Katalog

O 2013 her anlamda hareketli bir yıldı. Dünya edebiyatında pek çok yeni eser okuduk. Aynı şekilde Türk edebiyatında da. Yazarlarımız ve şairlerimizin yeni çalışmaları 2013’ün son günlerine dek yayımlandı, büyük ilgi gördü. kuduğum Kitaplar METİN CELÂL 2013’te Türk Edebiyatı Polat’ın ilk kitabı “Vukuat Var” (Mühür Kit.) yılın dikkati çeken diğer kitaplarıydı. yay.), Atilla Birkiye’nin bir anlatı gibi kurduğu “İstanbul’da Mavi Bir Tereddüt”te (Literatür yay.), Selçuk Altun’un Cumhuriyet Kitap’taki yazılarının yeni cildi “Kitap İçin 3” (Sel yay.), Nazan Bekiroğlu’nun “insanın içine ve dışına yolculuk” diye tanımlanan denemeleri “Mimoza Sürgünü” (Timaş), Cemil Kavukçu’nun “Öykü fikri nereden gelir, nasıl gelişir ve okuru büyüleyen bir metne nasıl dönüşür?” sorusuna cevap aradığı “Örümcek Kapanı”nda (Can yay.) dikkati çeken kitaplardı. ÖYKÜ Yılın öykü – deneme kitabı Ercan Kesal’ın kavramlardan, imgelerden yola çıkarak çocukluk, ilk gençlik ve doktorluk yılarından öyküler anlattığı, çoksatar listelerine de giren “Peri Gazozu”ydu (İletişim yay.). Yılın en eğlenceli öykü kitabı ise Murat Yalçın’ın bir edebiyat dergisi editörüne gelen hayali mektupları kaleme aldığı öykü ile deneme arasında bağlar da kuran “İçimde Oğuz Atay ile Orhan Gencebay İkizi Yaşıyor”du (Can yay.). Faruk Duman, “Baykuş Virane Sever”de (Can yay.) bir çocuğun bakış açısından öyküler anlatıyordu. “İkiye Kadar Sayamamak”ta (Yapı Kredi yay.) Gökhan Yılmaz anlattığı olaylar kadar dildeki arayışları ile de dikkati çekti. Alper Atalan “Mart”ta (İletişim yay.) birbirine bağlı öykülerde yalnız yaşayan kahramanın günlük yaşamında başından geçenleri ironik bir dille anlatıyordu. “Olduğu Kadar Güzeldik”te (İletişim yay.) Mahir Ünsal Eriş, Erdek’ten, Bandırma’dan Ankara’ya Samsun’a uzanan öyküler anlatıyordu. Başar Başarır’ın “Teklifinizle İlgilenmiyorum” (Can yay.), Refik Algan’ın “Dağın Tepesindeki Kız” (Alakarga Yay.), Seyit Göktepe’nin “Kanayan Ruhlara Armağan” (Granada yay.), Yalçın Tosun’un “Dokunma Dersleri” (Yapı Kredi yay.) diğer dikkati çeken kitaplardı. 2 ŞİİR 013’ün sürprizi Gülten Akın’ın yeni şiirlerinden oluşan “Beni Sorarsan”dı (Yapı Kredi yay.). Cevat Çapan’ın insanın doğa ve Dünya ile ilişkisini işlediği şiirlerden oluşan “Su Sesi” (Yapı Kredi yay.) ise şairin okuruna 80. yaş armağanıydı. Yılmaz Erdoğan’ın “Kelebeğin Rüyası” filmi genç yaşta ölen iki şairi tekrar hatırlatmakla kalmadı, şiirin yıllar sonra çok satarlar listelerine girmesini de sağladı. Muzaffer Tayyip Uslu’nun yayımlanmış tek şiir kitabı “Şimdilik” (Yapı Kredi yay.) yeniden basıldı. 22 yaşında ölen Rüştü Onur’un mektupları ve şiirleri “Mektubun Avucumda” (Kaynak yay.) adıyla derlendi. Salâh Birsel’in derlediği “Rüştü Onur” (Sel yay.) kitabı yeniden basıldı. 70’li yıllarda yazmaya başlayan Mahir Öztaş 1983’te yayımlanan ilk kitabı “Unutulmak Tozları” ile otuz yıldır yazdığı şiirleri “Kuralların Saati”nde bir araya getirdi (Yapı Kredi yay.) Veysel Çolak “O Zaman Bitti” (Hayal yay.), Abdülkadir Budak “Okyanus Görmüş Gemi” (Yazılı Kâğıt), Ali Günvar “Ricatlar Kitabı” (Mühür Kit.), Celal Soycan “Kün” (Şiirden yay.), Metin Cengiz “Yeryüzü Halleri” (Şiirden yay.), Hüseyin Haydar toplumcu ve isyancı tavrını sürdürdüğü “İsyan Makamı” (Kaynak yay.), Mehmet Yaşın “Evden Kaçan Çocuk” (Yapı Kredi yay.), küçük İskender bir aşkı kendine has imgelerle anlattığı “Ali” (Sel yay.), Metin Kaygalak “”Doğu Kapısındaki Jonglör” ( Avesta Yay), Kemal Varol genç yaşta şiiri noktalıyor mu kuşkusu yaratan toplu şiirleri “Bakiye”yi (Sel yay.) yayımladı, İkaros Yayınları ‘2000’ler Şiirinde Yürüyüş…’ başlığı altında Şeref Bilsel, Betül Dünder, Ayşe Nalan, Emel İrtem, Mustafa Atapay, Hasip Bingöl gibi şairlerin yeni kitaplarından oluşan sekiz kitap yayımladı. Onur Caymaz’ın “Pervaneyle Yaren” (Tekin yay.), Mehmet Can Doğan’ın “Üvey İkiz” (Yapı Kredi yay.), çoktandır sesi çıkmayan Uğur Aktaş’ın “Kendi ile Ben” (Yitik Ülke), Mustafa Fırat’ın “Karanlık Şiirler” (Mühür Kit.), Fırat Caner’in Cevdet Kudret Şiir Ödüllü “Zeval”i (Yasak Meyve yay.) , Emre 8 n 2 O C A K leriyle hazırladığı “Kara Kitap’ın Sırları” (Yapı Kredi yay.) ilginç bir çalışmaydı. Murat Belge roman ve şiirde Ermenilere bakışı ele aldığı yazılarını “Edebiyatta Ermeniler”de (İletişim yay.), Ebubekir Eroğlu Türk şiirinin köklerini sorguladığı denemelerini “Geçmişin İçindeki Geçmiş”te (Yapı Kredi yay.), Cihan Oğuz şiirler ve şairler hakkında kışkırtıcı sorular sorduğu yazılarını “Ah Biz Şairler”de (Yazılı Kâğıt yay.) topladı. Oğuz Cebeci’nin insan zihninin niçin ve ne şekilde metafora başvurduğunu anlamaya yönelik çalışması “Metafor” (İthaki yay.) Türk edebiyatından örneklerle gelişiyordu. Baki Asiltürk “Türk Şiirinde 1980 Kuşağı”nı (Yapı Kredi yay.) adeta yeniden yazarak yayımladı. Devrim Dirlikyapan “Ölümü Gömdüm, Geliyorum”da (Metis yay.) Edip Cansever’in uzun şiirlerini “dramatik monolog” bağlamında irdeliyordu. Enis Batur bir aylık Berlin ikametinde yazdığı “Siyah Sert Berlin” (Remzi Kit.), Gündüz Vassaf Mostar’da köprübaşında yaşayıp hissettiklerinden oluşan “Mostari” (Yapı Kredi yay.), Nedim Gürsel’in usta yazarlarla birlikte Venedik’i keşfettiği “Aşk Kırgınları’ (Doğan Kit.) yazarların kentlerle ilişkisine ışık tutuyordu. Hilmi Yavuz geçmişe, insanlara, mekânlara hüzünle baktığı denemlerinden oluşan “Hüzün ve Ben” (Timaş ROMAN 2013’ün çoksatanlarından aklımızda kalanlar İskender Pala’nın “Efsane”si (Kapı yay.), Ece Temelkuran’ın “Düğümlere Üfleyen Kadınları”ı (Everest yay.), Murat Menteş’in “Ruhi Mücerret”i (April), Ahmet Altan’ın “Son Oyun”u (Everest yay.), Zülfü Livaneli’nin “Kardeşimin Hikâyesi” (Doğan Kit.), Ayşe Kulin’in “Dönüş”ü (Remzi Kit.), Ahmet Ümit’in “Beyoğlu’nun En Güzel Abisi” (Everest yay.) ve yılın son günlerinde yayımlanan Elif Şafak’ın “Ustam ve Ben”iydi (Doğan Kit.). 2013’ün ilk 11’ini şöyle oluşturdum: 1. Yaşar Kemal’in yayımlanmadan çekmecelerde kalmış korku üzerine romanı “Tek Kanatlı Bir Kuş” (Yapı Kredi Yay.); 2. Leylâ Erbil’in yaşadığı kalıpları kırıp değiştirmek isteyen bir genç kadının yaşadıklarını anlattığı veda eseri “Tuhaf Bir Erkek” (İş Bankası Yay.); 3. Selim İleri’nin “Tarih sırtımızdaki kambur mu?” sorusuna cevap aradığı ve kahramanının şizofrenik anlatımıyla bir ülke ve tarih eleştirisi getirdiği romanı “Mel’un” (Everest yay.); 4. İbrahim Yıldırım’ın 1970’lerde Samatya’daki bir apartmanda yaşanan üç şüpheli ölüm olayını 2011’de araştıran bir yazarın yaşadıklarını anlattığı “Madam Samatya... ve Diğer Şüpheliler” (Doğan Kit.) 5. Yekta Kopan’ın babalarının ölümünü bekleyen iki kız kardeşin “Sahi ben babamın neyiydim?” sorusuna cevap aradığı “Aile Çay Bahçesi” (Can yay.) 6. Şebnem İşigüzel’in II. Abdülhamit döneminden günümüze doğru uzanan bir ailenin kadınlarının öyküsünü anlattığı “Venüs” (İletişim yay.) 7. Nilüfer Kuyaş’ın “arzularımı son kez yaşamalıyım” diye düşünen olgun yaşta bir kadının yasak aşkını anlattığı “Serbest Düşüş” (Can yay.). 8. Hasan Ali Toptaş’ın kendi askerlik öyküsünden yola çıkarak yazdığı ve heba olmuş hayatları anlattığı “Heba” (İletişim Yay.). 9. Mizah ustası Engin Ergönültaş’ın 70’li yılların İstanbul’unun bir kenar mahallesini kendine has anlatım ve kurgu ile anlattığı ilk romanı “Minare Gölgesi” (İletişim Yay.). 10. Murat Gülsoy’un değişik bir anlatım denemesine girdiği “Nisyan” (Can Yay.). 11. Mehmet Eroğlu’nun Fay Kırığı Üçlemesi’ni tamamlayan, doksanlı yılların Güneydoğusu’nu, birbiriyle savaşmak durumunda kalan Rojin ile Mehmet’i anlattığı “Rojin” (İletişim yay.). n K İ T A P S A Y I 1246 DENEME, ELEŞTİRİ 2013 mektup yılı oldu diyebiliriz. Yılın en çok ilgi çeken mektup derlemesi Ahmed Arif’in bu yıl kaybettiğimiz Leylâ Erbil’e yazdığı mektuplardan oluşan “Leylim Leylim”di (İş Kültür yay.). On bin civarında mektubu olduğu tahmin edilen Nâmık Kemal’den bir seçme “Nâmık Kemal’den Mektup Var’”da (İş Kültür yay.) derlendi. Murat Yalçın’ın projesi “Yeraltına Mektuplar” (Yapı Kredi yay.) 59 yazarın hayatta olmayan yazarlara yazdıkları mektuplardan oluşuyordu. Bilge Karasu’nun Paris’teki dostlarına mektuplarından alıntılardan oluşan “Jean ve Gino’ya Mektuplar” (Yapı Kredi yay.) Türkçe ve Fransızca yayımlandı. Sefa Kaplan, Tanpınar’ın yaşam öyküsünü “Geç Kalan Adam”da “romanvari” bir yapıda anlattı. Darmin Hadzibegovic’in Orhan Pamuk’un yazı ve resim2014 S A Y F A C U M H U R İ Y E T