Katalog

BULMACA 1 D 2 E 3 A 10 J 11 D 12 A 13 A 14 A 15 Hazırlayan: İLKER MUMCUOĞLU 4 B 5 6 H 7 J 8 I Uğur Kökden’den “Tedirgin Zamanlar” [email protected] 9 B S D 16 A 17 K 18 F 19 A 20 H 21 B 22 G 23 A 24 J 25 C 26 J 27 A 28 C 29 J İki darbe arasında bir Uğur Kökden Uğur Kökden, 1971 ve 1980 darbelerini izleyen tutukluluklarını, dışarıya taşıdığı günlükleri “12 Mart Günleri” ve “Uzun Gecenin Tutsakları”nın ardından “Tedirgin Zamanlar”la tekrar okuyucu karşısında. r Baran ÇAĞSU nı okumak keyifli. Çoğu yaşanan olayı başka kaynaklardan daha önce defalarca okusanız dahi farklı bir vizörden o anlara tekrar dönmek, okuyana bir başka bakış açısı daha kazandırır. Bunun yanında anıların sahibinin yaşanmışlıkları ve kendi duygu dökümü de yansıdığında cümlelerine, okuduklarımız bir başka değer kazanır. Uğur Kökden de böyle anı yazarlarından. Cümlelerine yaşananların getirdiği tüm duyguları yükleyenlerden. Kökden, 1971 ve 1980 darbelerini izleyen tutukluluklarını, dışarıya taşıdığı günlükleri 12 Mart Günleri ve Uzun Gecenin Tutsakları’nın ardından Tedirgin Zamanlar’la tekrar okuyucu karşısında. 12 Mart Günleri, bir dönemin, bir yönetimin ve bir uygulamanın içyüzünü açıklamayı deneyen “içeriden” yazılmış anılardı. Uzun Gecenin Tutsakları da aynı şekilde... Kökden’in Barış Derneği’ndeki yönetim kurulu üyeliği nedeniyle bir grup aydınla birlikte tutuklu kaldığı Maltepe Cezaevi’nde tuttuğu günlüklerden oluşuyordu. Dört duvarın arasında geçen bilinmezleri, bilinir kılmak istediğini gösteriyordu Kökden bu iki kitapta da bize. 1966 1988 yıllarını kapsayan Tedirgin Zamanlar ise ülke yaşamındaki bu iki keskin kırılmanın öncesi, sonrası ve arasındaki günlere odaklanıyor. Kitap, çağının sorunlarına ve ülkesinde olup bitenlere duyarlı bir aydının, bir döneme tanıklığını yansıtmasının yanında, o dönemde bir siyaset ve edebiyat insanının günlerinin hangi zorluklar arasında geçtiğini anlamamız adına önemli tanıklıklar içeriyor. Bir anı kitabından, günlükten çok anlatı tadı aldığımız bir kitap Tedirgin Zamanlar. Bunu Kökden’in edebiyatla her zaman içli dışlı olmuş kişiliğine borçluyuz büyük oranda. Bu bağlamda her sayfada edebiyatın, kitapların soluğunu alıyoruz ancak şöyle bir durum da var ki edebiyat dünyasının içinden geçtiği bu anılar, kitaba ismini de veren “tedirgin” ruh halinin içine sürüklüyor okuyanı yaşandığı yıllar itibariyle. 1966 1988 arasında kalan zamandan devşirmiş anılarını Kökden. Tarihler göz önüne alındığında iki darbenin karanlığı ister istemez cümlelerin arasına sızıyor. Cümlelerden öte Kökden’in yaşamına sızmış bu karanlık. Haliyle cümleleri de bundan nasibini alıyor. Siyasetin de yaşam ekseni itibariyle derin bir yapı olarak karşımıza çık2 30 B 31 C 32 D 33 F 34 I 35 B 36 B 37 E 38 C 39 H 40 G 41 F 42 F 43 C 44 C 45 H 46 A 47 C 48 A 49 A 50 C 51 D 52 J 53 F 54 J 55 G 56 E 57 G 58 I 59 C 60 I 61 J 62 A 63 H 64 J 65 C 66 H 67 H 68 G 69 C 70 D 71 B 72 E 73 E 74 J 75 C 76 F 77 C 78 J 79 G A Ö nce aşağıda tanımları verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine gelecek biçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı sayılı karelere aktarın. (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare yoksa bu, sözcüğün alttaki satırın başına sarktığını gösterir.) Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımların karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıdan aşağıya doğru bir şairin adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse “Ateşin Köklerinde” adlı şiir kitabından dizeler oluşacaktır. Dikkat: “D/15”, “K/17” ve “S/5” harfleri ipucu olarak yerlerine konmuştur. E. Şey, obje. 37 2 73 56 72 F. Ölçüt. 41 42 33 76 18 53 G. Bir gezegen adı. 79 40 22 68 57 55 H. “… Dünya” (Melih Cevdet Anday’ın şiir kitabı). 6 20 66 39 45 67 63 I. Sıvı. 58 60 8 34 29 J. “… … / Delikır” (Altan Erbulak ve Füsun Erbulak’ın birlikte yazdıkları çocuk kitabı). 74 61 52 26 24 54 64 7 78 10 Kökden’in kitabı bir dönemin ruhunu anlatıyor. Tanımlar ve sözcükleriniz: A. Lev Tolstoy’un romanı. 16 3 19 46 49 13 14 62 12 48 23 27 B. “Sergey …” (Mühtehir Rus şair). 21 30 9 36 35 4 71 C. “… …lu …” (Jorge Amado’nun romanı). 69 65 31 59 44 75 38 50 28 77 47 25 43 D. Elastiki. 32 1 11 70 51 1245 ÇÖZÜM: A. BÜYÜK UYKU, B. İBRAHİM, C. RED KİT, D. ORŞELİM, E. LHK, F. ÖLÜ ORDUNUN GENERALİ, G. ZBN, H. DÜDÜK, I. ENİŞTE, J. MARTIYI, K. İKNA, L. RAKET Metin: “Kumral, kahverengi, tehlikeli bir öykünün ardına düşmüştük. Biz, bu kentte ne arıyorduk, bilmiyorduk. tığını söylemek gerek kitapta. Kökden, zaten siyasi duruşundan ötürü dönemin mimli aydınları arasında. Anılarında, çevresinin de ne kadar dili yandığı gösteriliyor dönemin siyasi atmosferinden. Böylelikle dönemin ruhunu, yaşanmışlıklarla anlatan bir kitap olduğunu söyleyebiliriz Tedirgin Zamanlar’ın. Yaşanılan yılların hem zihinsel hem de gayriresmi bir resmini çıkarma çabası olduğunu da rahatlıkla dile getirebiliriz Kökden’in bu yaptığına. Dikkat çeken bir noktanın daha üstünde durmakta yarar var. Kökden’in edebiyattan, edebiyatçılardan, kitaplardan, gezdiği sergilerden bahsederkenki coşkusu içine siyasetin yanaştığı cümlelerde kesintiye uğruyor. Bunda, dönemin siyasi anlamda çokça yara almış duruşunun da büyük payı var elbet. Bu da adeta bir ruh hali gibi yansımış Kökden’in cümlelerine. Şunu da unutmamak gerek: Kökden’in sadece siyasi ve edebi günlüğünü tuttuğu anılardan ibaret değil Tedirgin Zamanlar. Yazarın tüm kimliklerinden sıyrılıp sadece “insan” olarak da karşımıza çıktığı bir kitap aynı zamanda elimizdeki. Çocuklarıyla ilişkisi, para kazanma uğraşları, askerlik günlerindeki “cigarasız” oda hapsindeki o savunmasız halleri, Ankaraİstanbul hattında sürüklenen bir yaşamın yorgunluğu... Hepsi, Kökden’in kişiliğini tanıma noktasında bize çok önemli nüveler veriyor. Hele bir de yalnızlığını kelimere döktüğü sayfalar var ki Kökden’in yaşadıklarını anlayabilme noktasında, okur adeta sayfaların içine davet ediliyor. Yazarın insanî dertlerini açtığı bu günlüklerin sayfalarına ortak olmaya çağırılıyor. n Tedirgin Zamanlar (19661988)/ Uğur Kökden/ Yapı Kredi Yayınları/ 230 s. O C A K 2014 n S A Y F A 23 C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1246