Katalog

O K U RL AR A James B. Frost’tan “Ufacık Bir Peygamber” Yapımcı, yönetmen, yazar, komünist ve çiçek! Arif Keskiner... Kültürsanat dünyasının ortak istasyonu Çiçek Bar’ın birkaç yıl öncesine kadar 26 yıllık işletmecisi. Yaşar Kemal’li anılarını yazdığı “Binbir Renk Binbir ÇiçekYaşar Kemal’li Anılar” adlı kitabı 60 yıla yaklaşan bir dostluğun öyküsü ve ülkenin son 50 yılının panoraması. Ama bu sadece bir anı kitabı değil... Bu kitapta Karacaoğlan, Dadaloğlu sesleniyor Toroslar’dan... Nâzım Hikmet, Arif, Abidin ve Güzin Dino, Sabahattin Ali, Orhan Kemal, Yılmaz Güney, Ruhi Su, İlhan ve Turhan Selçuk, Can Yücel, Demirtaş Ceyhun ve daha nice dostlar geçit töreni yapıyor. Çukurova’nın düzü, İstanbul’un kulisi, Paris’in sokakları tanıklık ediyor hem tarihe, hem Arif KeskinerYaşar Kemal dostluğuna... Gamze Akdemir, Arif Keskiner ile “Binbir Renk Binbir ÇiçekYaşar Kemal’li Anılar” kitabını yani memleketi ve “Yaşar abimizi” konuştu. Selçuk Altun “2013’te de Kitabistan’ın kuralı değişmedi: Sığ kitaplar çok sattı, vasatlar ödül kazanırken, nitelikli kitaplar ıskalandı. Kurmaca dışı ile çeviri türlerinde bir nitelik artışı olduğu görüşündeyim” dedikten sonra 2013 yılının içerde ve dışarda yayımlanan yapıtlarından bir yıl değerlendirmesi sunuyor sizlere. On ayrı kalemden Gezi eylemlerinin çözümlemesi yapılan “Direnen Diriliş” kitabını hazırlayan gazeteciyazar Işık Kansu, hemen arkasından “Karabasan”la okurun karşısına çıktı. “Direnen Diriliş”, Gezi Parkı eylemleriyle tazelenen bir umudun, silkinişin, direnişin çözümlenmesiyse “Karabasan”daki öyküleri yakın tarihin bazen absürd, bazen ironik, bazen hicveden, bazen güldüren öykülerle edebiyata çevrilmiş hali. Kansu’yla kitabı üzerine Türey Köse konuştu. Bol kitaplı günler... Baba, oğul ve kutsal ucube James Bernard Frost çizgi roman, fanzin ve düz metinle harmanladığı “Ufacık Bir Peygamber”de bizi kendi cemaatini oluşturan karikatürize bir vaizin peşine takıyor. Her şey böylece yeni baştan yazılıyor; ABD’nin içinde olduğu yakın dönem olaylar da İncil de. r Ali BULUNMAZ ames Bernard Frost yeraltı edebiyatının eğlenceli kalemlerinden. Anlattığı konular aslına bakılırsa öbür yer altıcılarınki gibi ciddi fakat Frost bunu, görsel malzemeyle destekleyip hayli dolgun biçimde ve elbette mizahı da hiç eksik etmeden okurla paylaşıyor. Ufacık Bir Peygamber, Frost’un hareketi bol, mizah dozu yüksek ve fanzinvari duraklarıyla yer yer İncil’i andıran yer yer siyasete bulaşan hiciv yüklü kitabı. Frost metni kaleme alırken hayli zaman harcamış; bir mekânı anlatacakken bir dolu yerde insanların başına tebelleş olmuş. Dolayısıyla o kadar çalışma, düşünme ve gezinti sonunda yüklü ama gayet ferah bir kitap çıkmış meydana. tirmeye çalışarak çıkmaya uğraşıyor. Booker’ın gerçeküstü kilisesi ve orada verdiği tuhaf mesajlar, fonda “teröristlere” savaş açıp yenilerini yaratmaya koyulan küçük Bush ve Flynn’in sağa sola yalpalayışı: “Geçen pazar onu süt kasasının üzerinde gördüğümde Booker benim için bir kurguya dönüşmüştü. Sanki o benim kafamda artık Booker değil, sayfalara döktüğüm kişiydi (…) Oysa bilinçdışımda, Booker başka bir şeye dönüşüyordu. O, idealleri olan biriydi ve o ideallere benim inanıp inanmamamın bir önemi yoktu, önemli olan onun onlara sahip olması ve onlar uğruna yaşamasıydı.” Booker’ın “vaazları” da pek vaaza benzemiyor, insanları bugün her ne yapıyorlarsa ondan uzaklaşmaya davet ederken İsa’yı ucube olarak adlandırıyor. Flynn’in fanzinleştirmesinin yanında o biraz da karikatürize bir tip. Flynn’e yaptığı Hıristiyanlık tanımı da bunun göstergesi: “Hıristiyan değilsin çünkü Hırisitiyan olmak demek cinsel sorunları olan bir grup din kardeşinin bir araya getirdiği saçma sapan bir kanunnameye göre yaşamak anlamına gelir.” Booker’ın kilisesi bir kahve cenneti adeta. Onun deyişiyle fincanlara dolan şey “İsa’nın kahvesi.” Kahve gibi bir başka bereketli olay da Flynn’in bahsettiği kadınlar. Fanzinciler, fantezi delileri ve Flynn’in ruhunu besleyen, kendisi gibi bisiklet meraklısı bir sürü dişi. İsa ne kadar ucubeyse Booker da o derece ucube. Ama Flynn için bir farkı var; Booker onun arkadaşı: “Birisi arkadaşınız olduğunda ona inanmamaya başlamanız zordur.” Booker’ın İncili, diğer İncillerin yaratıcılarının kafalarına göre oluşturulduğunu söylüyor. Renk renk, çeşit çeşit kutsal kitap tüm iyi niyetiyle okumaya başlayanların beynini James Bernard Frost lete binebilecek ve fahişelerle takılabilecek İsa, benim inanabileceğim bir İsa’ydı.” J TURHAN GÜNAY [email protected] [email protected] twitter: www.twitter.com/CumKitap BİSİKLETLİ İSA Romanın anlatıcısı Bartholomew Flynn, bisikletiyle yola koyulup olmadık bir yerde lastiği patlayınca vaizliğe soyunan Joseph Patrick Booker’la karşılaşır. Mucizevi şekilde Flynn’e çıkarıp verdiği bisiklet pompası sayesinde muhabbet başlar ve Flynn, Booker’ın kilisesine adım atar. Küçük Bush döneminin kaygı ve kargaşa ortamı kiliseye sinmiştir, bir de İsa ve Darwin resimleri ve çıkartmaları. Cüce Booker, Flynn tarafından fanzine dönüştürülme Frost, çizgi romanla ve fanzinle harmanladığı Ufacık Bir Peygamber’de, vaziliğe soyunan Booker’ın kilisesinin temsili çizimlerine de yer veriyor. ye böyle başlar. Yeni bir İncil, taze bir tarikat ve yayılmayı beklebulandırıp onları ateist yapıyor Booker’a yen görüşler. göre. Flynn ise Booker’ın neden peşinden Tabii bu arada Flynn kendine de bir pagittiğini keşfediyor: “Booker palyaçonun rantez açıyor; kendisi üzerinden bir sistem teki değildi. Söyledikleri saçmalık değildi. eleştirisine giriyor, “Nasıl bir şey olunur?” Başka hiç kimsenin söylemeye cesaret edesorusuyla beraber kahve sattığı Mekke Cafe mediğini söylüyordu. Gerçeği söylüyordu. ve oradaki işleyişe yumruklar savuruyor. Booker’ın gördüğü kırmızı ve pembe İsa; İçine düştüğü girdaptan Booker’ı fanzinleşmucizeleri olmayan İsa; fanzinler çizip bisik BEYNİ GIDIKLAYAN KİTAP Frost’un oluşturduğu acayip metinde aynı gariplikte; daha doğrusu dışarıdan bakıldığında öyle görünen bir aşk da var: Bisikletli kurye ve bisiklet manyağı çizgi roman sanatçısı. Aynı zamanda onların yanına serpiştirilmiş, yine dışarıdan bakınca bize öyle gelen bir dizi kaçık. Lezbiyenler ve dünyayı dümdüz etmeye niyetli ne idüğü belirsiz adamlarla pedal çeviren bir dolu kişi sahneye atılırken 2004 sonbaharında küçük Bush’un seçim kampanyası da tüm hızıyla sürüyor. Bir yandan da Booker, hem çizgi romanın hem de “müritlerinin” kahramanı haline geliyor: “Booker Don Quijote’nin modern zamandaki bir tezahürüydü. Kişi, kahramanı oynarken bilhassa kahramanlığa soyunmadığında ve gerçek bir kahraman olmayı başaramadığı, başaramadığı, başaramadığı zaman kahraman olur ya da Mesih.” İşte böyle bir ortamda Booker’ın kilisesi küçük Bush’un rakibi Demokrat Parti’nin merkezine dönüşür. Booker’ın ise küçük Bush’un maskesi ve şeytan peleriniyle ayine çıkışı ise kalabalığı kendinden geçirir. Seçimi kazandığında Bush’u şeytan yapan Irak’a açtığı savaştan dolayı “tövbe edin, özür dileyin” diyen Booker, aynı ölçüde garipsenir. Ama pek çok insan “evet, uçağa atlayıp Bağdat’a gitmeliyiz” der. Aslında bu hareket, Booker’ın zorlu bir dağ zirvesine, ayağının kayıp bir buzula düşeceğini ya da tam zirveye yaklaştığında oraya ulaşamadan donup öleceğini bile bile yaptığı bir tırmanışa benziyor. Booker’ın barış getirmek için Irak’a gitmesine mi yoksa gidişini izleyen birkaç saat içinde haklanmasına mı gülmeli? Yoksa kendini peygamber ilan etmesine mi? Frost’un anlattığı mekânlar (en başta kilise ve Mekke Cafe), insanlar (peygamber Booker), küçük Bush’un seçim kampanyası ve Booker’ın vaazları bizi ironik biçimde bir tür sistem eleştirisine götürüyor. Kitapta, pek denenmemiş bir teknikle hem fanzin hem de roman iç içe geçmiş. Kısacası Frost, içerik olarak da şekil olarak da beyin gıdıklayan bir metin çıkarmış ortaya. n [email protected] Ufacık Bir Peygamber/ James Bernard Frost/ Çeviren: Gizem Şakar/ Ayrıntı Yayınları/ 390 s. İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç t Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız t Yayın Yönetmeni: Turhan Günay t Sorumlu Müdür: Aykut Küçükkaya t Görsel Yönetmen: Dilek Akıskalı t Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. t İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli İstanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 t Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Hoşdere Yolu, 34850 Esenyurt İSTANBUL. t Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: Özlem Ayden t Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Körükçü t Reklam Koordinatörü: Hakan Çankaya t Reklam Müdürü: Ayla Atamer t Tel: 0 (212) 251 98 74750 (212) 343 72 74 t Yerel süreli yayın t Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1245 26 A R A L I K 2013 n S A Y F A 3