Katalog

HİKMET HÜKÜMENOĞLU’NDAN “AŞKA İNANMAYANLAR İÇİN AŞK ÖYKÜLERİ” Romancının öyküleri “Körburun” ile 2017 Attilâ İlhan Roman Ödülü’ne değer görülen Hikmet Hükümenoğlu, bu kez bir öykü kitabıyla çıkıyor okurlarının karşısına: “Aşka İnanmayanlar İçin Aşk Öyküleri”. Tuhaf, patolojik, alışılmadık aşk hikâyelerinin yanında bildik durumları da incelikli bir mizahla, merak duygusunu hep canlı tutarak anlatıyor yazar öykülerinde. ERAY AK erayak@cumhuriyet.com.tr N edendir bilinmez ama öykü genelde romana geçiş için bir hazırlık zemini olarak görülür. Yanlış bir düşünce biçimiyle öykü ve roman arasındaki ilişki böyle değerlendirilir. Oysa farklı disiplinlerin verimleri olarak her iki tür de kendine has bir düşünüş gerektirir. Düşünüşün yanında farklı duyuşların, farklı türleri olarak ele almak gerekir roman ve öyküyü ancak az önce de bahsetmeye çalıştığım gibi Türkçe edebiyat özelinde pek de böyle yürümüyor işler. Öyküyle yolunu almaya başlamış bir yazara yöneltilebilecek en “önemli” soru; “Evet, öyküyle güzel bir çıkış yakaladınız, peki ne zaman bir roman okuyacağız sizden?” olur garip bir şekilde. Öyküyle epeydir haşır neşir olmuş, birkaç öykü kitabını arka arkaya dizip bu alanda nitelikli bir de edebiyat ödülüne değer görülmüş bir yazar ise röportajcının karşısındaki kalem, “Artık romanın zamanı gelmedi mi?” sorusu, muhakkak ama muhakkak duyacağı bir cümledir. Öykü yazdıktan sonra roman verimleri gelmeye başlayan yazarlara bir tepki değil burada dile getirmeye çabaladıklarım. Öykü ve roman arasında yaratılmaya çalışılan ilişkinin bu denli sakat olmasına dair bir serzeniş yalnızca. ÖYKÜDEN ROMANA... Bu meseleyi bir kenara bırakarak yolumuza devam edersek; öykü yazdıktan sonra romanlarını kaleme alan yazar VEDAT ARIK ların edebiyata ciddi bir katkı sağladığının tartışmasız bir gerçek olduğunu altını çizerek vurgulamak gerek. Çünkü öykünün yapısını göz önüne alırsak yazarını pek çok kurgusal imtihandan geçirdiğini görürüz. Dar alanda geniş evrenler yaratmayı, kısa sayfalara koca dünyadan pencereler açmayı başarabilmiş bir kalemdir öykü yazarı. Kurgusal imtihanların dışında öykü yazarının sınandığı en önemli diğer ise alan dildir. Öykü, yazarına kelimelerin kıymetini öğretir. Derdini paragraf dolusu cümleyle dökemeyeceğini bilen yazar, cümlelerini sayfasına göre uzatır. Demem o ki öykülerinden sonra roman kaleme almaya soyunan yazarlar, yanlarında büyük bir zenginlik de taşır aynı zamanda. Bu yazarlar, roman yolculuklarında öykü birikimlerini, sıkı bir dost gibi sahiplenir. Yani öyküden romana geçen yazarlar, bir anlamda öykü kazançlarını romana sermaye eder. Fakat bu yolculuğun tersi de yaşanıyor zaman zaman. Roman ve öykü verimlerini bir arada yürütenler olduğu gibi romanlarından sonra kalemini bir de öyküyle sınamak isteyen yazarlar çıkıyor. Bu aslında bir noktada cesaret işi. Hikmet Hükümenoğlu Okurlarınızın sizi tanıyıp benimsediği, daha da önemlisi kaleminizin oynamaya alışkın olduğu havadan bir başka kanala geçiyorsunuz ve yürümeye başladığınız bu yolda yalnız sayılırsınız çünkü hem okurlarınız hem de siz yeni sularda yüzmeye başlamışsınızdır artık. Enikonu zor bir iş... KLİŞENİN DIŞINA ÇIKIŞ Hikmet Hükümenoğlu da yeni kitabıyla bu zor yolu deneyimlemek isteyenlerden. 2005’ten bu yana yazdıklarını yayımlayan Hükümenoğlu; Kar Uykusu, Küçük Yalanlar Kitabı, 47 Numaralı Kamara, 04:00 ve Körburun adlı romanlarıyla çıktı bunun öncesinde okur karşısına. Hatta 2016’da yayımlanan Körburun’la Attilâ İlhan Roman Ödülü’ne değer görüldü. Yeni yayımlanan kitabı Aşka İnanmayanlar İçin Aşk Öyküleri ise bir öykü toplamı olarak karşımızda. “Öyküden romana geçiş” algısını normalleştirmek, bu klişenin dışına çıkmak için atılmış bir adım âdeta Hükümenoğlu’ndan gelen. Aşka İnanmayanlar İçin Aşk Öyküleri’nde, Hükümenoğlu’nun on üç öyküsü yer alıyor ancak bu on üç öykünün altısı fragman diye nitelenebilecek türde ve kısalıkta. Yazarın üslubunun gerçek anlamda ortaya çıktığı metinler, kitabın geriye kalan yedi öyküsünde kendini gösteriyor: ‘Arıların Yön Duygusu’, ‘Mersedes 80’, kitaba adını da veren ‘Aşka İnanmayanlar İçin Aşk Öyküleri’, ‘Sumru, Cemre ve Ben’, ‘İki Kişi Bir Bavula Sığmak Zor’, ‘Hudut’ ve ‘Siyah Atlarla Geldiler’. Diğerleri ‘Aşk Öyküleri No.1’ adıyla başlayıp altıya kadar uzanıyor. CESARET İSTEYEN BİR DENEME Hükümenoğlu’nun fragman metinleri dışında kalan öyküleri bağlamında tahkiyeye daha yakın bir anlatımı olduğunu söylemek gerek. Öykünün kendine has anlatım dünyası yerine, kendi anlatım dünyasını yaratma yoluna girmiş Hükümenoğlu bu kitabında. Bu noktada da roman ve öykü dilinin harmanından doğmuş bir anlatım olanağını öykülerine yansıtıyor. Öykü kişilerini ve olayları detaylandıran bir anlatım bu. Buna bakarak öykünün kurguda izin verdiği sınırsızlığı hikâye anlatıcılığı rolüyle sınırlandırıyor Hükümenoğlu. İyi bir öyküde olması gereken en önemli özelliklerden “sezdizrme gücü”, Hükümenoğlu’nun detay arayan anlatımında bir miktar zedelense de bunu, kaleme aldığı hikâyelerin yoğunluğu ve bu yoğunluğun mayasını kararak gerçek yolunu bulmasını sağlayan ince bir mizah kapatıyor. Bununla birlikte Hükümenoğlu’nun romanlarından da alışık olduğumuz sade ve akıcı dili, Aşka İnanmayanlar İçin Aşk Öyküleri’nde de korunuyor. Siparişle pasta yapan ve her birinin içine kişiye özel aşk metinleri koyan ama aşka inanmayan Faik Bey, kullandığı Mercedes’e âşık şoför, kırsalda saklanan babası hakkında atlılara ipucu vermemeye çalışan ufak çocuk, iki oğluna arı izleme projesi veren çapkın baba, eski kocasını bir sabah bir kafede, yanında yeni sevgilisiyle görüp işe geç kalan kadın, yabancı bir kadın gazeteciyi sınır kentindeki bombalanmış otel odasında alıkoyan adam... Hükümenoğlu’nun öykülerinin konusunu genel bir çerçevede hemen yukarıdaki gibi özetlemek mümkün. Gündeliğin ilgi çekici yanlarında arıyor Hükümenoğlu hikâyesini bu anlamda ki öyküler içinde dolaşmaya başladıkça gündelik hayatın aslında göz önünde olup da çok umursanmayan ayrıntıları bir bir gözler önüne serilmeye başlıyor. Aşka İnanmayanlar İçin Aşk Öyküleri, bir romancının cesaretli bir denemesi neresinden bakılırsa bakılsın. Ortaya koyduklarıyla da yazarının rüştünü bir kez daha ispatlıyor. Hükümenoğlu’nun romanlarını sevenler, öykülerini de okumalı. n Aşka İnanmayanlar İçin Aşk Öyküleri / Hikmet Hükümenoğlu / Can Yayınları / 136 s. 4 30 Ağustos 2018 KITAP