Katalog

OKURLARA bir yılın arkeoloji ve sanat kitaplarını yine sizler için derleyip toparladı ve kapsamlı bir dosya çıkardı ortaya. Türkiyeli okurların, aydınların her geçen yıl arkeoloji, sanat tarihi, tarih yayınlarına daha çok ilgi duymaya başladıkları artık bilinen bir gerçek. Bu yıl 13.sünü hazıladığımız dosyadaki kitapların çokluğu bile bunu kanıtlamaya yeter. İç turizmin yalnızca deniz, kum, güneş olmadığı ve kültür olduğu da artık yoğun biçimde algılanıyor. Deniz kıyılarına giderken yol üzerindeki tarihsel, kültürel ve dinsel miras bağlantılı yerlere uğramadan geçilmiyor. Yine, deniz kıyısındaki tatilden yararlanarak günübirliğine arkeolojik turlara katılıyor. Başta İstanbul olmak üzere, büyük kentlerimizde günlük ya da hafta sonlarında “kültür turları” da gittikçe artıyor ve çeşitleniyor. İşte bu olgu, bu alanda yayımlanmış kitaplara istemi arttırıyor. İnsanlar, gidip gördükleri ya da yeni gidecekleri yerler hakkında daha fazla kitap okumak istiyor. Valiliklerin, yerel belediyelerin, ticaret ve sanayi odalarının arkeoloji ve sanat alanlarında kitap yayımlamaları artarak sürüyor. Bu yayınlar da o yöreye olan turistik ve kültürel ziyaret istemini arttırıyor. “İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansının” çok sayıdaki yayını elimize ulaşamadığı için ne yazık ki bu kez burada onlara yer veremedik. Bu yıl yaklaşık olarak 200 kadar yayını bilgilerinize sunuyoruz. Tatile giderken bazılarını yanınızda götürebilirsiniz umarım. Bol kitaplı günler... eposta: turhangunay@cumhuriyet.com.tr cumkitap@cumhuriyet.com.tr Özgen Acar geçtiğimiz P ervasız Pertavsız EN S BATUR Yazı ve inşa Julien Gracq ulien Gracq’ın Söyleşiler kitabındaki son söyleşi, Boui’yle 2001’de gerçekleştirdi. Orada, bir noktada, “yazı şantiyesi”ne getiriyor sözü Yapıt’ın bütününü değil, bir kitabı bağlıyor kullandığı imge. Kendi çatı çalışmalarımdan biliyorum: Ayrıntılı da olsa, bir şantiye tutanağı yazar için başvuru kaynağı olmanın ötesinde uzunboylu bir çekicilik taşımaz, okur gözünde. Üstmetin amacıyla yaklaşılmışsa başka olanaklar tanır hiç şüphesiz; gelgelelim, estetik bir öge değildir şantiye: Arkasındakinin öne çıkması beklenir, bir an önce soyulmalıdır yapı ondan. J TURHAN GÜNAY Görkemli hikâyelere yöneliyor Herling. SaŞantiye, yazarın cephehibi yaralandığında başucunda ölümünü sinden bakıldıbekleyen, sonra da koşmaya başlayarak kendini bir yardan aşağı salıveren atın öyküğında, neresü gerçekten de gerçek mi? Gerçekse, iyi deyse elzem seçici yazar, değilse, iyi kurucu. Napolili “kebir öninşaat diler kralı”nın, Cacciopoli’nin üstüne yazdıktürü. Şantiye ları derin bir portreci olduğunu da gösteridosyalarımda, yor. Geçenlerde, Balmumcu’da bir fotoğraf Gracq’ın çok yerinatölyesinin duyurusu gözüme çarptıydı, de bir vurguyla “portre ve hikâye çalışmaları”ndan söz edilimnemoteknik kapyordu orada, tam öyle. samına soktuğu, Ayrıntılara büyüteçle bakmayı biliyor. Tsaçeşitli “unutma!” notları ağırlığı tutar. “Kırmızı vetayeva, yorgun bir bavulunu, yolda açılıp Eşek”, “Melekler Kitabı”, “Mimarın Düşü”, içindekiler dökülmesin diye, Pasternak’tan yeni çıktığım “Bir Su Masalı” şantiyeleri peş aldığı bir iple bağlamış. Bir hafta sonra, o ipi peşe bir kitapta toplanacak olsa (yazılmış kullanarak intihar etmiş. O parçada, “söylenbölümler alıkoyularak), ne türden bir işe kalmemiş olan”ların payını ustalıkla karşımıza kıştığım görünür sanırım: Ne’yi nasıl yazmayı dikip çekiliyor Herling. kurduğum. Gel gör ki şantiye şantiyedir, inFikirlerini sıklıkla paylaşmadığımı gördüm. şaat yazmaya başlayınca başlar, yazmayı biDeğer verdiği kimi yapıtlar (örneğin Leonor tirince tamamlanır: Bir şantiye çalışması, heFini’ninki) benim gözümde değersiz, kökten deflediği kitabın yazar cephesinden bir ön karşı çıktığı kimi yapıtlar (örneğin Shoah) bekaralaması olabilir de okurun gözünde yeternim önem verdiklerim. Bunlar, sıkı bir yazarliliği tartışılır bir projelendirme olacaktır. dan sıkı bir kitap okuduğum gerçeğini değişGracq, resim sanatında durumun alabilditirmiyor. ğine farklı olduğunun, kimi zaman ressamın Bir Piranesi sergisini gezişinin ardından, o karalamasının ya da taslağının, ortaya çıkan güne dek okudukları nedeniyle, gravürlere yapıttan daha değerli olabileceğine değini‘çıplak göz’le bakamamaktan yakınıyor. (Ayyor, paylaşıyorum: Guernica’nın hazırlanış nı durumu, üstümüze yığılmış onca yorum sürecini yansıtan kitapta (Ellen C. Oppler, yüzünden Kafka okurken de yaşadığımızı Picasso’s Guernica, 1988) yer alan taslaklaanımsatıyor başka bir gün). Şüphesiz doğru. rın, bitmiş yapıttan daha etkili göründüğünü Yaş ilerlerken, araya giren üstmetinlerin etdüşünmüşümdür. kisinden soyunmayı öğreniyor gene de inAynı söyleşide, kitabın yazılış evresine ilişsan. Ne yazık ki genç yaşta okuduğumuz kin sağlam bir benzetmeye ayrıca başvurpek çok metne yeniden dönecek vakti bulamuş Gracq: Yemek hazırlarken ocağın üsmıyoruz: Henüz okuyamadıklarımız ister istündeki farklı kaplarda, aynı yemekte sonra temez daha güçlü bir çağrı yapıyor. Sofokbir araya gelecek malzemenin, kısık ateşte les’in Kral Oedipus oyunlarını yeniden okuya da canlı ateşte pişirilmesinde olduğu gibi mam gerekiyor, canım istemiyor oysa! Buna yazar da kitabını kurarken önceden şantiyekarşılık, Philoctetos’a ulaşmak ve bir an önde hazır ettiklerini paralel ocaklara sürer. Bir ce okumak için yandan inşaata girişilmiş, bir yandan sabırsızlanıyorum. şantiye çözülmeye başlamıştır. Kitap bittiğinde, aşçının malzemeden artan Herling’in çevrilposayı ya da artıkları çöplüğe havale miş bütün kitaplaettiğini hesaba katarsak şantiye de rını okudum. Çevyok edilecektir. rilmemiş olanları yokluyor, Librairie * Polonaise’den soGustaw Herling’in günlüğü üzerinruşturuyorum, deyim bir kez daha. Gece Tutulmuş bekliyorum. Araya Günlük’ten pek çok parçayı okurken, girenlerin (yayıncı, ona yakınlık duymanın nedenini geç çevirmen) besbelli de olsa keşfettim sanırım. Dîvan şiiracelesi yok. Okulerine komşu bir mercekten bakıyor run, ölmeden insan hikâyelerine. Bir seçki elimdeki: onları okuma isteÖzgün dil versiyonu üç ciltmiş, hangi ğinin anlamını heölçülerden hareket edildiği belirtilmisaba katmıyor yor önsözde. Her durumda, bütününü kimse. Yazarlar okumak isterdim, birinin benim adıma bile. Gustaw Herling makas kullanması canımı sıkıyor. İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız Yayın Yönetmeni: Turhan Günay Sorumlu Müdür: Miyase İlknur Görsel Yönetmen: Dilek Akıskalı Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli İstanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Hoşdere Yolu, 34850 Esenyurt İSTANBUL. Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: Özlem Ayden/ Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Pal/ Reklam Koordinatörü: Hakan Çankaya Tel: 0 (212) 251 98 74750 (212) 343 72 74 Yerel süreli yayın Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. CUMHURİYET KİTAP SAYI 1109 19 MAYIS 2011 SAYFA 3