Katalog

MART 2017 SÂDIK HİDAYET’TEN “KÖR BAYKUŞ” Çizgilerle buluşan bir ‘modern klasik’ “Kör Baykuş” hem yazarıyla, hem çevirmeniyle hem de bu baskıda yazar ve çevirmene bir çizerin katılımıyla edebiyat coğrafyamızda köklerini daha da derinlere uzatıyor. Bu çizimlerle bezenmiş özel basım ise hem romanın eski okurlarını hem de yeni “Kör Baykuş” okuru olacakları sevindirecek ve yıllarca kitaplıkların raflarından inmeyecek türden. Bugünün Kitapları, 192 sayfa Anayasa değişikliğine dair etraşı bir analiz 2017 Nisan’ında halkoyuna sunulan Anayasa değişikliği teklifi, Türkiye’nin yönetim sisteminde köklü değişiklikler getiriyor. “Rejim değişikliği” ölçeğinde tartışmalara veya tehdit algılamalarına zemin oluşturan bir değişim… Anayasa hukukçusu Murat Sevinç, bu anayasa değişikliği teklifinin etraşı bir analizini yapıyor. Başkanlık, yarı başkanlık ve parlamenter sistem modellerinin hiçbirine uymayan bu “Cumhurbaşkanlığı sistemi”nin kendi içindeki analiziyle yetinmiyor. Bu modeli, içinden çıkıp geldiği anayasa tartışmaları ve Türkiye sağının “millî iradeci” arayışı içinde konumlandırıyor. Ülkenin 150 yıla yaklaşan modern anayasa tarihinin serüvenini, öncelikle 2017 değişiklik teklifinin merkezinde yer alan cumhurbaşkanlığının konumuna odaklanarak, yeniden hatırlamamızı ve değerlendirmemizi sağlıyor. Sahici bir tartışmanın pek mümkün olamadığı bir ortamda, eleştirel tutumunu, sakin, serinkanlı, bilimsel olma sorumluluğuyla bağdaştıran bir çalışma. baran çaĞsu M odern İran edebiyatının esas kurucularından kabul edilen Sâdık Hidayet’in başyapıtı Kör Baykuş üzerine çok yazılıp çizildi, söylenip konuşuldu. En azından bugüne kadar söylenenlerden farklı şeyler dile getirebilmek için, romanın derinlikli incelemelere tâbi tutulup değişik kaynaklar üzerinden tekrar tekrar okunması gerektiğini söyleyebilirim. Kaldı ki bu türden çalışmalar da yapılmıyor değil. Çünkü 1396’da yazılmışsa da Kör Baykuş, bugün hâlâ konuşuluyor ve etkisini güne kadar uzatan dalları, farklı disiplinlerin içinden boy vermeye devam ediyor. Farklı disiplinlerle şu kast ediliyor... Romanın okuruna geçirdiği, yansıttığı duygu dünyasının yanında, her okunuşunda tekrardan ortaya çıkan ve metni sahiplenmek isteyenleri esas kendine çeken nokta, içinden aynı zamanda felsefe, psikoloji ve sosyolojinin güçlü nehirler olarak aktığı gerçeği. Tam da bu nedenle Kör Baykuş felsefe, psikoloji ve sosyoloji kendi üzerine bir taş koydukça farklı bakışlarla yeniden okunabilen bir roman. Makbule Aras da Kör Baykuş için, “Anlamın yeniden, yeniden üretileceği, her yorumsamanın bir diğerine kapı açacağı bir metindir bu,” derken tam olarak böyle bir durumu işaret ediyor. Edebiyat eserleri için “klasik” nitelemesi de tam olarak böyle bir durumu imlemiyor mu zaten? Kör Baykuş’un “klasik” tanıma bir kelime daha eklemek gerek ancak: “Modern”. Kör Baykuş, çağın insanı üzerine konuşan bir çağ yangını olarak “modern klasik” nitelemesinin sınırlarını belirleyen bir roman olarak karşımızda duruyor hep. İÇSEL SORGULAMA Böylesi modern açılımlara rağmen kendi köklerine sıkı sıkı tutunmayı da ihmal etmiyor ayrıca yazarı ve roman. “Yerelden evrensele uzanan” diye artık bir klişe hâlini almış kullanım, Sâdık Hidayet ve romanı Kör Baykuş için tam anlamıyla canlılığını ve geçerliliğini koruyor. Yazar bir yandan intihar, bunalım, yaşam ve ölüm üzerine masalsı düzleminde sorgulamasını sürdürürken; metin, Hidayet’in var olduğu toprakların kültür varlığını da üzerine alıyor. Bu romanında bireyin açmazlarını rahatsız edici bir soğukkanlılığı da içine alan tavır ve kendine has imge dünyasıyla anlatan Hidayet, diğer yandan bu açmazlara ışık da tutuyor ayrıca. Işık tuttuğu nokta, kendi karanlığı üzerineden ezbere bildiği ruhsal çıkmazların nerelerde düğüm olduğu... Ancak bir yanıt beklemek doğru olmaz Hidayet’ten. Aksine, roman boyunca düşündürdükleriyle daha derin bir sorgulamanın kapılarını aralıyor. ÜÇ KAHRAMAN Hemen yukarıda kaleme gelenler Kör Baykuş üzerine yeni üretilmiş düşünceler değil elbette. Bir okurun, her Kör Baykuş okumasında karşısına çıkanları, zihnine düşenleri toparlama çabasından ibaret. Bu yazının yazılmasının nedeni ise Kör Baykuş’un yeni bir baskıyla tekrar okur karşısına çıkması. Üstelik Kör Baykuş’un bu baskısında, nasıl ki Hidayet romanıyla pek çok farklı dala tutunarak ilerlediyse, metin de çizgilerle buluşuyor.Üç kahramanı var romanın bu baskısının... İlki elbette Sâdık Hidayet. İkincisi ise Türkçenin şahikalarında gezinen bir çeviriye imza atmış Behçet Necatigil. Kör Baykuş ilkin 1977’de, Behçet Necatigil’in unutulmaz çevirisiyle Varlık Yayınları’ndan çıkmıştı. Romanın bu hâlinde de 1977’deki Varlık Yayınları baskısı esas alınıyor. Üçüncü kahraman ise Hemad Javadzade. Sâdık Hidâyet ve Behçet Necatigil’e bu baskıda Hemad Javadzade çizgileriyle katılıyor. Kör Baykuş’un masalsı dünyası, böylelikle tam da romanın atmosferine uygun zihin açan çizimlere kavuşuyor. Kör Baykuş hem yazarıyla, hem çevirmeniyle hem de bu baskıda yazar ve çevirmene bir çizerin katılımıyla edebiyat coğrafyamızda köklerini daha da derinlere uzatıyor. Bu çizimlerle bezenmiş özel basım ise hem Kör Baykuş’un eski okurlarını hem de yeni Kör Baykuş okuru olacakları sevindirecek ve yıllarca kitaplıkların raflarından inmeyecek türden. n Kör BaykuşResimli Özel Baskı / Sâdık Hidayet / Çeviren: Behçet Necatigil / Resimleyen: Hemad Javadzade / Yapı Kredi Yayınları / 120 s. www.iletisim.com.tr [email protected] vimeo.com/iletisim facebook.com/iletisimbirikim twi er.com/iletisimyayin instagram.com/iletisimyayin 14 9 Mart 2017 KItap