Katalog

KItap Renkler... Sesler... Harfler... AYTÜL AKALl ÇİĞDEM GÜNDEŞ lMAVİSEL YENER lMUSTAFA DELİOĞLU Mitolojinin En Güzel Hikâyeleri Gergedan Yayınları’nın kurucusu Kâzım Özdoğan, Eylül 2015’te aramızdan ayrılmadan önce “Mitolojinin En Güzel Hikâyeleri”nin çevirisini tamamlamıştı. Kitap Gölgesi MAVİSEL YENER www.maviselyener.com 1964 Malatya doğumlu Kâzım Özdoğan, Gergedan Yayınları’nı kurduğunda “iyi çeviri, kaliteli baskı” görüşüyle yola çıkmıştı. Sevgili Behçet Çelik bizi tanıştırmıştı. Nitelikli kitapları okura duyurmayı, çocuk edebiyatına gönül vermiş biri olarak, sorumluluğum gereği Gergedan Yayınları’ndan çıkan kitaplar hakkında değiniler yazdım. Yalnızca çocuklar için kitap yayımlayan Gergedan’ın ilk dört kitabı: Faust (Goethe), Haydutlar (Schiller), Bir Yaz Gecesi Rüyası (Shakespeare) ile Romeo ve Juliet’in (Shakespeare) çocuklar için uyarlanmış, kuşe kâğıda basılmış, sert kapaklı edisyonlarıydı. 2013’te, Gergedan tarafından yayımlanan “Belleğini Yitiren Tilkinin Öyküsü” unutulmazlarım arasına girdi. İçinde olumsuz birkaç eleştirim olsa bile Kâzım Özdoğan’dan gelen iletilerde, “çocuklar gibi sevindim” cümlesi eksik olmuyordu. Çok erken yitirdik onu, başta kızı Asmin olmak üzere tüm sevenlerinin başı sağ olsun. Sevgili Özdoğan’ın son çevirisini okumak ve gerçekten “son” olduğunu bilmek tarifsiz bir hüzündü… Gergedan Yayınları çocukları güzel kitaplarla buluşturmaya dilerim devam eder, Özdoğan’ın hayalini gerçek kılar. MİTOLOJİ NEYE YARAR? Haldun Taner, Milliyet Çocuk için hazırladığı mitoloji köşesinde bakın ne yazmış: “Mitoloji neye yarar, diye soranlara şöyle cevap verebiliriz: Mitoloji bizi geçmişin zengin bir hayal dünyası ile bağlar, çoğu sanat ve edebiyat eserlerine esin kaynağı olan bir alanı yakınımıza getirir. Mitoloji bilsek, örneğin her günkü dilimizde de bu renkli ve canlı deyimlerden, simgelerden yararlanabiliriz” (Milliyet Çocuk Dergisi 1977). Bulgaristan doğumlu Dimiter Inkiow’un anlatımıyla sunulan Mitolojinin En Güzel Hikâyeleri, değerli İllüstratör Wilfried Gebhard’ın renkli çizgileriyle desteklenmiş. Yetişkin okurun mitolojiye gösterdiği ilgi fantastik kitaplarla sınırlı kalırken bu mitoloji masallarını çocukların seveceğini düşünüyorum. Grek kültürünün kaynaklık ettiği Yunan mitolojisiyle ilgili kısa ve eğlenceli bir bilgilendirme ile başlıyor kitap. Yunan mitolojisi, insanın tanrısal olana bakışını, gücün simgesi yapılmış Tanrıların insani özelliklere sahip olmalarıyla aslında “insan”ın izdüşümü olduklarını düşündürür. Aklın ışığında bakıldığında bu masallar çok komik gelir çocuklara. Tanrılar, Tanrıçalar arasındaki güç mücadeleleri, insanlar gibi tavırlar ve duygularla hareket etmeleri çocuk okur için eğlendiricidir. Tanrılar, efsanevi Olympos dağında oturur. Titanların onlarla olan mücadelesi Titanların yenilip cezalandırılmasıyla sonuçlanır. Üç kardeş Tanrı, milyonlarca yıl önce dünyayı kendi aralarında paylaşır. Poseidon denizlerden, Hades yeraltından (ölüler diyarından), Zeus ise gökyüzünden sorumludur. Onların dışında daha pek çok Tanrı vardır ama Zeus hepsine hükmeder. Romalılar ona “Jüpiter” der. Zifiri karanlık Tanrısı Tartarus’a bile o hükmeder. En sevdiği kuş kartaldır. BAŞI ÇOK AĞRIYAN TANRI Kitaptaki yirmi bir mitolojik masalda tek gözlü devler, başı çok ağrıyan Tanrılar, uçan ayakkabılar, insanhayvan yaratıklar, üç başlı köpek, kısacık boylu tanrı, dehşet saçan Sentorlar, şimşek fırlatan Tanrılar, aşkı uğruna ölüler ülkesine gidenler ve nicesi yer alıyor. Inkiov’un çocuklar için yeniden yorumladığı mitolojik bu metinler, masallar ve fantastik edebiyat arasına kurulmuş bir salıncak gibi. Bu masallar, hayal dünyasının kapılarını her zaman ardına kadar açık tutan çocukları sevindirecektir. Mitolojinin belli başlı karakterlerinin yanı sıra Truva Atı, Aşil Topuğu, Defne Ağacı gibi pek çok bilinen mitolojik efsane sadeleştirilerek anlatılmış. Çevirmenin de başarısı sayesinde, karakterlerin konuşmaları ve yeğlenen dil, çocukların yadırgamayacağı, eğlenceli bir anlatı biçiminde sunulmuş. En çok hangi Tanrıya güldüm bilin bakalım: Azarlama, eleştiri ve mızmızlanmanın Tanrısı Momus! Yunan mitolojisindeki fantastik maceralar, antik bir eğlence ülkesi mekan tutularak aktarılmış gibi. Ebeveynlere, çocukları Tanrıların dünyasıyla çok erken yaşta buluşturmamalarını öneririm. Her kitap, önerilen yaş grubu aralığında okunmalıdır. Mitolojik Tanrıların vahşet içeren bazı davranışları çocukların aklında iz bırakan görüntüler olarak kalmamalıdır. O nedenle, bunları fantastik birer masal olarak değerlendirebilecek, ürpertici bulmak yerine komik bulacak yaş grubuyla buluşturursak doğru olur. Ne kadar çocuk dostu bir dille yazılmış olursa olsun, örneğin beş yaşındaki bir okura, bütün çocuklarını yutan baba Kronos’u anlatmak gereksiz. Onun karanlık boğazında çığlık ata ata kaybolan bebekleri neden anlatalım ki? Ama aynı masalı on yaşındaki okur, kıkır kıkır gülerek okuyacak, kendi prizmasından geçirirken travma yaşamayacaktır. Antik Yunan döneminin en ünlü mitolojik hikâyelerinin derlendiği bu kitap, özenli baskısıyla kitaplıklarımızda her zaman gülümseyecek, belki de esin kaynağımız olacak. n Mitolojinin En Güzel Hikâyeleri / Dimiter Inkiow / Resimleyen: Wilfried Gebhard / Çeviren: Kâzım Özdoğan / Gergedan Yayınları / 2016 / 126 s. / 10+ Mavisel Yener Ata Cad. Defne Sok. No: 1, D: 1 Balçovaİzmir 16 2 Haziran 2016 KItap