Katalog

KITAP l BEBEK l ÇOCUK [email protected] l GENÇ BURCU YILMAZ l HAFİZE ÇINAR GÜNER l SİMLÂ SUNAY TAŞ KÂĞIT MAKAS Hepimiz mikrobuz! Mikroplar olmasaydı ne soluyacak oksijenimiz ne de yiyecek bir şeyimiz olurdu. Puf! diye yok oluvermek istemiyorsanız mikroplarınıza saygı duyun! BURCU YILMAZ Hepiniz mikrop kaynıyorsunuz. Vücudunuzda öyle çok mikrop var ki bunları saymaya ömrünüz yetmez! Gelgelelim benim ömrüm yeter zira iki hafta öncesine dek dezenfektan kullanıyordum ve muhtemelen benimkilerin canına okudum. İçimizde Neler Oluyor? – Sizi Yuvaları Zanneden Mikroplar beni mikroplarımla barıştırmayı hatta onlara sevgiyle yaklaşmamı sağlasa da (kitabın matrak çizimlerinin, şapşal mikroplarının da bunda etkisi var tabii) göbek deliğimden topladığım pamukçukların arkebakteri kaynadığını bilmek huzurumu kaçırıyor. Sonra derimdeki akarlar geliyor aklıma. Örümcekler ve akreplerle akraba olanlar hani! “Neyse ki kakalarını yüzüme yapmıyorlar” diye sevinecekken “Akarlar kakalarını ömürleri boyunca tutarlar, bu da sadece beş gündür. Akarlar öldüklerinde derinizin yüzeyine sürüklenirler ve burada her şeylerini bırakırlar, kakaları dahil!” deyiveriyor kitap. YALNIZ DEĞİLİZ İçimizde Neler Oluyor? ilk bölümünde bizi mikroplarımızla tanıştırıyor ve konuya yumuşak bir geçiş sağlıyor. Mikroplar bize nasıl ihtiyaç duyuyorsa bi zim de onlara ihtiyaç duyduğumuzu söyleyerek ilerleyen bölümlerde bu tatlı arkadaşlarımızı bize daha yakından tanıtıyor. Bakterileri, arkebakterileri, virüsleri, mantarları, protistleri ve akarları öğreniyoruz. Sonra yararlı ve zararlı mikroplar arasında çok da fark olmadığını; zararlı mikropları öldüreyim derken yararlıları nasıl harcadığımızı (bkz. ilk paragraf); yeni yeni mikroplar edinip mikrobiyomumuzu zenginleştirmenin ne iyi olduğunu, ayaklarımızın mantar kaynadığını (iki yüzden fazla! Ya ağzınızda; neredeyse üç yüz!), antibiyotiklerin işlevini; virüslerin nasıl fenalaşabildiklerini, kapımızın hayvan kakasında bulunan mikroplarla kaplı olduğunu; yerçekimsiz ortamda bazı mikropların nasıl da yoldan çıkıp canavara dönüşüverdiklerini; bağırsaklarımızdaki mikrop karışımını birkaç günde değiştirmenin yolunu; bağırsak mikrobiyomumuzdaki mikrop kombinasyonlarıyla şişmanlıktan depres yona, otizme dek pek çok hastalık arasında bağlantı olduğunu; aşıları; elektrik yiyen bakterileri; mikroplarla savaşın ne zaman başladığını; mikrobiyom peynirini (bakalım yemek isteyecek misiniz?)… Arka arkaya yazınca biraz fazla geldi hepsi değil mi? Oysa size kitabın verdiği bilgilerin küçücük bölümünü aktarmaya çalıştım; öyle küçük ki muhtemelen içinde sadece on iki milyon mikrop vardır. İçimizde Neler Oluyor? mikrop kaynıyor ve bize ilgi çekici bir sürü şey anlatıyor. Kitabı okumadan evvel, on iki gün boyunca dağlarda gezen ve denize girmek dışında hiç yıkanmayan arkadaşımın ölmemesine şaşırmıştım ya da durmadan yıkandığı için hastala nan arkadaşıma… Oysa biri mikrobiyomunu zenginleştirirken (biraz pis olduğunu da kabul edelim ama!) öteki fakirleştiriyormuş. Mikrop yuvası olan bedenlerimiz onlara yeni katılan mikroplarla direnç kazanıyor ve bizi hastalıklardan koruyor ama siz yine de kötü mikropları göz ardı etmeyin. Ağzınızın fena kokmasından vebaya dek birçok şeye neden olabilir zira bu kötü adamlar. Bu paragraftan sonra kalkıyor ve ellerimi yıkıyorum. Yazının sonuna dek yü zümü de yıkamamak için kendimi zor tutuyorum zira bugün yedi kişiyi öptüm ve onların akarları bana geçti! Yaşamak için oksijene gerek duyan canlıların siyanobakteriler sayesinde ortaya çıktığını biliyor muydunuz? Bugün buradaysak siyanobakterilerin çıkardığı atık maddelerden biri olan oksijen sayesinde yani! “Mikroplar olmasaydı soluyacak oksijenimiz olmazdı” anlayacağınız. Ne de yiyecek bir şeyimiz… Zira topraktaki mikropların yardımı olmadan bitkiler büyüyemez. Puf! diye yok oluvermek istemiyorsanız mikroplarınıza saygı duyun! – İşte kitabın anafikri! Ta da! İçimizde Neler Oluyor? büyük küçük herkesin okuyabileceği ve hatta okusa iyi olacağı bir kitap. Mikroplar hakkında ilgi çekici ve çoğumuz için yeni bir sürü bilgiyi açık ve eğlenceli bir dille, çevirmenin kitabı Türkçeye güzel aktarması da bunda çok etkili tabii, anlatıyor bize. Kitabın sonundaki sözlük ve dizin, içerideki şaşkın mikrobun esprileri ki bayıldığımı söylemeliyim de cabası. Yayınevinin, tam da yerinde, hayvan deneylerine karşı olduğu notunu düşmesini ayrıca tebrik ediyorum. İçimizde Neler Oluyor? evdeki herkesin elinden geçip mikrobiyomunu zenginleştirerek nihayetinde bana ulaştığında hevesle okumaya başlamıştım. O gece “tamam,” demiştim, “dezenfektan kullanmasam da olur belki.” Hâlâ idare ediyorum, böyle bir kitap okuduktan sonra nerelerde nasıl mikroplar olduğunu/olabileceğini bilmek zaman zaman tüylerimi ürpertse de göbek deliğimdeki pamukçuklardan vazgeçmemeye kararlıyım. Satırlarıma, yanıtını anca kitapta bulabileceğiniz bir soruyla son veriyorum: Hapisteki virüs bakteriye ne demiş? n İçimizde Neler Oluyor? – Sizi Yuvaları Zanneden Mikroplar / Claire Eamer / Resimleyen: Marie Ève Tremblay / Çev: Ayşe Demiray / Meav Yayıncılık / 36 s. / 2019/ 9+ yaş Dünya Gezgini Kuşlar / Fleur Daugey / Resimleyen: Sadrine Thommen / Çeviren: Ayşe Güren / Kuraldışı Yayıncılık / 52 s. / 2019 / 9 + yaş “Kuşlar nasıl göçmen oldu? Peki hep mi göçmendi?” soruları merkezinde göçmen kuşlar hakkında haritalı, grafikli, bol resimli, eğlenceli bir kaynak kitap Dünya Gezgini Kuşlar. Kırlangıçlar kış uykusuna yatar mı, neden göçüyorlar, maceracılar mı yoksa evcimenler mi, gökyüzündeki yollar neler gibi sorularla ayrıntıya da giren, hava maratonu, göç şampiyonları, göç rekorları gibi bölümleriyle de çocukların Sincap’ın Kileri, kış uyku ilgisini çekecek değerli bir suna yatmadan önce Se yayın. İklim değişimine değinmeyi de ihmal etmeyen ve güncel bilgiler içeren ki KİTAPÇI vimli Sincap’la vedalaşmak isteyen Uğurböceği Sevecen ile Salyangoz tap, usta gezginleri yakın Tomurcuk’un karşılaştığı dan tanımamızı sağlıyor. tatsız sürprizi konu edini yor. Kış için biriktirdiği bütün erzağının ki Sevimli Sincap’ın Kileri / lerinde açılan delikten yuvarlanıp gittiği Erika Bartos / ni fark eden Sevimli Sincap’ın üzüntüsü, Çev: Agi Judit Kirişoğlu, Sevecen ve Salyangoz’un deliği açanları Elvan L. Eti / YKY / bulması ve ormandaki hayvanların ele ele 28 s. /2019 / 3+ yaş verip Sincap’ın kilerine bütün erzağı geri taşımasıyla dağılıyor. Kitap neşeli çizim Uğurböceği Sevecen ile Salyangoz leri ve öyküsüyle miniklere dostluğun gü Tomurcuk’un 30. kitabı olan Sevimli cünü anlatıyor. Filler Muzlu Süt Sever / Zeynep Alpaslan / Resimleyen: Burcu Yılmaz / Final Kültür Sanat Yayınları / 32 s. /2019 / 6+ yaş Okumayı yeni öğrenen çocuklara kitap ve okuma sevgisi kazandırmak için tasarlanan Okuyan Fil serisinin yeni kitabı Filler Muzlu Süt Sever’de, annesiyle birlikte taşındığı adadaki yeni okuluna başlamaktan, arkadaş edinememekten çekinen Lintu’nun bu korkusuyla beklenmedik arkadaşı sayesinde nasıl baş ettiğini okuyacaksınız. Okula yeni başlayacak çocuklar için yüreklendirici bir öykü… n 18 13 Haziran 2019