Katalog

JUNİÇİRO TANİZAKİ’NİN NOVELLASI Absürd ilişkilerin romanı Yoğun tutkuların, tuhaf arzuların ve ince bir melankolinin anlatıcısı Juniçiro Tanizaki’nin kaleme aldığı “Bir Kedi, Bir Adam, İki Kadın”, bir kedi üzerinden kurulan girift ilişkileri yansıtırken hem Japon kültüründen hem de onun sarsılışından örnekler sunuyor okura. Alİ bulunmaz alibulunmaz@cumhuriyet.com.tr J uniçiro Tanizaki’yi, hem Japonya hem de dünya edebiyatı için özel kılan şey Wilde, Poe ve Sade’dan etkilenmesinin ötesinde, onlarla benzer bir yoldan giderken kendisi için ayrı bir rota çizmesiydi. Güzelliğin ve aşkın sağlıksız tarafını anlatan Tanizaki’nin, 1923’te tanık olduğu depremi romanlarına yansıttığı ve 1958’den ölümüne dek hayatındaki bir dizi sarsıntıyla tekrar o güne döndüğü söylenebilir. Modern Japonya edebiyatının en önemli temsilcilerinden biri olarak nitelenen Tanizaki, kendi kültürüne döndükçe kaleme aldığı eserler ülkesinde daha fazla sevildi. Bunlardan Bir Kedi, Bir Adam, İki Kadın; Sinan Ceylan tarafından Japonca aslından çevrilerek Türkiyeli okura sunuldu. LİLİ’NİN GÜCÜ Tanizaki, girift ve tuhaf ilişkilerin yazarı; Bir Kedi, Bir Adam, İki Kadın da böyle bir yumağın cümlelere dökülüşü. Fukuko ve Şozo, tam yeni bir hayata başlayacakken Şozo’nun eski eşi Şinako’dan gelen mektup ortamı geriyor: Şinako, romanın kilit kahramanı; Şozo’nun sevgili kedisi Lili’yi istiyor. Tanizaki’nin başlangıçta kurguladığı gizem ve gerilim dolu bu ortam, romanın seyrini belirliyor. Şozo’nun, Lili’ye bağlılığı her şeyden üstün, vazgeçebileceklerinin sınırı yokken tek dokunulmazı kedisi. Yazar, Lili’yi (bir kediye yaraşır biçimde) Şozo’nun her iki kadınla ilişkisinin en ücra noktalarına erişir şekilde resmediyor. Lili aynı zamanda Şozo ile eski eşi arasındaki hesaplaşmayı ya da unutulmayanları temsil ediyor. Tanizaki, Lili’yi tüm kişiler arasındaki ilişkinin dozunu, ölçüsünü veya şiddetini belirleyen bir karakter olarak ortaya koymuş. Hemen herkesin sıkıntısını aktardığı ya da mutluluğunu paylaştığı bir ana karakter o, hatta zaman zaman kıskançlıkları su yüzüne çıkaran; Şozo’nun, Fukuko ve Şinako’yu onunla kıyasladığı garip bir bakış açısının merkezinde yer alıyor. Tanizaki; Şozo’nun Lili’ye duyduğu sevgiyi ve düşkünlüğünü anlatırken tüm karakterlerin kişilik özelliklerini de yine onun üzerinden yansıtıyor okura. SINIRI AŞAN KISKANÇLIKLAR Tanizaki, romanda Şozo’nun eski ve yeni evliliğinin kapılarını ardına kadar açarken Japon geleneklerinin nasıl delinebildiğine dair örnekler de veriyor. Fakat meselenin özü, Lili üzerinden eski kocasını kendisine tekrar bağlama ihtimali bulunan Şinako. Yazar, bu ortamda Lili’yi hem bir araç hem de tanık olarak okurun önüne getirirken sınırların ötesine geçmesi işten bile olmayan bir “ilişki” kurguluyor. Diğer yandan Şozo’nun güzellemesi, Tanizaki’nin kedilerle kurduğu sıkı dostluğa yaptığı bir gönderme olarak da yorumlanabilir. Şozo’nun, Lili’nin gözünden dünyaya bakıp etrafındaki insanların ruh hâlini anlamaya uğraşması da yazarın yaşamından izler taşıyor. Tanizaki’nin romanda çizdiği portreler, karakterlerin birbiriyle ilgili düşünceri ve karşılıklı eylemlerinin yanı sıra kimi anlarda aşırıya kaçan kıskançlık absürd bir hâl alıyor. Bitmiş bir evliliği, Lili’yi esir alıp eski kocasının sevgisini kazanarak Juniçiro Tanizaki ve kedisi Mi. yeniden diriltmeye uğraşan Şinako’nun tavırları, Şozo’nun kedisine duyduğu aşkın anlatımıyla paralel yürüyor. Karakterler arasındaki tuhaf bağlar ve güven sorunları ise yaşananların tuzu biberi oluyor. Şozo ile Lili arasına giren ayrılığın yer aldığı satırlar, hem hasretin hem de Şozo’nun ona beslediği sevginin boyutunu anlamamız açısından hayli önemli. Çünkü bu durum, herhangi bir insanla ilgili özleme hiç benzemiyor. Ancak gün geliyor Lili, Şozo’nun kendisini tam anlamıyla tanımasını sağlıyor; Tanizaki’nin romandaki esprilerinin en büyüğü de bu işte. Kitap bittikten sonra şunu sormamız da olası: Dozu diğer her şeyi aşan kediye bağlılık mı tuhaf, yoksa o kediyi rehin almaya çalışarak kaybettiği eşini kendine çekmeye çabalamak mı? n Bir Kedi, Bir Adam, İki Kadın / Juniçiro Tanizaki / Çeviren: Sinan Ceylan / Jaguar Kitap / 104 s. KItap İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç l Genel Yayın Yönetmeni: Murat Sabuncu lYayın Yönetmeni: Turhan Günay l Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Faruk Eren l Görsel Yönetmen: Dilek Akıskalı l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli İstanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Cumhuriyet Reklam: Reklam ve Pazarlama Danışmanı: Ayşe Cemal l Reklam Müdürü: Ayla Atamer l Tel: 0 (212) 343 72 74 l Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Hoşdere Yolu, 34850 Esenyurt İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. l 324 Ağustos 2017 OKURLARA Gazetecilik nedir, ne değildir? Ü mit Kıvanç’ın yeni kitabı “O Meslek Bunalımda” yayımlandı. “Gazeteciliğin Kendine, Neoliberalizm ve Sanal Âlemin Basına Ettikleri” alt başlığıyla yayımlanan kitabı, Türkiye’de gazeteciliğin geldiği noktayı ve bunalımdan nasıl çıkacağımızı Sibel Oral Ümit Kıvanç’la konuştu. “Jilet Sinan”, “Babamın En Güzel Fotoğrafı” ve “Parçalı Aşklar”ın yazarı Gönül Kıvılcım, yeni kitabı “Uğultular”da kadınları; aslında seni, beni ve herkesi, uğultuların arasında eve sığmayanların öyküsünü aktarıyor. Kıvılcım, “Bir kadınlık durumunu, kaderine karşı mücadele eden Kader’i ve bir kadınlık felaketini anlatıyorum” diyor. Nazan Özcan Kıvılcım’la kitabı üzerine söyleşti. “Sen Surat Okumayı Bilir misin?”, Orhan Pamuk ve Selçuk Demirel’in birlikte üretme isteğinden doğmuş. Kitabın sayfaları arasında “Kara Kitap”ın, Orhan Pamuk tarafından yaratılan o müthiş atmosferinin, Selçuk Demirel diline çevrilmiş hâlleri yer alıyor. Kitabı Eray Ak tanıtıyor. Norveçli yazar Eugene Schoulgin’in kaleme aldığı “Başka Bir Dünyadan”ın başlıca meselesi, hayatın geniş anlamda yani anlam üretme bağlamında siyasi içeriği ve bu içeriğin Türkiye’de nasıl kurulduğu. Romanı Adalet Çavdar değerlendirdi. Bu arada özür dilememiz gereken biri var: Metin Celâl. Değerli yazarımzın köşesini geçen hafta teknik bir aksaklık nedeniyle yayımlayamadık. Kendisinden ve okurlarımızdan özür dileriz. Celâl’in yayımlayamadığımız yazısını gelecek hafta okuyacaksınız. Bol kitaplı günler... turhangunay@cumhuriyet.com.tr cumkitap@cumhuriyet.com.tr twitter: www.twitter.com/CumKitap