Katalog

KItap BULMACA Hazırlayan: İLKER MUMCUOĞLU [email protected] 1 N 2 L 3 L 4 D 5 F 6 L 7 C 8 D 9 H 10 M 11 F 12 E 13 C 14 C 15 E 16 G 17 L 18 B 19 E 20 D 21 A 22 C 23 I 24 L 25 G 26 K 27 H 28 J 29 B 30 A 31 L BİR BİLİMİNSANININ HAYAT HİKÂYESİ İlhan Başgöz’ün otobiyografisi 32 E 33 J 34 L 35 L 36 H 37 F 38 L 39 H 40 K 41 K 42 M 43 B 44 H 45 A 46 E 47 L 48 M 49 L 50 D 51 L 52 D 53 E 54 N 55 L 56 J 57 C 58 D 59 D 60 L 61 M 62 D “Gemerek Nire, Bloomington Nire...”, uzun bir ‘açık ders’ niteliğinde. İlhan Başgöz, bize iletmek istediklerini kaleme almış; kimi öğretim üyelerinin yarıyıl sonundaki derste verdiği öğütler ya da altını çizdiği, hatırlattığı bilgiler kabilinde. 63 E 64 B 65 D 66 J 67 I 68 H 69 F 70 N 71 G 72 N gönül pultar 73 K 74 L 75 F 76 A 77 G 78 E 79 I 80 H 81 B 82 A 83 N Ö nce aşağıda tanımları verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine gelecek biçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı sayılı karelere aktarın (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare yoksa bu, sözcüğün alttaki satırın başına sarktığını gösterir). Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımların karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıdan aşağıya doğru Ten Kitabı adlı yapıtı yaratan şairin adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse aynı şiir kitabından dizeler ve yayınevinin adı ortaya çıkacaktır. Tanımlar ve sözcükleriniz: A. “Ahmet …” (“Yarin dudağından getirilmiş / Bir katre alevdir bu karanfil / Ruhum acısından bunu bildi” diyen şair). 76 21 30 82 45 B. “Eriyorum git gide / Elveda her …” (Kemalettin Kamu). 29 43 81 64 18 C. “Ziya Osman …” (Şair). J. “batılı düşünür doğulu yaşardınız / azıcık hicazkar her dem şehnaz / ne çok …” (Ahmet Necdet). 26 73 41 40 K. “Karagümrüğü’nde hekimler … edecektir / Hangi makamlar hangi alaturka hastalıklara gider?” (Ece Ayhan). 26 73 41 40 L. Ahmet Telli’nin bir şiir kitabı. 14 57 7 13 D. Atabetü’l Hakayık’ı yazan, 12. yüzyılda yaşamış şair. 8 4 52 59 65 20 58 50 62 E. “Hiç kimsenin … bile / Böyle küçük elleri yoktur” (E. E. Cummings). 32 46 53 12 63 78 15 19 F. “Çekildik … ü ikbal ile babı hükümetten” (Namık Kemal). 75 11 37 5 69 G. Mektup. 71 25 16 77 H. “… Sofrası” (Nazlı Eray’ın romanı). 39 9 68 80 44 36 27 I. Tahta cilası. 67 79 23 51 2 3 31 24 47 55 60 6 49 35 17 74 38 34 M. Cezzar Ahmed Paşa’nın, Napoléon’a karşı savunduğu kale. 10 48 61 42 N. “… Debray” (Che Guevara’nın yanında mücadeleye de katılan, Devrimde Devrim, Che’nin Gerillası, Hapishanede Bir Küçük Burjuva ve Allende Anlatıyor adlı kitapları da olan, Fransız entelektüel, muhabir, yazar). 83 70 1 54 72 1430 ÇÖZÜM: A. GÜRSOY, B. ROSİNANTE, C. İMBAT, D. HAYATİ, E. İÇKİ, F. KAÇIRILAN ÇOCUK, G. AĞIZ İÇİNDE DİL, H. YALÇIN, I. EKİM, J. LAMİA, K. EMİ, L. RAY. Şiir: “solmaya yanıt için açıyorsa bir gül / kaderini çizemediği için / hayattan ikmale kalır mı çocuk?” B oston’da şık bir lokantadayız. Harvard Üniversitesi’nde profesör bir doktor kadın ile ülkenin önemli bir hukuk şirketine ortak olan avukat ikiz kızkardeşi babasını ağırlıyor. Babalarına en iyi balıkları, en iyi şarapları ikram etmek için yarışıyorlar. Baba iki kızıyla da gurur duyuyor. İkisinin apayrı, birbirinden parlak meslek yaşamlarını aklından geçirirken kendi yaşamını düşünüyor, Bloomington’daki Indiana Üniversitesi’nde profesörlüğüne giden yolu... Anadolu’da, Sivas’ın dışındaki Gemerek’te; İdadi mezunu, Arapça ve Farsça bilen bir köy öğretmeninin oğlu olarak doğuşunu... Okumayazması olmayan ama halk hikâyeleri koleksiyonuna sahip büyükannesinin okuttuğu Âşık Garip’i dinleyişlerini... Gerçekten de “Gemerek nire, Bloomington nire” dedirtecek bir yaşamöyküsüyle karşı karşıyayız İlhan Başgöz’ün otobiyografisinde. Kültür Araştırmaları Derneği’nden önce, 2003’te, Ankara’da kültüre gönül vermiş birkaç meslektaşla kurduğumuz “Türkiye Kültür Araştırmaları Grubu”na, Van’daki Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yücel Aşkın güvenmiş, üniversitesiyle ortaklaşa “Türk(iye) Kültürleri” sempozyumunu düzenlememizi sağlamıştı. Sempozyumun açılış konuşmasını yapan, o gün aynı zamanda kendisine Onursal Doktor payesi verilen, üniversitenin öğretim üyelerinden, halk edebiyatı ve folklor uzmanı Prof. İlhan Başgöz’dü. Hocayı daha önce görevli olduğu Bilkent Üniversitesi’nden tanıyordum. Hatta o henüz oradayken 2001’de, hâlen Ankara Üniversitesi öğretim üyesi olan Serpil Aygün Cengiz onunla uzun bir söyleşi yapmış ve bu metni Kardeşliğe Bin Selâm (Tetragon Yayınları, 2003) adıyla yayımlamıştık. 1923 doğumlu Başgöz’ün yaşamöyküsü, her türlü özgül ayrıntıların ötesinde, Türkiye Cumhuriyeti’nin de öyküsü. Bir kişinin sıra dışı yazgısı olduğu kadar, Cumhuriyetin ilk yüzyılının tarihçesi. Anlattıklarıyla acıtatlı kendi deneyimlerini aktardığı kadar, Cumhuriyetin kuruluş yıllarının idealleri ve gayretleri yanı sıra yaşanan çalkantılı dönemleri yansıtırken günümüzdeki kimi olaylara geniş perspektiften İlhan Başgöz bakmamızı sağlıyor: 1940’larda, öğrencisi olduğu Pertev Naili Boratav’dan Muzaffer Şerif’e, üniversite öğretim üyelerine yapılanlardan; 1950’lerde Başgöz’ün on bir ay cezaevinde yatmasına mal olan ünlü “komünist tevkifatı”na... Olaylar öylesine yakın geçmiştekilere benziyor ki... Başgöz, yaşamöyküsünü bizimle söyleşiden de önce, ölümünün ardından yayımlanmak üzere Tarih Vakfı’na anlatmış diye bilinir. 480 sayfalık Gemerek Nire, Bloomington Nire, hocanın şimdiye kadar sunduğu en kapsamlı yaşamöyküsü. Bir otobiyografiyi kaleme almanın ötesinde bir eser ortaya koymuş. Oraya buraya serpiştirilmiş ifadelerden de uzun yıllar üzerinde çalışıp olgunlaştırdığı belli. Bir kere, büyük bir zevk alarak yazmış. Üslubuna özen göstermiş: Örneğin, Ankara’nın ünlü valisi Nevzat Tandoğan’dan söz ederken “Esti bir muhalif ruzigâr; kendi gitti, ismi kaldı Tandoğan Meydanı’nda yadigâr” diye yazıyor. “Halk edebiyatı nedir?” sorusuna, uygulamalı cevap veriyor... Kitap, uzun bir “açık ders” niteliğinde. Başgöz, bize iletmek istediklerini kaleme almış; kimi öğretim üyelerinin yarıyıl sonunda son derste verdiği öğütler ya da altını çizdiği, hatırlattığı bilgiler kabilinde. Öte yandan, bir tür manevi vasiyetini yazmış hoca. Bu yanıyla artık her türlü mücadeleden, rekabetten, husumetten uzak bir bilge olarak ortaya çıkıyor. Türkiye’de gidişatın bilincinde ama gelişmelere uzun bir ömrün bahşettiği karşılaştırma ve yerli yerine oturtabilme yetisiyle bakabilen bir bilge. Eleştirip, uyarılarda bulunuyor. Cumhuriyetin yetiştirdiği bu ulu çınarı yakından tanıyıp düşünmek isteyenlere... n Gemerek Nire, Bloomington Nire... / İlhan Başgöz / Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları / 480 s. KItap 20 Temmuz 2017 19