Katalog

T 3 MAYIS SALI ürkçe Günlükleri FEYZA HEPÇ L NG RLER Buğra’dan örnek vererek açıklamış: “Herhangi bir işte başarılı olmuş, en üst dereceye ulaşmış kimse: ‘Amerika’da kaçakçılığın allahları vardır.’” Anlaşılan, çamur atmanın allahları da Ankara’da. geldi. Kendisine teşekkürlerimle birlikte alıntılıyorum: “İzninizle, ‘giderek’in ‘gittikçe, gitgide’ anlamı için nispeten yakın tarihli küçük bir katkım daha var, daha doğrusu hatırlatma: Yahya Kemal’in Eski Şiirin Rüzgâriyle kitabındaki ‘Kadri’ye Gazel’in başlangıç beyti: ‘Meyhane böyledir bir içen daimâ içer Mahfice başlayan giderek biriyâ içer’ 9 MAYIS PAZARTESİ Bilkent Üniversitesi Siyaset Bilimi Öğretim Üyesi Dr. Nilgün Fehim Kennedy’nin iletisini bugün aldım, sıcağı sıcağına aktarıyorum: “…28 Nisan tarihli kitap ekinde yazdığınız ‘kadın’ ve ‘bayan’ ayrımı konusunda okuyucunuzun söylediklerine hak vermeniz beni çok üzdü. Okuyucunuz İhsan Bey’in itirazı tam da bu ayrımın ortaya çıkışının nedeni. Ne demek kadın ve kız ayrımı? Dilde olan her şeyi olumlayacak mıyız? O zaman ayrımcılık içeren bir sürü kelimeyi, atasözü ve deyimi de onaylamamız lazım. İktidar dil üzerinden kurgulanır ve erkek egemen iktidar da meşruiyetini buralardan besliyor. İnsanların cinsel ilişkiye girip girmediği kimi ilgilendirir? Jinekolog var mı sorusu tam da bekâret kontrollerini haklı çıkartan bir düşünce yapısının ürünü. Halkımızın rahatsız olması ise ailenin namusunu kadına ve onun cinselliğine yükleyen mantığın olumlanması. Bu düşünce yapısı değil mi ki töre cinayetlerini namus cinayeti olarak adlandırıp, hafifletici neden buluyor? Tam da bu düşünceler yüzünden kadına bayan denmesine karşı çıkmamız gerekiyor. Erkeğin kavramsal karşıtı kadındır ve bu böyle kabul edilmelidir. Kibar davranacağım diye kadın kelimesini kaba olduğunu düşünmek bile cinsiyet ayrımcılığının en bariz örneklerinden birisidir ve o ‘kibar’ erkeklerin kadınlarımızı nasıl bir cehennemde yaşattığı da hepimizin malumudur. Elbette hitap olarak ‘bayan’ kullanılır ama zaten o zaman erkek için de ‘bay’ kullanılmaktadır. Bu nedenlerle halkımız rahatsız olmasın diye onların en gerici düşüncelerine taviz vermeye daha ne kadar devam edeceğiz? Ben okulda bütün derslerimde bu konuyu işliyor ve öğrencilerin bu alışkanlıktan kurtulmaları için mücadele ediyorum. Zaten sayıca çok azız, bir de sizler gibi sevip, güvendiğimiz kişilerin böyle tavizkâr tutumları geleceğe yönelik umutlarımızı büsbütün azaltıyor. Bu konuda bir kez daha düşünmenizi rica ediyor ve size çalışmalarınızda kolaylıklar diliyorum.” “Kadın bayan” konusunu bir süredir bu sayfalarda tartışıyoruz. Tartıştıkça herkese haklı olduğunu söyleyen Nasrettin Hoca’ya döndüğümü hissediyorum. [email protected] [email protected] merika’ya gidiş tarihi yaklaştıkça bebek mağazalarına ilgim arttı. Evet, her şey orada var; ama anneanne adayı gönül, buradan da bir şeyler götürmek istiyor. Gelin görün ki üzerinde İngilizce yazı olmayan bebek giysisi bulmak olanaksız. Şimdi ben buradan İngilizce yazılı tulumlar, önlükler, başlıklar götürsem gülünç olmaz mı? Türkçeden bu kadar mı utanıyoruz? Bebelerimizi doğar doğmaz İngilizceyle karşılamamız şart mı? Neden üzerinde Türkçe yazılar olan tek bir bebek giysisi yok? Neden? A 6 MAYIS CUMA TDK üyesi öğretmen Halil İmran Ceyhan, “Sizi Denizli Pamukkale Üniversitesi’nde dinleme şansı buldum. Ayrıca Cumhuriyet Gazetesi KİTAP ekinden de yazılarınızı izlemeye çalışmaktayım. Yazılarınızda uyarılarınızı ve Türkçeye yaptığınız katkıları övünçle karşılamaktayım ve başarılarınızın sürekli olmasını diliyorum” diye başladığı iletisinde “kadın” sözcüğüne farklı bir yaklaşım getiriyor: “‘Kadın’ sözcüğünün erkek sözcüğünün karşılığı değil, ancak ‘sıfat (önad)’ olarak Türkçede isimleşmiş olduğunu düşünmekteyim. Çünkü benim çevremde hiç de yanlış anlaşılamayacak biçimde bu sözcük ‘önad’ olarak kullanılmaktadır. ‘Kadın’ sözcüğü, tıpkı ‘ceren’, ‘dilber’, ‘güzel’, ‘hanım’, ‘rana’ vb. (gibi kullanılıyor) dedikten sonra örnekler de veriyor: “Komşumuz ne ‘kadın’ ev yaptı!” “Fatma kendisine ne ‘kadın’ elbise dikti!” Kimi yörelerde “kadın, hanım, sultan, hatun” sözcüklerinin özel ad olarak kullanıldığını biliyorum; ama Ceyhan’ın örneklerindeki önad kullanımını hiç duymamıştım. 4 MAYIS ÇARŞAMBA Gerçek yaşamöyküleri okumak pek çok kişi için kurmacadan daha zevklidir. İzgören Yayınları, Tuğba Yıldırım’ın kaleminden “İlkleri Gerçekleştiren Yenilikçi Profesör Oğuz Manas” ve Bircan Kırlangıç Şimşek’in kaleminden “Cumhuriyet’le Büyüyen Kadın. Neriman Samurçay” kitaplarını yayımlamış. İkisi de birer değerbilirlik örneği. “Anadolu’da Aydınlanma Ateşini Yakanlar”ın 2. kitabı, “Köy Enstitülülerle Söyleşiler” alt başlığını taşıyor. Erdal Atıcı tarafından yazılmış, Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı tarafından yayımlanmış. “Işığın Gücü” (Can Yayınları) bir roman. Zeki Büyüktanır, “Cezaevlerinin yeri eğitim yuvalarıyla donansın da bilinçsiz insanoğlu kendine gelsin” dileğiyle işkenceyi anlatmış bu romanında. M. Mazhar Alphan’ın Mor Taka Kitaplığı’nca yayımlanan “Söz Örse Düşer” adlı kitabı, kendisi hakkında yazılan yazıları ve kendisiyle yapılan söyleşileri içeriyor. 7 MAYIS CUMARTESİ “Birisi para teklif edene kadar parasız yaz. Ancak üç yıl içinde herhangi bir teklif alamayan her yazar adayı, bu durumu, aslında odun kesmek için doğmuş olduğunu ona bildiren üstü örtülü bir işaret olarak yorumlamalıdır.” Böyle demiş Mark Twain. Bizim buraları tanımadığı nasıl da belli! 5 MAYIS PERŞEMBE “Allah” sözcüğünün birçok deyim içinde geçtiğini R. Tayyip Erdoğan bilmez mi? Bilirse nasıl olur da “Statükocuların Allah’ı Ankara’dadır’ diyen CHP lideri Kılıçdaroğlu’nu, “Mutlak yaratıcımız olan Allahü teala’ya dil uzatmak gibi bir densizliğe, bir edepsizliğe, büyük bir saygısızlığa imzasını attı” diye suçlamaya kalkar, milletten özür dilemesini ister? TDK Türkçe Sözlük, (küçük harfle başlattığı “allah” sözcüğünün bu kullanımını, Tarık 8 MAYIS PAZAR Bugünlerde üzerinde durduğumuz konulardan biri “kadın bayan” ayrımı; öteki, “giderek” sözcüğünün “hatta” ve “gittikçe, gitgide” anlamlarında kullanılması. Bu ikinciye, Selahattin Özpalabıyıklar’dan yeni bir katkı BULMACA Önce aşağıda tanımları verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine gelecek biçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı sayılı karelere aktarın. (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare yoksa bu, sözcüğün alttaki satırın başına sarktığını gösterir.) Bulmaca tamamlanınca, sorulan sorulardaki yanıtların ilk harfleri yukarıdan aşağıya doğru Levent Karataş’ın Güzel Cumartesi adlı şiir kitabının yayımlandığı yayınevinin adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse, aynı şiir kitabından bir alıntı ortaya çıkacaktır. Dikkat: “V/58” ve “H/70” harfleri ipucu olarak yerlerine konmuştur. 11 Hazırlayan: İLKER MUMCUOĞLU 1 A 2 E 3 A 4 H 5 A 6 F 7 J 8 H 9 E 10 C F 12 B 13 B 14 D 15 C 16 E 17 G 18 E 19 D 20 I 11 32 52 51 6 45 46 G. “... Ahmed” (Atabetül Hakayık’ın yazarı). 21 C 22 H 23 E 24 D 25 B 26 A 27 C 28 E 29 B 30 E 31 A 66 48 17 62 32 F 33 A 34 A 35 B 36 A 37 A 38 A 39 C 40 E 41 E 42 C N. Yahudi Almancası. 43 A 44 B 45 F 46 F 47 C 48 G 49 J 50 B 51 F 52 F 8 22 80 60 63 4 53 C 54 E 55 E 56 A 57 A 58 59 C 60 H 61 A 62 G V 63 H 64 I 65 B 66 G 67 A 68 D 69 E 70 71 A I. “... yolları dar / bana bakma benim yarim var” (Yalnızca ünsüz harfleri yazılacak). H 72 I 73 B 74 J 75 A 76 D 77 A 78 D 79 C 80 H 81 D 72 64 20 J. Tokyo’nun eski adı. Tanımlar ve sözcükleriniz: A. İlhan İrem’in ünlü bir şarkısı. 49 74 7 C. “... Tanrısı” (William Golding’in romanı). 34 61 67 5 1 36 26 31 38 E. Devrimciler ve Öteki Kayıp adlı romanları da olan yazar. 37 75 56 43 33 77 57 3 71 B. Nene Hatun’un tabyası. 53 15 47 79 21 10 59 42 27 39 D. Anıtsal. 65 69 41 30 35 16 23 18 2 55 54 28 40 9 81 14 24 68 76 78 19 F. Musiki öğretmeni. 19 12 13 44 25 29 50 73 IMMANUEL, C. REBECCA, D. KES, E. ŞEFET, F. İÇİN UYUDUM, G. İBLİS, H. RAC, I. VELUT, J. EDGÜ, K. BABA BANA BAĞIRMA, L.İDYLLS, M. REZEDE. Şiir: “Gece yalnız gece, bense bir tesadüf bile değilim. burada, açık unutulmuş bir lambayım sadece Varlık”. 1108. sayının çözümü: A. KILGI, B. CUMHURİYET K TAP SAYI 1109 MAYIS 2011 SAYFA 39