Katalog

MESUT GÜLMEZ’İN ARAŞTIRMASI Sosyal güvenlik ve sorunları Mesut Gülmez’in “Uluslararası Sosyal Güvenliğin Evrensel Sefaleti” adlı çalışması, meselenin yasal ve gerçek arasındaki uçurum ile ekonomik ve sosyal göstergelerini çarpıcı verilerle küresel ölçekte sergiliyor. aziz çelik S osyal güvenlik, sosyal insan haklarının en kapsamlısı. Sadece beşikten mezara değil, doğum öncesinden ölüm sonrasına etkileri olan, ömrümüzün her ânına değen bir disiplin. Yaşam boyunca doğrudan veya dolaylı olarak sosyal güvenliğe ihtiyaç duyuyoruz. Sosyal güvenliğin az bilinen ve az işlenen evrensel boyutuyla ilgili yeni bir yapıt, Mesut Gülmez’in Uluslararası Sosyal Güvenliğin Evrensel SefaletiPolitika, Hukuk, Uygulama (19192018) adlı kitabı yayımlandı. Kitabın çıkışı uluslararası çalışma hukukunun amiral gemisi Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) kuruluşun 100. yılı arifesinde denk düştü. Mesut Gülmez’in kapsamlı çalışmasında, uluslararası sosyal politikanın önemli dallarından uluslararası sosyal güvenlik disiplinlerarası bir yaklaşımla ele alınıyor. Gülmez’in yapıtı bir teknik hukuk kitabı değil. Uluslararası sosyal güvenlik; hukuk, politika ve uygulama boyutlarıyla ve “hak” temelli bir yaklaşım çerçevesinde eleştirel gözle irdeleniyor. Başta yüz yıllık birikimiyle ILO’nun düzenlemeleri olmak üzere, Birleşmiş Milletler ile Avrupa Konseyi çerçevesinde sosyal güvenlik alanındaki gelişmeler “insan hakları” yaklaşımıyla değerlendiriliyor. BİR BAŞVURU KAYNAĞI Gülmez, ülkemizde sosyal insan hakları uluslararası hukukunun uzun soluklu, inatçı ve titiz savunucusu olan bir biliminsanı. Çalışmalarını emekli olduktan sonra da kesintisiz sürdüren ve âdeta ömrünü sosyal insan hakları hukukuna adayan Gülmez, bu kitabıyla sosyal güvenliği yalnızca “hukuk” boyutuyla incelemiyor. “Sosyal güvenliğin evrensel sefaleti” olarak betimlediği durumun, yasal ve gerçek arasındaki uçurumun ekonomik ve sosyal göstergelerini çarpıcı verilerle küresel ölçekte sergiliyor. Bilindiği gibi sosyal insan hakları uluslararası hukukunun zayıf halkası, klasik insan hakları uluslararası hukukunda olduğu gibi uluslararası alanda “yargılanabilir” veya yargı önüne götürülebilir olmayışıdır. Bu durum sosyal insan hakları için uluslararası alanda önemli bir asimetri yaratıyor. Gülmez, kitabında literatürde benimsenen bazı yaklaşımlarla yapılan kimi uluslararası düzenlemelere yönelik aykırı görüş, öneri ve eleştirilerine de yer veriyor. Bu yönden de tipik bir Mesut Gülmez kitabıyla karşı karşıyayız. Titiz, kılı kırk yaran ve bilimsel özene sonuna kadar dikkat eden ancak eleştiride sözünü sakınmayan bir tutumdan söz ediyorum. Gülmez, ömrü boyunca sosyal politika disiplini kapsamında etraflı ve her biri alanında yenilik getiren, aşılması zor yapıtlar üretti ve üretmeye devam ediyor. Gülmez’in Türkiye’de Çalışma İlişkileri (1936 Öncesi) ve Türkiye Belgesel Çalışma İlişkileri Tarihi (1936 Öncesi) adlı kapsamlı kitapları ile çalışma ilişkileri tarihi alanında başlayan çalışmaları daha sonra sosyal insan hakları uluslararası hukukunda yoğunlaştı. 1980’lerin ortasından itibaren memurların sendikal haklarının uluslararası hukuktaki dayanaklarını ortaya koydu ve bu alanda bir buz kıran gibi çalıştı. Bugün memurlar sınırlı da olsa sendikal haklara kavuştuysa bunda, Gülmez’in ısrarlı ve titiz bilimsel tavrının katkısı mutlaka vurgulanmalıdır. Mesut Gülmez’in yapıtları bu alanda uzmanlaşmak isteyenler için olmazsa olmaz nitelikte. Gülmez birkaç yıl önce yazdığı kitaplarından birine ironik bir biçimde İçimdeki Ukde, İş Hukuku ve Sosyal Politika Öğretilerinin Sosyal İnsan Haklarıyla İmtihanı (2015) adını vermişti. “İçimdeki ukde”, sosyal insan hakları uluslararası hukukunun akademide ve doktrinde yıllardır ihmal edilmesine bir itiraz ve sitemdi. Uluslararası Sosyal Güvenliğin Evrensel Sefaleti ise kitabı uluslararası sosyal politika alanının uzmanları ve uygulayıcıları ile sosyal politika alanında lisans ve lisansüstü düzeyde öğrenim görenler için vazgeçilmez başvuru kaynağı niteliğinde. n Uluslararası Sosyal Güvenliğin Evrensel Sefaleti Politika, Hukuk, Uygulama (19192018) / Mesut Gülmez / İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları / 734 s. KItap 1317 Ocak 2019