba, ana-baba özlemi ayrı bir ridun Zaimoğlu). “2003-Türkiye İle Al- yerde duruyor elbette. Ne çok şey mek- manya Arasındaki Müzik 2021-Hayaller- tuplarda, anılarda, fotoğraflarda capcanlı! deki Türkiye’ye Dönüş” (Martin Greve). İki dilde yaşanmış hikâyeler, gerçekleş- Göç Serüveninde Türkçe Hiphop ve Rap” memiş düşler!.. Filmlerin gerçeği, dramlar (Verda Kaya). dolusu tiyatro, yürek burkan ağıtlar, Tür- “Türkiye’den Almanya’ya Göçün ve Ti- küler, acılar, hasret, ırkçı saldırılar... Yani: yatro Tarihinin 60. Yılı: Kültürel Bellek ve “Bir vücutta iki post”, “Bir yaşamda iki Almanya’nın Kültür Tarihinde Siyasi ve Estetik Müdahalelerin Arşivi” (Onur Su- dünya”! Misafir mi, göçmen mi, yerli mi? zan Nobrega). “Türk Sinemasında Alman- Türkiye’den, Almanya’dan, içten-dıştan ya: Gurbet Benim İçimde” (Tunca Arslan). yaşamlar, düşler; evet, yerli yerli yerli! n Almanya’da fabrikada çalışan Türkler, 1960’lı yıllar. 14 23 Aralık 2021