Katalog

ERENDİZ ATASÜ İLE ‘BİR BAŞKA DÜĞÜN GECESİ’Nİ KONUŞTUK ‘İsyan duyuyorum. Feminizm durduğum zemin ama bakışımı sınırlandıran ufuk çizgisi değil!’ Edebiyatta 40 yılı geride bırakan Erendiz Atasü, modern edebiyatımızın başyapıtı Bir Düğün Gecesi’ne saygı duruşunda bulunduğu yeni yapıtı Bir Başka Düğün Gecesi’nde (Can Yayınları) günümüzün çetin gerçeklerine bakıyor. Alıkonulma, sırt çevirme ve vicdan azabını, çaresizlik, güvensizlik ve edilgenlik gibi zor durumları irdelediği romanında usta yazar, korkunç bir travma etrafında gelişen olayları ve bu travmanın farklı kesimlerden kişilerin yaşamlarında yarattığı sarsıntıları, hesaplaşmaları ve her şeye karşın yeni başlangıçlar yapma cesareti bulanları anlatıyor. Ama yardım eden Oğuz ve Erdem GAMZE AKDEMİR gibi erkeklerin de tenlerinde bir ir- gamze.akdemir@cumhuriyet.com.tr kilme bedeni, evliliklerinin durgun su kuyusuna düşmüş bir taş! ‘EDEBİYATIN BİR ÖZELLİĞİ Roman bunu belli belirsiz bir ge- DE, BELLİ BİR DÖNEME rilimle yaşatıyor okura. Menekşe bu TANIKLIK ETMESİ!’ bağlamda eşikte gibi hep değil mi? n Modern edebiyatın toplumsal Evet, çok doğru bir saptama ve sap- gerçeklere tam anlamıyla meydan tamanın çok güzel ifadelenişi: Evli- okuduğu yumruk gibi bir yapıt Bir liklerin durgun suyuna düşen taş! Ha- Başka Düğün Gecesi romanınız. ni eskiler der ya “güzellik başa bela” Bir labirentin kıskacında görüne- diye. Menekşe’nin yazgısı da işte o he- nin ardındaki yaşamların acı sap. Galiba evlilik kurumunun zorluk- gerçekçiliğiyle, hüzünle karılmış ları mı desem, sorunları mı desem, işte romanınızda, sosyolojik memleket onlardan biri monotonluk. ve dünya gerçekliklerine uzanıyoruz Neo-liberal iktisatta herkes çok ça- adım adım. lışmak zorunda. Eşlerin birbirlerine, Bir sıfır noktası, çekirdeği bozun- çocuklarına, aile büyüklerine ayıra- muş / bozunan toplumsal doku, pek bildikleri zaman bir otuz yıl öncesi- çok alanda başta kadını olmak üzere ne göre çok az. Ortak amaçlar da yok toplumu betere yol aldıran yozlaşmış oldu. Evli çiftler için çocuklarını ye- çağın yozlaşmış sistematiği... Huku- tiştirmek, ev ve araba sahibi olmaya ki, ekonomik, siyasi işle(me)yiş... indirgendi amaçlar. Çocuk yoksa da- Ve romandaki Oğuz Gerçeker’in ha da fena! ifadesiyle “21. yüzyıl Türkiye’sinin NECATİ SAVAŞ Teknoloji bazı alanlarda büyük ko- yeni orta sınıfını seyrediyoruz. Yan- laylık sağlıyor ama gündelik yaşa- gın yerinde panayır!”... mı kolaylaştıracağına zamanı tüke- Romanınızı o yangın yerindeki pa- tiyor, iş hayatı ve özel yaşam arasındaki lendiği üstünedir. Buradaki belli kesim, ‘GENÇLİĞİMİ KABUSÂ nayırı hangi gözlemleriniz, tanıklıkları- sınır da eriyor her an çalan akıllı telefon- yerli köklü şehirliler ile ancak bir iki ku- ÇEVİREN ETMEN!’ nız doğrultusunda kaleme aldınız? şağın yaşamı boyunca şehirli olan kimse- lar sayesinde! Kadınların yazgısı, kadınlara yapılan Edebiyatın bir “özelliği”, gerçekten de Böylece insanlar Rene Clair’in o enfes lerdir orta sınıflar. Bu kesimlerdeki son belli bir dönme tanıklık etmesidir. Top- haksızlıklar beni sarsıyor; acı veriyor; sessiz film başyapıtı “Ara”da olduğu gi- kırk yılın değişimleri görebildiğim kada- çünkü duyduklarım, gördüklerim bir ka- lumsal meselelerle ilgilenmeyen büyük bi, niye ve nereye koştuklarını bilemeden rıyla şöyle: yazarlar da vardır. Ancak yazar aynı za- dın olarak deneyimledi- sürekli ve monoton bir koşturmacayı sür- Politik bilincin zayıfla- ğim kimi yaşantıları çağ- manda bir aydınsa olup bitenle içtenlikle ması, bireyin kendinin far- dürüyorlar iken… ortama pat diye güzel ilgilenmemesi olanaklı değildir. rıştırıyor. ve yaralı bir genç kadın düşüyor, üstelik kına varışı ama bilgilenme Romanın başkişisinin İşte onu tanıklığa zorlayan kendi için- bu genç kadın farkında olmadan şiir söy- alanı genellikle televiz- de acısını hissettiği, neredeyse kendi ya- uğradığı felaket başıma yon realite şovları ve akıl- leyen biri… gelmediyse de gençliğimi şantısı gibi deneyimlediği toplumsal Zavallı Oğuz Bey’le Erdem ne yapsınlar! lı telefonla sınırlı kaldığın- olaylardır. kabusâ çeviren bir etmen- dan kendi bilgi ve düşün- di, parmağıma nikah hal- Bu tanıklık benim metinlerimin örne- ce dünyasıyla ilgili yeter- ‘MÜTHİŞ BİR YALNIZLAŞMA, ğinde, olayların dış hatlarındansa, olay- kası geçinceye kadar, so- FECİ BİR BEDENDEN KOPUŞ!’ li bilincinin gelişememe- kakta, otobüste, sinemada ları deneyimleyen bireylerin iç dünyala- si, el ele giden dine sarılış n “Karanlıkta bekleşiyorlar... yüzleri rındaki yansımalar üstüne olagelmiştir, ta uğradığım dil ve el sarkın- olmayan kadınlar... suskun... ağlamak- ve dinden kopuş, fakirlik- tılıkları! Şimdilerde, kadın ilk romanım Dağın Öteki Yüzü’nden beri. ten utanma, kanaatkârlığın lı... gidecek yerleri yok... lanet çökmüş Orada, belli bir toplumsal kesimi tem- cinayetleriyle yarışıyor, yerini açgözlülüğün alma- üzerlerine... iki büklüm kalakalmışlar... sil edebilen bir ailenin bireyleri açısından kadınlara karşı işlenen cin- ziyan olmuş bedenler... ruhları kötü- Cumhuriyet deneyimi yansıtılıyordu. sı, borca dayalı gündelik sel suçlar. İsyan duyuyo- yaşam, düşük ücretler ve/ rüm... Orası bir istasyon. Kederli kadın- rum. Feminizm durduğum ‘ZAYIFLAYAN POLİTİK BİLİNÇ veya işsizlik ile neo-libe- zemindir; ama bakışımı sı- lar istasyonu.” ralizmin pompaladığı lüks merakı ve sa- Menekşe’nin kadınlara ve kadınlığa VE ORTA SINIFLAR!’ nırlandıran ufuk çizgisi değildir. Yeni romanım Bir Başka Düğün Gecesi hip olma tutkusu arasında bunalma ve el ilişkin düşüncelerinde başka neler var? Menekşe bir felakete uğruyor. Başına ise neo-liberalizm+köktendincilik sarma- ele giden başka bir zıt ikiz, kadınların in- MENEKŞE’NİN YAZGISI! lında çözülen toplumdaki ahlaki çürüyü- san olduğunun kabul edilmesi ve kadınla- n Devlet katında yalnız bırakılan bu felaketin niçin ve nasıl geldiğini çöze- şün, gene belli kesimlerin temsilcisi ola- rın özellikle din baskısıyla köleleştirilme- Menekşe’ye en azından çevresinde sa- miyor. Travma! Müthiş bir yalnızlaşma. bilecek bireyler tarafından nasıl deneyim- ye çalışılması... hip çıkanlar hiç yok da değil ama... Mensubu olduğu gruplardan >> 10 28 Ekim 2021