Katalog

Arkeoloji ve Sanat ? Özgen ACAR ayıs ayının ikinci yarısında gelenek haline getirdiğimiz “arkeoloji ve sanat tarihi” bağlantılı kitapların tanıtımını bu yıl 11.’siyle sürdürüyoruz. Neden mayıs ayının ikinci yarısı? Çünkü “uluslararası müzeler haftası” ve 1979’dan bu yana “uluslararası arkeoloji çalıştayı” bu haftalarda düzenleniyor. Bir başka neden de tatilin yaklaşmakta oluşu, insanlarımızın çeşitli yörelere gitmeden önce oralarla ilgili bilgi edinme amacıyla kitap arayışlarıdır. Ne yazık ki “müzeler haftası” yerine artık “müzeler günü” kutlanıyor. Bu yıl 18 Mayıs Cuma günkü kutlama nedeniyle müzelerin ücretsiz gezilebileceğini de anımsatmak isteriz. Dünyada yalnızca “uluslararası arkeoloji çalıştayı” ise Türkiye’de her yıl toplanıyor. *** Kültür ve Turizm Bakanlığı “uluslararası arkeoloji çalıştayının” 34.’sünü bu yıl Çorum Valiliği, Belediyesi ve Hitit Üniversitesi ile ortaklaşa olarak 28 Mayıs1 Haziran tarihleri arasında bu ilimizde düzenliyor. Bakanlığın son yıllarda, illerimizdeki bu kurumlarla eşgüdümlü olarak çalıştayı ortaklaşa düzenlemesi “arkeoloji ve sanat tarihinin” bu yörelerde de bilinçlenmesine katkı yaptığı söylenebilir. Bu yıl Çorum’un seçilmesinde, bu ilimizdeki kurumların davetlerinin yanı sıra Hattuşa’dan 1900’lerin başında onarım için Berlin’e giden ve yıllarca sonra dönen iki dişi sfenksin Boğazköy Müzesinde sergilenmeye başlaması ile çalıştay taçlandırılmış olacak. Unutulmaması gereken bir başka etken ise Hattiler ile Hititlerin başkenti Hattuşa’dan başka, Alacahöyük, Şapinuva, Resuloğlu, Derekutuğun, Eskiyapar’da arkeolojik kazıların yoğunlaşmasıdır. Çalıştaya katılacaklar bu yörelerde de incelemeler yapabilecekler… *** Bu yıl bize ulaşan kitaplarda, özellikle Doğu illerimizdeki valilikler, belediyeler ve üniversiteleri kutlamak istiyorum. Yalnızca illerinin değil çevrelerini de kapsa M yacak çalıştayları düzenlemekle kalmayıp bu toplantılara sunulan bildirileri içeren anıtsal kitapları da süratle yayımlıyorlar. Ayrıca Anadolu’nun çeşitli yörelerindeki valilikler ve belediyelerin kendi illeri, ilçeleri hakkında yapılan araştırmaları, yazılan kitapları maddi destekle bastırarak, gerek kendi hemşerilerine, gerek Türklere ve yabancılara sunmaları da kutlanacak bir başka gelişmedir. Ekonomik açıdan sınırlı bazı ilçe belediyelerimiz bile bu desteği esirgemezken, örneğin Aydın Belediyesinin kentin arkeolojisi ve tarihi ile bağlantılı kitabı “belediyecilik hizmeti değil” diyerek ret etmesini anlamak olanaklı değil. İstanbul Büyükşehir Belediyesinin bu alana giren yayınlarının tanıtımı için gönderdiğimiz iletiye “kargo bedelini öderseniz gönderelim” dedikten sonra aylardır iletilmeyişini anlayamadık! Anlayamadığımız bir başka nokta “İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti” idi. Bu nedenle vatandaşlara da “pamuk eller cebe” denildi, vergiler, harçlar toplandı. İstanbul dışında, bırakın başka kentlerimizdeki kitapçıları, başkent Ankara’da bile pek çok kitapçıda bu yayınları göremedik. Bırakın Cumhuriyet gazetesini, bırakın bu özel eki, öteki gazetelerimizin kitap eklerinde bu etkinliğin onlarca yayınının tanıtımını içeren yazılar okudunuz mu? *** Bu yıl da olağanüstü yayınlar var… Bazıları Türkçe… Bunların öteki dillere çevrileri de yapılarak Anadolu’nun tarihi ve sanatı yabancılara tanıtılmalıdır… Ya da Anadolu ile bağlantılı İngilizce, Fransızca, Almanca dillerindeki yayınlar da Türkçeye kazandırılıp, Türk meslektaşları bilgilendirilebilmelidir. Bu konuda Kültür Bakanlığına önemli görev düşüyor. Kuşkusuz YÖK de bu kitapları üniversitelerimizin “arkeoloji ve sanat tarihi” fakülteleri ya da bölümlerine kazandırabilmek için Maliye Bakanlığının makasladığı bütçe olumsuzluğunu önlemelidir. Özellikle yeni kurulan bölümlerin kütüphaneleri tam anlamıyla bir çölü andırmaktadır. ? höyükleri kuşbakışı irdeleyen bu kitap keşke Türkçeye de kazandırılabilse… Adı: Doğu Anadolu Erken Transkafkasya Kültürü Yazarı: Mehmet Işıklı Yayımlayan: Arkeoloji ve Sanat Sayfa: 307 Tarih öncesi geç dönem olarak tanımlanan İÖ 42. binyılları arasında Kafkaslar ile Doğu Anadolu arasındaki kuşağın bilinmezliklerine ışık tutan bir yayın. Yazar, yöredeki höyüklerde 18 yıllık arazi çalışmalarını, bu yörelerde yapılmış başkaca arkeolojik kazı ve yüzey araştırmalarını kitapta bütünleştiriyor. Kitap, yalnızca Anadolu’ya değil, Kafkaslardaki komşu ülkeler ve İran’ın arkeoloji çalışmalarına da katkı yapıyor. Bu yörede dönemin mimarisi, ölü gömme gelenekleri, seramikleri ve maden kullanımı da ayrıntılı olarak ele alınıp kıyaslanıyor. Adı: Geçmişe Hücum Yayına Hazırlayanlar: Zainab Bahrani, Zeynep Çelik, Edhem Eldem Yayımlayan: Garanti Kültür AŞ Sayfa: 519 “Scramble For The Past” adıyla İngilizce olarak da ayrı basımı yapılan bu kitapta “Osmanlı İmparatorluğu’nda Arkeolojinin Öyküsü, 17531914” anlatılıyor. Konuya ilişkin uzmanların Türkiye dışında ve içinde yaptıkları araştırmalar değişik kalemlerden, görselleri ile yalnızca arkeologlara değil, bu alana ilgi duyan tüm aydınların beğenisini kazacak nitelikte önemli bir kitap. Kuşkusuz “Osmanlı” deyince kitaba Mısır’dan Yunanistan’a yayılan bir coğrafyada arkeolojik çalışmaların nerelerden gelip buluntuların nerelere, nasıl gittiğinin yanıtları da belgeleniyor. Bu oluşumların dünyada müzelerin yanı sıra Türkiye’de yabancı arkeoloji enstitülerinin kuruluş öyküleri de yer alıyor. Keşke basın ve yayın dünyasında çalışan meslektaşlarım da bu kitaptan edinip nerelerden nerelere geldiğimizi algılayabilseler… CUMHURİYET KİTAP SAYI 1162 Kentin rı kazıy toplum ni ve ta şifreleri 1513 y da büyü ayrılırla vermiş fotoğra kabartm özelliği larının ca İngil Arkeoloji ve Eski Diller “Kazı bilimi” olarak tanımlanan “arkeoloji” olgusunun ortaya çıkışın temelinde AnadoluMezopotamyaMısır yatar… Kuşkusuz bu üç nokta içinde insanlığın üretimine yönelik tarihinin kökeninde Anadolu yer alır. Son bir yılda bize gelen ve bu üçgendeki araştırmaları içeren yayınlara yer veriyoruz. Adı: Uzak Geçmişimize Dair Okumalar Yazarı: Güven Arsebük Yayımlayan: Ege Sayfa: 133 Başta Afrika çıkışlı olmak üzere atalarımızın torunlarının insanlaşma evriminde yaşadıkları süreç irdeleniyor. Adı: The Neolithic in Turkey Yayına Hazırlayan: M. Özdoğan, N. Başgelen, P. Kuniholm Yayımlayan: Arkeoloji ve Sanat Sayfa: 281 Bir Maliye Bakanı… Bir rektör… Ama ne arkeolog ne de bilim insanı… O Kemal Kurdaş… Keban Barajının yapımına başlanmak üzereyken Fırat ve Dicle nehirlerinin yamaçlarında su altında kalacak tarih öncesini, tarihe taşımak üzere Türk ve yabancı arkeologları örgütleyen eşsiz bir insan… Olağanüstü kurtarma kazıları yapıldı. Bu kitapta Fırat’ta yakın dönemlerde yapılan kazılar ve araştırmalardan yedisi İngilizce olarak Türk ve yabancı arkeologlar ile uluslararası arkeoloji dünyasına sunuluyor. SAYFA 10 ? 24 MAYIS 2012 kenti Ç Anadol ride bır bir cep Adı: The Neolithic in Turkey Yayına Hazırlayan: M. Özdoğan, N. Başgelen, P. Kuniholm Yayımlayan: Arkeoloji ve Sanat Sayfa: 271 Bu kitapta, yine Anadolu’nun tarih öncesine ilişkin yeni kazı ve araştırmaların buluntuları ele alınıyor. Dokuz makalede cilalı taş döneminin bilinmezlikleri İngilizce olarak anlatılıyor. Anadolu insanının on binyıl önceki yaşamı, inançları çeşitli buluntulara dayanılarak yorumluyor. Bu iki kitabı keşke Turizm ve Kültür Bakanlığı dünyadaki arkeoloji fakültelerinin kitaplıklarına armağan edebilse… Adı: 50 Soruda Arkeoloji Yazarı: Mehmet Özdoğan Yayımlayan: Bilim ve Gelecek Kitaplığı Sayfa: 240 Anadolu arkeolojisinin günümüzdeki uluslararası adlarından biri olan yazar, bırakın genç arkeologları, Anadolu tarihine, kazı bilimine ilgi duyan okuru, cep kitabı boyutundaki bu yayındaki 50 sorunun yanıtıyla aydınlatıyor. Adı: Reflections of Ancient Anatolian Society in Archaeology Yazarı: Jak Yakar Yayımlayan: Homer Sayfa: 640 İstanbul doğumlu ve İstanbul Üniversitesi mezunu olan yazar, şu anda Tel Aviv Üniversitesinde Eski Anadolu Uygarlıkları bölümünün kurucusudur. Anadolu’nun “neolitik (cilalı taş) dönemi” höyüklerinin İngilizce ansiklopedisi sayılabilecek bir yayın. Önemli noktaları ile öteki ve ret mer müz Ka mı?” di bir kıla yola çık şamsal Adı: De Yazarı: Yayıml Sayfa: 3 Troia’n vimleri CUMH