Katalog

KITAP Noel Şarkısı Charles Dickens’ın hayat verdiği “Noel Şarkısı”, her yaştan okur için yazılmış bir kış masalı. ReNkleR... SeSleR... HaRfleR... AYTÜL AKAL l ÇİĞDEM GÜNDEŞ l MAVİSEL YENER l MUSTAFA DELİOĞLU kİtap GölGeSİ MaVİSel YeNeR www.maviselyener.com D ickens’ın beş bölümde anlattığı bu roman, içsel farkındalığa bir çağrı. Birey, varlığını ne denli derinden anlayıp değerlendirebilirse o oranda mutlu olabilir. Dickens’in kahramanına deneyimlettiği bu yolculuğu yeni yıla girerken yaşatması, elbette rastlantı değil. Madem ki “yeni”dir yıl, o halde her türlü maskeyi düşürmenin, yenilenmenin zamanıdır! Ekonomik sorunlar yaşayan Charles Dickens’ın (18121870) borç kapatmak için altı haftada yazdığı Noel Şarkısı, tüm zamanların en kalıcı Noel hikâyelerinden biri. Sevilen İngiliz yazarlardan Dickens’ın bu hayalet hikâyesini ilk kez, Nihal Yeğinobalı’nın çevirisiyle Can Yayınları’ndan okumuştum. Noel Şarkısı, Zehra Zeynep Şentürk’ün Türkçeleştirmesiyle FOM Kitap’tan yeniden okurlarla buluştu. On dokuzuncu Londrası’nda geçen Noel Şarkısı’nın defalarca sinema, ekran, sahne, çizgi film ve anime uyarlamaları yapıldı, hakkında müzikaller bestelendi. Türkiye’de “Yeni Yıl Şarkısı” adıyla oynadı. Dickens’ın mezar taşında “O, fakirlerin, acı çekenlerin, ezilenlerin duygudaşıydı” yazar. “Gerçekçi” olarak bilinen Dickens’in bir hayalet hikâyesi yazmış olması tuhaf değil. Çünkü gerçekleri anlatmanın en güçlü yollarından biri masallardır, fantastik edebiyattır. Bu hayalet hikâyesinin kahramanı Scrooge, Dickens’in tüm kahramanları gibi sıradan biri. Beni ziyarete ne zaman geleceksiniz?’ demezdi. Hiçbir dilenci biraz yardım istemek için yalvarmaz, hiçbir çocuk saati sormaz, hiçbir kadın ya da erkek bir yolu, yeri sormak için onu durdurmazdı. Hatta kör sahiplerine refakat eden köpekler onu tanır gibi olurdu ve geldiğini gördüklerinde sahiplerini kapı aralıklarına, avlu içlerine sürükler, kuyruklarını, ‘Kör olmak kem gözden iyidir,’ dercesine sallarlardı” (s. 10). KÜÇÜK KARŞILAŞMALAR, BÜYÜK UYANIŞLAR Bir Noel arifesinde eski dostu Marley’in hayaleti ile karşılaştıktan sonra, Scrooge bambaşka biri olarak yaşamına devam edecektir. Marley’in hayaleti, Scrooge’u kötü huylarından kurtarması için son şans olarak onu üç hayaletin daha ziyaret edeceğini söyler. Geçmişi, şimdiyi ve geleceği temsil eden bu üç hayaletin amacı, Scrooge’a para ve cimrilik ile boğulmuş, boş ve çirkin yaşamını göstermektir. Bu hayaletlerle birlikte kısa yolculuklara çıkan Scrooge, yaşamını bir film şeridi gibi izler. Geçmişi temsil eden hayalet, Scrooge’ye geçmişte cimriliğinin neden olduğu olayları, kırdığı kalpleri ve kaçırdığı fırsatları fark ettirir. Şimdiki zamanı temsil eden hayalet ise onu neden kimsenin Noel yemeğine davet etmediğini açıkça gösterir. Herkesin bayram neşesinde olduğu günlerde bu neşeyi neden paylaşamadığını anlatır. Geleceği temsil eden hayalet ise diğerlerinden çok daha korkutucu, karanlıktır. Cimri ve huysuz olmaya devam ederse başına neler geleceğini acımasızca gösterir kitabın kahramanına. Yaşadıkları, Scrooge’nin hayatında dönüm noktası olacaktır. Geçmişinden pişman olsa da geleceği nasıl değiştirebileceğini gösteren hayalet, son gelendir. Bu sadece Scrooge ile ilgili bir hikâye değildir, milyonlarca kişinin hemen hepsinin adına bir insanlık manifestosudur. Herkesin kendi şarkısını, dansını bulabilmesi için ille de bir hayalete gereksinim yok, yaşamdaki küçük şeyler bazen büyük uyanışlar yaşatır. Yeni yılın, çok renkli, çok sesli, özgür, barışçıl cümleler getirmesi umuduyla... n Noel Şarkısı / Charles Dickens / Çeviren: Zehra Zeynep Şentürk/ FOM Kitap / 2015 / 120 s. / 10+ Charles Dickens SURATSIZ BİRİ... Yaşlı muhasebeci Scrooge, Noelden önceki gün, çevresindeki herkese surat asıp terslenir, sonunda ofisten çıkıp evine gittiğinde, karşısında ölmüş ortağı Marley’in hayaletini bulur. İş or tağı Marley’in vasiyetini uygulamakla yükümlü tek yasal varis olan Scrooge, çevresi tarafından cimri, hırslı, suratsız, uyumsuz biri olarak nitelenir. Scrooge Noel’den nefret eder çünkü bahşiş vermeyi hiç sevmeyen cimri biridir. “Onu sokakta hiç kimse mutlu bakışlarla durdurup, ‘Sevgili Scrooge, Nasılsınız? Turuncu Teyze kONUk HaRfleR tÜlİN SaDIkOĞlU büyü!” der hep. Birlikte yapmaktan çok hoşlandıkları şey ise saklambaç oynamaktır. Bir gün canları yine saklambaç oynamak ister. Ebe olan Turuncu Teyze, Ali’yi aramaya başlar ve en sonunda onu masanın altında bulur. Sobelenen Ali, masanın altındaki saklanma yerinden çıkmak istemez. Hatta Turuncu Teyze’nin yanına gelmesini ister; ancak bir so K ıvırcık saçlı, sevimli bir çocuk olan Ali ile kızıl saçlı, sevecen Turuncu Teyze yan yana dairelerde yaşarlar. Ali, ilk gördüğünde, büyük ihtimalle saçlarından dolayı, ona Turuncu Teyze demiştir. Görülen o ki komşu olmanın yanı sıra birlikte vakit geçirmeyi çok seven iki iyi arkadaştırlar da aynı zamanda. Anne babası dışarı çıktığında Ali, Turuncu Teyze ile kalır. Uyumadan önce birlikte kitap okurlar. Turuncu Teyze, uyku öncesi Ali’ye, “Uyu, uyan, run vardır: Turuncu Teyze masanın altına sığmayacaktır. O zaman Ali, Turuncu Teyze’ye şöyle der: “Uyu, uyan, küçül!” Turuncu Teyze, bunun ancak kitaplarda olabileceğini söyler. Ali ise öyle bir yanıt verir ki... Yıllardır çocuk kitaplarıyla bir arada, iç içe olmasının meyvesini okul öncesi çocuklar için yazdığı kitapla veren Ebru Akkaş Kuseyri’nin yazdığı, Vaghar Aghaei’nin resimlediği Turuncu Teyze, Sarıgaga Yayınları’ndan çıktı. Çocuğun oyun duygusuna hitap eden, yaşamla edebiyatın iç içe geçmişliğini gösteren, okurunu alışılmışın dışına çıkararak farklı bir perspektiften bakmasına sağlayan ki çocuklar bunu yapmaya yetişkinlere nazaran daha yatkın Turuncu Teyze, çocukların hem kendi başlarına hem de annebabalarıyla birlikte, keyifle okuyacakları bir kitap. n Turuncu Teyze / Ebru Akkaş Kuseyri, Vaghar Aghaei / Sarıgaga Yayınları / 28 s. 16 24 Aralık 2015 KITAP