Katalog

Kitap Gölgesi Çocuk kitabı insana benzer r Mavisel YENER Ç ocuk kitapları insanlara benzer. Kimisi, hedefsiz, amaçsız, dünsüz, yarınsız, özensiz… Kimisi, meydan okuyan, emekle yoğrulmuş, aydınlığa çağıran, dönüştüren, seni sen yapan… Çocuklar için üretilmiş nitelikli yapıtların yanısıra, çeviri kitaplardan esinlenilmiş(!) kurgular, daha önce ayak basılmış yollarda gezinmeler, kolektif zihinlerin ürettiğinin benzerlerini yeniden pişirip sunma eylemi çığ gibi büyüyor. Anlatım bozuklukları, özensiz Türkçe, yazım yanlışları da cabası… İşini iyi bilen bilge çocuk edebiyatı editörlerine çok iş düşüyor doğrusu! İçsel kavrayışların da gücüyle, başkalarının daha önce görmediğini görüp, duymadığını duyarak çocuk kitabı yaratmak, kendi tarzında var olmak gerekiyor; 2006’dan bu yana yazan Koray Avcı Çakman böyle bir yazar. Kendi tarzını yaratıyor, nitelikli yapıtlar ortaya koyuyor. Aldığı ödüller de bunun kanıtı. Bu yazıda Çakman’ın Efes’in Sırları ve Gülen Sakız Ağacı adlı kitaplarından söz edeceğim. Kafadar Kuzenler’in serüvenlerinin anlatıldığı Esrarengiz Testi ve Midas’ın Peşinde’nin ardından Efes’in Sırları okuruyla buluştu Macera seven ikizler İrem ile Eren, serinin bir önceki kitabı olan Esrarengiz Testi’de annebabaları ve kuzenleriyle birlikte Kapadokya’nın gizemlerinin peşine düşmüşlerdi.. Bu kez, aynı takım Efes’e kanat çırpıyor. İkizlerin dayısının Japon eşi Sakura hediyelik eşya dükkanı açınca, dedektifliğe özenen Eren’e gün doğuyor. Hediyelikler arasında gizemli parçalar aramaya koyuluyor. Sakura, belki kilitli bir sandık, gizemli bir harita getiriverir de raflar şenlenir diye bekliyor. Bir gün, hayalleri gerçekleşiyor; gözüne çarpan kutunun içinden yıpranmış parşömen kağıdı çıkıyor. Sakura’dan kutuyu istiyor ve almayı başarıyor. O sıralarda, dayısı bir seyahat firmasının acenteliğini alıyor ve hep birlikte Koray Avcı Çakman Efes’e gezi düzenliyorlar. Efes’in kuruluş efsanesini araştırırken, bu kutu ile efsane arasındaki bağlantıyı fark ediyorlar. Kutunun üstündeki yabandomuzu ve balık figürü, efsanede de geçiyor. Esrarengiz kutu, antik yunan harfleriyle yazılmış parşömen ve Efes Harabeleri… Ne muhteşem bir üçlü değil mi? Çocuklar bu gizemin peşinde koşarken Efes’i geziyorlar. Onlar Efes’in kayıp hazinesinin peşinde koşarken, taşların arasına sıkıştırılmış kağıt parçaları buluyorlar. Kimi zaman “bu kadar da rastlantı olamaz” dediğiniz oluyor. Durun sabredin! Kitabın sonunu okumadan karar vermeyin! Bakalım bu oyunu onlara kim hazırlamış, niye hazırlamış… Binlerce yıllık efsaneler, görkemli Efes antik kenti, Artemis Tapınağı ve nicesi sayfalarda okura gülümsüyor. Kafadar kuzenler bir sonraki kitapta nereye gidecekler bakalım. İyisi mi bir Daruma bebeği edinelim, dileklerimizi dileyelim… Daruma bebeğini bilmiyor musunuz? Kitabı okuyun, öğrenin! Koray Avcı Çakman’ın 2012 Tudem Edebiyat İkincilik Ödülü alan kitabı Gülen Sakız Ağacı’ndan da söz etmek isterim. Bu kitaptaki 17 öykü, farklı karakterlerin Arda’ya anlattığı çocukluk anılarından oluşur. Kimi zaman hüznü, kimi zaman gülücükleri çağırır bu anılar. Anne, baba, çiçekleri seven Münire Teyze, oya ören nine, Mefaret Hala, Penguen kıyafetli İlhan Amca ve diğerleri anılarını çocuk gözlerle paylaşırken Arda da onlarla bu paylaşımı yaptığı için kendini şanslı hisseder. Öğretmenin öğrencilerine “çocukluk nedir?” konulu yazı ödevi vermesiyle başlar öyküler. Başlangıçta Arda’ya pek zor gelir bu ödev. Fakat sonrasında ailesindekiler ve mahallelilerden çocukluk anılarını toplamaya başlayınca, bu araştırma onun için zevkli bir biçime dönüşür. Öykülerde hayvan sevgisi, doğa sevgisi, aile sevgisi gibi temalar dikkat çeker. On yedi öyküyü birbirine bağlayan başarılı bir kurgu yapılmış. Çocuk okurlar için yalın, inandırıcı bir kurgu bu. Kişilerin tutarlı, konuşmaları inandırıcı olması öyküleri çok sevmemizin gerekçelerinden biri. Özellikle, maceracı, yeniliklere açık İlhan Amca karakteri ve bilgi yoksunu öğretmen tiplemesi çarpıcı. Koray Avcı Çakman’ın başarılı, sade anlatımı iki kitabında da dikkat çekiyor. Sözcük seçimleri, tümce yapısı, dil işçiliği, çocuk okurlara verdiği değerin göstergesi. İki kitaptaki ortak özellik, çocuklara okuma sevinci vermesinin yanısıra, araştırma ve sorgulamaya yöneltmesi, kurguya okurun da katılmasına olanak tanıması. Çakman’ın çocuk kitaplarını okurken kimi zaman o tuhaf hayrete kapılıyor, kimi zaman yüreğinize ışığın sızdığını duyumsuyorsunuz, iyi okumalar! n [email protected] *Efes’in Sırları / Koray Avcı Çakman / Resimleyen: Nurten Deliorman / Kırmızıkedi / 2014 / 133 s. / 9+ * Gülen Sakız Ağacı / Koray Avcı Çakman / Resimleyen: Oya Diker / Tudem/ 2013 / 112 s. / 9+ RENKLİ HABERLER r Mavisel YENER *Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Konferansı, Kelime Yayınları ve İstek Atanır Oğuz Okulları işbirliği ile 24 Mayıs 2014 Cumartesi günü gerçekleştirilecek. Çocuk ve Gençlik Edebiyatında Yeni Yönelimler başlıklı konferans ile eğitim sektörü ve edebiyat dünyası, uluslararası düzeyde buluşacak. Öğretmen ve kütüphanecilerin davetli olduğu konferansta “Hikâye Anlatıcılığı” konusu mercek altına alınacak. Ayrıntılı bilgi için bkz www.kelimeyayinlari.com/konferans2014 * Çocuk Vakfı’nın da desteği ile gerçekleştirilen Uluslararası Okul Öncesi Çocuk ve Medya Uygulamaları Kongresi’nin bildiri kitabı yayımlandı. Ayrıntılı bilgi için bkz: www.cocukvakfi.org.tr C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1263 1 M A Y I S 2 0 1 4 n S A Y F A 1 7