Katalog

Biri zecim ve tabı ıtlarmükinyades gümüşten, çeşitli değerli taşlardan, mermerden, tunçtan yapılırdı. Ancak günümüzde yabancı dillerden dilimize geçen “biblo” sözcüğü kapsamındaki heykelcikler ise antik günlerden bu yana kil ve suyun hamurlanarak biçimlendirilmesi, gereğinde boyanıp fırınlanması ile yaratılıyorlar. SHM’nin özel koleksiyonunda yer alan ve önemli bölümü sergilenmemiş olan tanrılar, tanrıçalar, maskeler, çeşitli söylence kahramanları bu sergi nedeniyle günışığına çıkmıştı. Katalog, bu sergiyi Türkçenin yanı sıra İngilizce olarak da dünyaya tanıtıyor. Adı: İstanbul’daki Bizans Sarayları Yayımlayan: İstanbul Arkeoloji Müzeleri (İAM) Yayına Hazırlayan: Gülbahar Baran Çelik, Sayfa: 160 Sanat dünyasının saygıdeğer müzecilerinden, koleksiyoncularından biri olan Sevgi Koç Gönül ölümünden önce bir Doğu Roma (Bizans) çalıştayı düzenlemek istemişti. Ne var ki dönemin yobaz siyasacıları bu girişimi önlediler. Ölümünden sonra ailesi bu uluslararası çalıştayı İstanbul Arkeoloji Müzelerinde düzenlemekle kalmadı, bir de aynı yerde simgesel bir sergi hazırladı. Oysa günümüzde, İstanbul’da Roma’nın Osmanlı’nın imparatorluk müzeleri var, ama hâlâ bir Bizans Müzesi yok. Bizans’ın mirası ise depolarda!!! Adı: Byzantium and Islam Yayına Hazırlayan: H. Evans, B.Ratliff Yayımlayan: MET Sayfa: 332 Geçmiş yıllarda Nev York Metropolitan Sanat Müzesinde Doğu Roma İmparatorluğu’nun “Bizans” adı ile ilk iki dönemi yansıtan sergileri açılmış, kataloglarını tarihlerde tanıtmıştık. Bu kez İS 79. yy’da İslamiyetin ortaya çıkması ile Bizans arasındaki sanatsal bağlantılar sergileniyor. İki ayrı dinin o yüzyıllardaki sanat ürünleri güzel görseller eşliğinde katalogda yer alıyor. Ortaçağ sanatına ilgi duyanlar için önemli bir İngilizce başvuru kitabı. Bilindiği gibi MET bu sergi için Türkiye’den de ödünç eser istemiş, ancak Ankara’nın istediği Türkiye’den kaçırılan 18 eseri vermeyince sergiye katılım ödünç eser gönderilmemişti. um Kars ayan ki ilindeki ze… Adı: Dawn of Egyptian Art Yayına Hazırlayan: Diana C. Patch Yayımlayan: MET Sayfa: 275 Müzeler özelliklerine göre sınıflandırılır. Dünya tarihinin dikeyinde, coğrafyasının yatayında eserlerin sergilendiği birinci sıradakilere “ansiklopedik müzeler” denilir. Nev York Metropolitan Sanat Müzesi de bunların başında gelir. Mısır’da 1971’de Nil nehri üzerinde Amerika’nın maddi ve teknik desteği ile yapılan ülkenin en büyük barajı olan Assuan, bizdeki gibi tarihsel yerleşmeleri zorladı. Bazı tapınaklar sökülerek başka yerlere taşındı. Dönemin Mısır yönetimi taşınan tapınaklardan birini MET’e hediye etti. MET’te o salona girdiğinizde kendinizi Mısır’da imiş gibi hissedersiniz. Müze, 10 Nisan’da “Mısır Sanatının Şafağında” adıyla bir sergi açtı. Bilinen Mısır sanatının ilk dönemini yansıtan serginin katalogu Anadolu’da bazı eserlere de ışık tutuyor. Keşke bir “imparatorluk” müzesi olan İstanbul Arkeoloji Müzelerindeki sergide ve depolarındaki Mısır eserlerinin de bir kataloğu yayınlanabilse… Adı: Hilyei Şerife Yayına Hazırlayan: Faruk Taşkale, Hüseyin Gündüz Yayımlayan: Antik AŞ. Yayınları Sayfa: 320 Hilyei Şerifeler için Muhammed’in ölümünden sonra, onun kimliğini, özelliklerini anlatmak amacıyla hat sanatı aracılığı ile sanatsal nitelikler dikkate alınarak düzenlenmiş görsel yazıtlar da diyebiliriz. Antik AŞ’nin bu alandaki yapıtlardan oluşan 3. sergisi geçen yıl Yıldız Sarayı’nda açılmıştı. Kitap kaliteli baskısı ile bu sergiyi meraklıların önüne taşıyor. Adı: Masterpieces Yayına Hazırlayan: M.D. Ekhtiar, P. Soucek, S. Canby, N. Haidar Yayımlayan: MET Sayfa: 431 Nev York Metropolitan Sanat Müzesi (MET) İslam Sanatı bölümünün yeniden düzenleme çalışmaları sekiz yıldır sürüyordu. 1 Kasım’da yeniden ziyarete açıldı. Cezayir’den Hindistan’a kadar geniş bir İslam dünya sının sanatı 2003 yılından önce hiç sergilenmeyen değerli yapıtlarla birlikte görücüye çıktı. Vehbi Koç Vakfı’nın 10 milyon dolarlık katkısı ile düzenlenen 15 kadar galeriden özellikle Osmanlı sanatının sergilendiği ikisine “Koç Ailesi” adı verilmişti. Yeni galerilerin görkemini yansıtan katalog ise çeşitli uzmanların değişik sanat alanlarındaki makalelerine yer veriyor. Sergide sayısal olarak İran’dan sonra en çok Osmanlı İslam sanatı yapıtları görülüyor. Bu alana ilgi duyan sanatseverlerin kesinlikle edinmesi gereken, zengin görseller eşliğindeki İngilizce sergi katalogu… Adı: Duanın Sudaki Gizemi: Şifa Tasları Yayına Hazırlayan: H. Perk, İ.G. Paksoy Yayımlayan: Haluk Perk Müzesi Sayfa: 159 Sağlık, tedavi, inanç, dinsel yansımalar tarihin her döneminde öne çıkar. Özel koleksiyon oldukça değişik “şifa tası” inancı ürünlerini sergilemekle kalmıyor, bu yayınla onları tüm okurlara da sunuyor. Adı: Osmanlı Tılsım Mühürleri Yayına Hazırlayan: Haluk Perk Yayımlayan: Haluk Perk Müzesi Sayfa: 148 Osmanlı padişahların tılsımlı gömlekleri Topkapı Sarayı’nda sergilenirken ülkenin çeşitli yörelerinde üretilmiş büyülü, tılsımlı mühürler de bu koleksiyonda korunurken araştırmacılara önemli bir kaynak oluşturuyor. Adı: Özden İze İzden Öze: Arslantepe Yayımlayan: Malatya Valiliği Kültür ve Turizm Md. Sayfa: 29 Malatya’daki ünlü Aslantepe Höyüğü Anadolu, İran, Irak arasında sac ayağının ortasındaki bir uygarlık noktasıdır. Aslantepe mühürlerinin İnönü Üniversitesi’nin sanatbilim insanının çağdaş seramik ürünlerine esin kaynağı olan serginin kataloğu. İstanbul sanat dünyası insanlarına, “Gözlerinizi biraz da Anadolu’daki sanatçı insanlara çevirseniz” derim! ? Adı: Süryaniler Yazarı: Sebastien De Courtois Çeviri: Ersel Topraktepe Yayımlayan: Yapı Kredi Yayını Sayfa: 159 Günümüzden 4800 yıl öncesine uzanan Arami kökenli halkın “Turabdin (Tanrının Hizmetçilerinin Dağı)” olarak tanımlanan MardinMidyat yöresinde Hıristiyanlığa geçince Süryani adını almalarının öyküsü güzel görseller eşliğinde anlatılıyor. İsa’nın konuştuğu dili günümüzde kullanmakta olan Anadolu’nun kültürel ve dinsel zenginliğini de oluşturan Süryanilerin kutsal yapıları, sanatları ve halkının unutulmaması gerektiği vurgulanılıyor. Adı: Mitolojinin Kültürel Tarihi Yazarı: Zeki Tez Yayımlayan: Doruk Sayfa: 271 Özellikle Doğu ve İslam dünyasındaki söylencelerin, bilinç ötesi yaratıkların ve etkileri ile öykülerinin büyülediği insanların inançları imgesel olarak okura aktarılıyor. 21. yy’da cinlere inanan Türk TV sunucularının varlığı, o söylencelerden bu yana pek de değişmişe benzemiyor! Adı: Hero ile Leander Yazarı: Ovidius Çeviri: Güngör Varınlıoğlu Yayımlayan: Arkeoloji ve Sanat Sayfa: 39 Çanakkale Boğazı’nın ünlü RomeoJuliet’i Ovidius’un özgün dilinden aydınlatıcı bilgiler ile dilimize aktarılıyor. 24 MAYIS 2012 ? SAYFA 15 Dra nsanmüdikdendırTür Uyn eğin bu ağ… Acaba u müalkımıbu se. Bizim geçici ğılmış a çıka MitolojiDinler Tarihi “Mitoloji”, bir başka deyişle “söylenceler” çok tanrılı dinlerden tek tanrılı dinlere kadar zamanın etkisiyle değişerek ulaşan “sözlü tarih” olarak da değerlendirilebilir. Bu ulaşım, tarihin yanı sıra coğrafyanın da yatayında, toplumsal koşullara göre değişerek de gerçekleşmiştir. Adı: Homeros: Ozanlar Ozanı Yazarı: Alexandre Farnoux Çeviri: Orçun Türkay Yayımlayan: Yapı Kredi Yayınları Sayfa: 127 Anadolu’da 20 bin kadar höyüğün varlığından söz edilir. Çanakkale’deki Troia höyüğü bunların en küçüklerinden biri, ama en ünlüsüdür! Bu ününü İzmirli hemşerimiz ozan Homeros’un kitapları ile yaptığı “halkla ilişkiler uzmanlığına” borçludur. Bir an düşünün! Tüm höyüklerin Homeros gibi birer “halkla ilişkiler uzmanı” olsaydı ve onlar da bu tür yapıtları bıraksalardı… Anadolu’nun tarihi ve görkemi nasıl ışıl ışıl yansırdı tüm dünyaya? Bir cep kitabı boyunda olmasına karşın, renkli görselleri ile birlikte bir “Troia Abece’si” niteliğinde… Adı: Zerdüşt: Avesta Bölümler Çeviri ve Yayına Hazırlayan: Eshat Ayata Yayımlayan: Kora Sayfa: 206 İnsanın doğasında olan “inanç” ve bilinmez güçlerin tarih boyunca, dünyanın çeşitli yörelerinde dinleri yaratışı bir gerCUMHURİYET KİTAP SAYI 1162 De çektir. Günümüzden 3500 yıl öncesinde İran’da doğan “Arya” dininin kurucusu Zerdüşt’ün kutsal kitabı “Avesta” tanıtılıyor. Büyük İskender’in İran’ı fethetmesinden sonra yaktırdığı Zerdüş bağlantılı kitaplardan Hindistan’a kaçırılanlardan bir bölüm kitapta yer alıyor. Adı: Türkler Ve Ölüm Yazarı: Edward Tryjarski Çeviri: Hafize Er Yayımlayan: Pinhan Sayfa: 639 Biz Türk’üz! Ama tarihimizi ya da geçmişteki inançlarımızı biliyor muyuz? Orta Asya’da geniş bir coğrafyada yüzyıllarca yaşayan Türklerin Şamanist, Lamanist, Maniheist, Hıristiyan ve sonunda Müslüman olduklarını biliyor muyuz? Yaşam, ölüm ve ölüm sonrası inançları, törenleri bu dinsel bağlantılar ile orantılı olarak Türk toplumlarını çeşitli biçimlerde etkiledi. Çocuk ölüleri ağaç dallarına asılırken, bazen aynı ölüyü birkaç kez gömdükleri oldu. Ölüleri bazen “onurları” için yaktılar ya da beslemekle kalmayıp mezarlarına içki döktüler. Polonyalı bir tarih araştırmacısının romansı kaleminden tarihimizi, geçmiş inançlarımızı kapsamlı olarak bu kitaptan öğrenebilirsiniz. en sei bu caba emli esi’ni ğraf nti ntıları aşında su veritanıtilde erçeker , 1162