Katalog

RENKLER n SESLER n HARFLER AYTÜL AKAL n NİLAY YILMAZ n ÇİĞDEM GÜNDEŞ n MAVİSEL YENER n MUSTAFA DELİOĞLU Kitap Gölgesi Çocuk edebiyatının nabzı nasıl atıyor? Çocuk ve edebiyat bağlamında, yaşadığımız günlere ve zamana tanıklık edecek kalıcı bir çalışma: Türk Dili Dergisi Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatı Özel Sayısı. r Mavisel YENER Edebiyatının Sorunları”, “Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatında Kanon” yer alıyor. Soruşturmalara yazarlar, editörler, çevirmenler, kütüphaneciler, çizerler, araştırmacılar, yayıncılar yazıları ile ışık tutuyorlar. ÇOCUK EDEBİYATINDA KANON Çocuk edebiyatında kanon tartışması ilk kez bu özel sayı ile başlatılmış oluyor. Edebiyat alanında kanon kavramı epey tartışmalı bir alandır. Bu özel sayıda böyle bir tartışmayı başlatmanın temel amacı, çocuk ve ilk gençlik edebiyatında kanon fikri etrafında düşünmeyi önermek olmuş. Resmi kanonun alana etkilerini değerlendirmek açısından değerli yazılar var bu bölümde. Kanon tartışmasıyla ilgili bölümde, önemli çocuk edebiyatı araştırmacıları olan Prof. Dr. Bettine KümmerlingMeibauer, Prof. Dr. Mike Fleming, Prof. Dr. Hans Heino Ewers ‘ın Türk Dili dergisi için verdikleri özel izinle yayımlanan yazıları da yer alıyor. Mustafa Ruhi Şirin’in de yazısında belirttiği gibi, çocuk ve edebiyat konulu deneme, araştırma ve çocuk ve ilk gençlik kitaplarıyla ilgili eleştiri yazılarının temel özelliği ise bu yazıların çocuk hakları kültürüyle uyumlu olmalarına özel önem verilmiş olması. Yazar, araştırmacı ve çizerlerle yapılan söyleşiler son elli yılda Türkiye’de çocuk yazınındaki gelişmeleri yansıtan bir içerikten oluşuyor. Çocuk edebiyatında Ç ocuk ve ilk gençlik edebiyatımızın nabzını tutan, yoğun bir çaba ve emek sonucu yayımlanmış 888 sayfalık bir dergiden söz edeceğim. “888 sayfalık dergi olur mu?” demeyin, oluyor! Türk Dili dergisinin Aralık 2014’te yayımlanan Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatı Özel Sayısı, hacmi ve içeriği ile gerçekten de “özel” bir sayı. Dergide pek çok yazar, çizer, editör, yayıncı, araştırmacı, eleştirmen ve çevirmenin birbirinden değerli yazılarına yer veriliyor. Bu çalışma, Türkiye Yazarlar Birliği 2014 Ödülleri kapsamında, çocuk edebiyatı dalında ödüle değer bulundu. Okurlar özel sayıya www.tdk.gov.tr adresinden de ulaşabilir. Çocuk edebiyatı araştırmacısı, yazar Mustafa Ruhi Şirin’in öncülük, danışmanlık ve editörlüğünde hazırlanan çalışmanın bugüne değin Türkiye’de yayımlanmış özel sayılardan önemli farklarından biri, 815 yaşlarındaki çocukların da okuma kültürü ve edebiyat ile ilgili görüşlerinin alınmış olması. Her zaman çocuklar yazarlara sorular sorar, bu kez roller değişmiş. 21 Çocuk edebiyatı yazarı 26 çocuğa sorular sormuş, ilginç yanıtlar almışlar. Bu söyleşilerin her biri ilgiyle okunuyor, çocukların içtenlikli yanıtları dikkat çekiyor. Akademik yaklaşımların yanı sıra, pek çok soruşturmaya yer verilmiş olması dikkate değer. Soruşturma konuları arasında “Çocuk Kitabı Yazarlarının Sorunlara Yaklaşımı”, “Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatı Editörlüğü”, “Çocuk Yayıncılığı ve Çocuk Edebiyatı Yayıncılığının Boyutları”, “Türkiye’de Çocuk Kitabı Çizerliğinin Sorunları”, “Kaynaklardan Yararlanma ve Geleneksel Çocuk Edebiyatı”, “Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatında Eleştiri”, “Türkiye’de Çocuk Edebiyatı Öğretimi”, “Medya Toplumunda Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatında İşlev Değişimi”, “Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatımızın Yerelliği ve Çeviri”, “Çeviri Çocuk 2 0 n 1 9 şiir türü, Haydar Ergülen, Veysel Çolak gibi değerli şairlerin yazılarında masaya yatırılmış. Zeynel Beksaç’ın “Balkanlarda Türk Çocuk Edebiyatı” başlıklı yazısı, Turgay Kurultay’ın “Çocuk ve Gençlik Edebiyatında Kanon Ne Kadar ve Nasıl Olabilir?” konulu metni, Mustafa Delioğlu ile Ender Dandul’un çocuk kitapları resimlemesi üzerine karşılıklı söyleşisi, Doç.Dr. Beyhan Kanter’in Mustafa Ruhi Şirin ile söyleşisi, Yrd. Doç. Dr. Yasin Mahmut Yakar’ın ‘Türk Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatında Polisiye’ başlıklı yazısı, Y.Bekir Yurdakul’un Muzaffer İzgü ile söyleşisi, Gülten Dayıoğlu’nun “Çocuk ve Gençlik Edebiyatımızın Sorunlarıyla Yüzleşmek” adlı yazısı, Prof. Dr. Cahir KavcarÖzgül İnce Samur’un çocuk edebiyatı öğretimi ile ilgili akademik bakışı, Dr. Fatih Erdoğan’ın ‘İlle de Kitap’ başlıklı yazısı, Murat Batmankaya’nın “Edebiyat Bu İşin Neresinde?” başlıklı denemesi, Salih Mercanoğlu’nun 100 Temel Eser üzerine değinisi, ilgiyle okunacaklar arasında. Türk Dili Dergisi TDK’nın yayın organıdır. TDK’nın girişim, tutum ve çalışmalarına muhalif olabilirsiniz. Kurumun bugüne değin izlediği yolu onaylarsınız, onaylamazsınız; fakat 888 sayfalık bu çalışmayı, yalnızca TDK’nın yayın organı olduğu için eleştirirseniz ayıp edersiniz! Bu çalışma, farklı dünya görüşlerinden yazar, çizer, akademisyen, editör, çevirmen ve yayıncıyı biraraya getirip Türkiye’deki çocuk ve ilk gençlik edebiyatının fotoğrafını çekmiştir. Çocukları ve çocuk edebiyatını siyasi tartışmalarınızdan uzak tutunuz! Önyargılarınızın esiri olmayınız. Küçük bir örnek ver mek isterim. M.Ruhi Şirin’in “Türk Dili Dergisi Özel Sayısı İçin Günlükler”ini okursanız derginin yayın yönetmeni Ali Karaçalı’nın “Yazıların yazım kurallarına herhangi bir müdahale yapılmayacaktır” görüşüyle karşılaşırsınız. Gerçekten de yazılar, yazarın yeğlediği yazım kurallarına ve içeriğine saygı duyularak yayımlanmış. Önyargılarından arınıp çalışmaya destek verenler, tarihe önemli bir belge bırakmışlardır. Çocuk ve gençlik edebiyatına emek veren nice ismi çocuk paydasında birleştiren bu çalışmayı alkışlamak, daha iyisini yapmak için kolları sıvamak boynumuzun borcudur. Edebiyat ve sanat değeri açısından özgün bir tasarımla kalıcı bir yayına dönüştürülmüş olan bu çalışmada, Prof. Dr. Cahit Kavcar, Prof. Dr. Nuran Özyer, Yrd. Doç. Dr. Yasin Mahmut Yakar, Dr. Meral Kaya, Yrd. Doç. Dr. Hayrettin Parlakyıldız, Prof. Dr. Selahattin Dilidüzgün, Prof. Dr. Hasan Erkek, Prof. Dr. Ali Gültekin, Yrd. Doç. Dr. Tacettin Şimşek, Doç.Dr. Beyhan Kanter, Doç. Dr. Nihal Kuyumcu, Prof. Dr. Medine Sivri, Doç. Dr. Hikmet Asutay, Yrd. Doç. Dr. Necdet Neydim, Ayfer Gürdal Ünal, Nemika Tuğcu, Seza Kutlar Aksoy, Tülin Tankut, Murat Batmankaya, Mehmet Atilla, Gökhan Akçiçek, Betül Tarıman, Üzeyir Gündüz, Y.Bekir Yurdakul, Muzaffer İzgü, Mevlana İdris, Zehra Ünüvar, Ülkü Ayvaz, Süleyman Bulut, Fatih Erdoğan, Serpil Ural, Görkem Yeltan, Aytül Akal, Feyza Hepçilingirler, İpek Ongun, Yalvaç Ural, Gülten Dayıoğlu gibi, alana emek veren isimlerin de imzası var. Adını anamadıklarım gönül koymasınlar, dergiyi edinen okurlar, katkı veren isimlerin hepsini göreceklerdir. Yazıların sonundaki “Kaynakça” bölümleri ise, alanda araştırma yapacak olanlar için hazine değerinde. Başarılı bir tasarım, estetik bir yaklaşımla yayımlanan sayının hem kapağında hem de iç sayfalarında çocuk kitabı çizerlerinin özgün çalışmaları yer alıyor. Kitapta resimleri bulunan sanatçılar arasında, Osman Kehri, Saadet Ceylan, Murteza Albayrak, Ayşe İnan Alican, Anıl Tortop, Sibel Demirtaş, Feridun Oral, Ender Dandul, Ferit Avcı, Serap Deliorman ve Mustafa Delioğlu var. Türk Dili Dergisi Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatı Özel Sayısı toplamından ortaya çıkarılacak pek çok sonuç var. Bu sonuçlar zaman içinde değerlendirilecek, çocukların edebiyatla büyümesi için yol açıcı olacak, genç kuşağı cesaretlendirecektir. Türkiye’nin çocuk ve ilk gençlik edebiyatı haritasını gözler önüne seren bu “özel” sayı, çocukta ve edebiyatta buluşma dileğinde olan, bu nabzın sesini merak eden herkesin kitaplığında, başvuru kaynağı olarak bulunmalı. n www.maviselyener.com *Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, cilt: CVII sayı: 756 / Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatı Özel Sayısı / Aralık 2014 / 888 s. K İ T A P S A Y I 1 3 0 5 S A Y F A Ş U B A T 2 0 1 5 C U M H U R İ Y E T