Katalog

BULMACA 1 H 2 B 3 A 9 G 10 L 11 C 12 B 13 A Hazırlayan: İLKER MUMCUOĞLU 4 L 5 A 6 A 7 K 8 J İkinci Adam İnönü’yü anlattılar mumcuogluilker@gmail.com 14 C 15 G 16 D 17 A 18 I 19 H 20 D 21 E 22 A 23 B 24 L 25 H 26 K 27 A 28 B ‘Öcü‘ye karşı tarihin tatlı öcü Ölümünün üzerinden kırk yıldan fazla geçmesine karşın üzerine tartışmaların bitmediği İsmet İnönü’yü, hiç bilinmeyen yönleriyle Muammer Aksoy’dan, Ömer Asım Aksoy’dan, Vehbi Koç’tan, Sabiha Gökçen’den ve diğer çok önemli tanıklardan okuyoruz. Bir tarihi bilgi hazinesi “Tanıkların Anılarıyla İsmet İnönü: Sözler ve Dersler” adıyla kitaplaştı. r Can GAZALCI 29 E 30 C 31 A 32 F 33 B 34 B 35 B 36 C 37 B 38 C 39 D 40 I 41 A 42 C 43 C 44 F 45 B 46 A 47 B 48 F 49 I 50 A 51 J 52 B 53 A 54 E 55 C 56 C 57 F 58 A 59 J 60 F 61 C 62 K 63 J 64 J 65 B 66 C 67 D 68 C 69 I 70 E 71 A 72 B 73 L 74 I 75 A 76 K 77 B Ö nce aşağıda tanımları verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine gelecek biçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı sayılı karelere aktarın. (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare yoksa bu, sözcüğün alttaki satırın başına sarktığını gösterir.) Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımların karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıdan aşağıya doru Seferberlik Şiirleri adlı kitabın çıktığı yayınevinin adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse aynı şiir kitabından iki dize ve şairin adı ortaya çıkacaktır. 54 29 70 21 F. “Elveda ...” (Wolfgang Becker’in bir filmi). 32 60 48 44 57 G. Mezopotamya’da kurulmuş ünlü bir site. 9 15 H. Miguel de Unamuno’nun bir romanı. 25 19 1 I. Burt Hirschfeld’in, Türkçeye Nefret Tepesi olarak çevrilen romanı. 49 40 74 69 18 J. “Nathan ...” (Gelecekte geçen bir çizgi roman). 64 63 8 51 59 K. “... Harikalar Diyarında” (Derviş Zaim’in romanı). 76 7 26 62 L. Nerde o, orda bırak! 4 10 73 24 1262 ÇÖZÜM: A. MUTLULUK, B. AĞRI DAĞI, C. RALLİ, D. JULİA ROBERTS, E. İBİBİK, F. NOVELLA, G. ALUS, H. LİLİ BRİK, I. LANOLİN, J. İPSALA, K. KUŞKUNUN Metin: “İnsan topluluğu olduğu bile kuşkulu bir kalabalıkta nasıl marjinal olunabilir ki – Sivil Şiirler” Tanımlar ve sözcükleriniz: A. Hasan Hüseyin Korkmazgil’in bir şiir kitabı. 3 46 31 27 58 13 71 75 17 50 5 6 53 41 22 B. Kıskanmak adlı romanı da olan yazar. 77 2 37 65 52 35 28 12 45 33 23 34 47 72 C. “Sana dün bir tepeden baktım / ... ...” (Yahya Kemal Beyatlı). 36 66 14 42 38 68 30 56 61 43 11 55 D. “Johnny ...” (Karayip Korsanları’nda da oynayan aktör). 16 67 39 20 E. “Siyah ...” (Marcel Camus’nün bir filmi). S A Y F A 23 n 1 M A Y I S uşkusuz, Mustafa Kemal Atatürk’ün dediği gibi “tarih yazmak, tarih yapmak kadar önemli.” Günümüz Türkiyesi’nde ise buna yeni bir boyut ekleniyor: Tarih çarpıtıldığında, doğru kaynaklara ulaşıp tarihi taze ve güçlü satırlarla yeniden yazmak da önemli. “Tanıkların Anılarıyla İsmet İnönü: Sözler ve Dersler” kitabı, yakın tarihimize damgasını vuran İkinci Adam İsmet İnönü’yü bu kez tarihçilerin değil, en kritik zamanında yanında bulunanların anlatımlarıyla okuma fırsatı sunuyor. Üstelik, bazıları artık aramızdan ayrılan isimlerle yapılan söyleşilerle. O isimleri tam liste halinde görmek, yapıtın nasıl bir bilgi hazinesi barındırdığını anlamaya yetiyor: “Muammer Aksoy, Ömer Asım Aksoy, Ekrem Alican, Mükerrem Berk, Orhan Birgit, Ferruh Bozbeyli, Ayhan Okçuğlu Çavdar, Kemal Demir, Haldun Derin, Ali İhsan Göğüş, Sabiha Gökçen, Turgut Göle, Sadi Irmak, Hasan Esat Işık, Suna Kan, Vehbi Koç, Ferit Melen, Necip Mirkelamoğlu, Ziya Müzzinoğlu, Osman Olcay, İbrahim Saffet Omay, Hüdai Oral, Teoman Özalp, Yekta Gügör Özden, Orhan Öztrak, Necmettin Sahir Sılan, Necdet Uğur, Ali Rıza Uzuner.” K Savaşı, yeni devletin kuruluşu, doksan yıl sonra bile dimdik ayakta duran bir barış antlaşmasının müzakeresi, devrimler, demokrasiye geçiş ve onu koruma çabaları; bir insanın ömrüne tüm bunların sığabilmiş olması, yalnızca bireysel açıdan değil, tarihsel açıdan da büyük bir olay. İşte İnönü Vakfı, bu ömür geçerken İnönü’nün yanı başında olanlarla söyleşmiş. Kitaptaki söyleşilerin en eskisi 1980, en yenisi 2009 tarihli. Mustafa Bilgehan da bu söyleşileri özenli bir çalışmayla kitaplaştırmış. Söyleşileri okuyup da İnönü’ye hâlâ “darbeci” demek için tarihi güçlü bir darbeyle çarpıtmak gerekiyor. İkinci Adam, kendisine ve partisine zarar gelmesi pahasına demokrasinin üzerine titriyor. Siyasi nezaketi hiç bırakmıyor. Bugün kendisine atılan temelsiz iftiraları, İnönü’nün yaşarken siyasi rakiplerine atmayı aklının ucundan bile geçirmediğini bir kez daha okuyorsunuz. Bu, herhalde onun bugünkü “rakiplerine” bıraktığı, miras niteliğinde bir yanıt. Kitabı okuyunca “İnönü camileri kapattı, Kuran’ı yaktırdı” gibi palavralara karşılık, onun gösterişten uzak dindarlığını bir kez daha anlıyorsunuz. Anayasanın Türkçeleşmesi için birbirinden habersiz, ilgili tüm “TARİHİ” BİR ÖMÜR Ülkenin işgaline karşı verilen Kurtuluş kurumlar ve kişileri çalıştıran (s. 28), anayasa hazırlığı toplantısında on bir saat boyunca yerinden hiç kalkmayan (o tarihte İnönü 76 yaşında) (s. 20), üstelik tüm konuşmaları mükemmel biçimde özetleyen; kendisine suikast girişimi olduğunda, şoförüne “Bak bakalım ne istiyor bu adam?” (s. 190) diyen İnönü’yü tanıyorsunuz. O eğilip bükülmeyen sert devlet adamının muzipliğine ve sevecenliğine şaşırırken uzmanları şaşkına çeviren sonsuz merakı karşısında ona hayranlık duyuyorsunuz. İnönü’nün Mevhibe Hanım’ı görmesiyle ateşlenen büyük aşkın, evin içinde de hiç bozulmadan uzun yıllar nasıl sürdüğünün sırlarına erişiyorsunuz. Bir büyük devlet adamı ve unutulmaz bir aile babasının, affetmeyi bilmesini, özeleştiri yapabilmesini, sanata duyduğu saygıyı, önderlik ederkenki inceliklerini görüyorsunuz. İnsanları büyük yapan, herhalde en çok yaşamsal olaylar karşısındaki tepkileri ve eylemleridir. Kitabın başlığında da yer alan “sözleri ve dersleri” bu açıdan değerlendirdiğimizde, ülkenin tarihi dönemeçlerinde her seferinde demokrasiden yana taraf olan bir İnönü buluyoruz. Günlük yaşamında ise düşünceleriyle hayatı arasındaki uyumun verdiği huzurla, etrafını aydınlatan bir aile babası, dost ve örnek bir lider. Kıyas götürmez ama durup düşünelim: Seçimlerden önce ortalığa dökülen “tape”lerin gerçek olmadığı mahcup mahcup söylenirken tarihi kavşaklarda İnönü’nün yanı başında olanlar, gerçekleri tarihe gururla kaydediyor. Bugün İsmet İnönü’yü özellikle yeni kuşaklara tarihi bir “öcü” gibi göstermeye çalışanlara karşılık, yalnızca yakın tarihin bir dönemine gerçeklerle ayna tutulması, tarihin tatlı öcü değil de nedir? n Tanıkların Anılarıyla İsmet İnönü: Sözler ve Dersler/ Yayına Hazırlayan: Mustafa Bilgehan/ Doğan Kitap/ 260 s. K İ T A P S A Y I 1263 2014 C U M H U R İ Y E T