Katalog

Kırk yıllık Cumhuriyet yazarı olmak benim onur madalyam elbette, yaşamımın en buyük ödülu! Ama, sanat dediniz mi, orada dururum işte. Ben bu kırk yılda, olsa olsa yazarlık sanatını öğrenmeye çalıştığımı söyleyebilirim size, o kadar! aydar Ergulen soz et mcscydı, ycnıdcn do nemezdım bclkı konu ya Orhan Kcmal Muzesı îkbal Kahvesındekı karşılaşmami7da guldu ' Kırkıntı ya?ı yılın kutlu olsun1 Aıdından kendısının de erken yaşlarda Yenı Ortam gazc tesınde yayımlanan ılk yazısını an lattı Kırk yıl oncelerde kalan duygu ları, çocuk yazarlıktan bugunlere gelışın oykusunu konuştuk Ergu ien'lc, kahveler eşlığınde, gule savrula Muzenın kurucusu Işık Oğutçu dc vardı masanuzda Cumhurıyet'ın ıkıncı sayfasında "Tartışma" bolıımunde yayımlan mıştı 20 Nısan 1965'te lam kırk yıl once (, ocukluk yıllarımda ka leme aldığım oykulerde etkılendı ğım ılk yazardı Orhan Kenıal be nım Ama yazı başka bır ış Kımı yazınsal, sıyasal konularda yazıp Cumhıırıyet'e gondermemde aıle mın, en başta babanıla ağabcyı mın buyuk desteğı olmuştu Pekı kırk yıldır yazıyor olmak, kırk yıldır sanat yaptığım anlamı na mı gelıyor'1 Llbette hayır Ne var kı Muncvvtr Oğan ıkı yıldan bu vana aıalıklaıla yaptıgı onu mıi7dckı yıllarda da surdıırnicyı tasaıladıgı dızı soylcşiMiıın Ago la da (Mart Nısan) yayımladığı bolumunde ' kırkıntı sanat yı lı mı kutluyor Yıkından tanıyanlar bıınu ken dımt vakiştııınaya kalkışnıayaca ğımı bılır Dahı 197(1 lcrdt Yansı nu dakı yazılaıımda bıle sanatçı yazaılıkla yazıcılığı bırbırınden ayırmii) bırıyım ben Yazarhğımın bır gerçeğı elbette bu çıınku kırk yıldır yazı yayımlayan bırıyım, ne kı kırk yıldır sanat yaptığımı gos termıyor yıne de bu dıınım 1 Ami soykmtdtn gtçmeye yını 1965 yaşamımın bır do nıını noktası oldu belkı' Duşu nun ılk yazım yayınılanmış, bu arada sahneye de ılk adımımı at mışım Kırk bınlere ycnıce ulaş nıış üenızlı'de herkesuı tanıdığı bınyım neredeyse Aılem, akra balarını tum arkadaşlarım, oğ retmenlerım, çevrem destek ver mıs,1 Bır çotuk ıçın AL şey mı bu> 1965 67 arasında belkı yuz kadar yazı yolladım Cumhurı yet'e, dolmakalemle sayfaya ıncı gıbı duerdım Bır yanlış yaptı ğımda kâğıdı değıştırır yenıden yazardım Sonra koşardım pos taneye Zarfı verdını mı, ertesı gun gazeteyı çevınrdım, ınanma sam da yayımlanıverecekmiş gı bısıne bır duygunun pır pır ettı ğı yurcklc Kıme gıderdı gonderdığım bu yazılar on yıllar sonra oğrendım bunu Samı Karaoren'mış adı YAZINIMIZDA BİR GİZLİ KAHRAMAN SAMİ KARAÖREN Su bı/ım ( umhuııvct ımı/dc ıkıntı sayfanın kendısı ortalarda gorunmeyen bır kahramanı vaı SAYFA 24 M. Sadık Aslankara Kitaplar Adası Sanatta kırk yıl Samı Karaorcn Gazetemı/ın kımlık koşcsınde, onun 'ıııakale ler' den sorıımlu olduğıı duyurıı luyor Bu yaptığı ışı vurguluyor ya, nıteJığını ele vermıyor onun Oysa ıkıncı sayfa, yalmzca duşuncelerın dıle getmldığı yer yer gundemın belırlendığı ya da gundeme farldı, hatta aykırı bakışların getırıldığı bır koşe değıl, bır "akademı" aynı zamanda Bu sayfa, buyuğunden kuçuğune yazarlann bırlıkte ure tıme katıldığı erk alanı, kımılen alanlarının yetkesı kımılen de alana yenıce katılan çırak benım gı bı 1989'da ıkıncı sayfaya yenıden katıldığıında Samı Karaoren bu ke7 doğrudan "ıkıncı sayfa ya?a n" yapmıştı bcnı OnunlaFo ça da yuz yuze geldım, 1991 'de fşın ılgınç yanı, "Tartışma" bolu nıune gonderdıklerımle bırlıkte son donem yazılarımı okuyan kı şının Karaorcn olduğunu da bu sıra oğrendım Ozelhkle 1965 67 arasındakı ya/ılarımda gondcrdıklerımle ya yımlananları karşılaştınr deyış ye rındeyse uzcrındc yenıden çalısır dım ya/ının tlışkılendığım nıçbır yayınu onun kadar kılı kırk yaran bır tutumlu dııımamışlır yazılaıı mın u/uınde Hangı sozcuklerım dtğıştmlmış hangı bolumttltr kaydııılmış ntrtler kisaltılmış bunlaı yapılırken neler gozetıl mış çozmtyt çalışırdıın Bugun çok daha ıyı ayırdına varıyorıım kı, Samı Karaoren'ın bu tutumu bıçemım uzerınde buyuk ıol oy namış aslında1 O, yazınımızın bır gızlı yetkesı olaıak suıdıırdu sanınm hep bu tutumunu Ikıncı sayfada yayımla nan sonuncu yazıma dek kaııştı durdıı bunlara Belkı de çıraklı ğımdan gelcn bır alışkanlıkla hıç bır zaman alınmadım bu tutu mundan onun 1965 67 arasında Cumhurı yet'ın ıkıncı saytasında yırnıı ka dar va/ınıı yayımladı Samı Kara orcn bcnım Onun yaşamımın en oncmlı yon gosterıcilerınden bırı oldıığunıı çok sonraları kavraya bıldım ancak Bu donemde oykulerımı ulusal dergılere gondermeyc ccsarct edememıştım bır turlıı Yayımla nanlar Denızlı dtkı ycrel gazctc lerde kaldı hep Sanınm Cumhu rıyet okulundakı oğrenc ılığım, cok ku^uk ya^tan basjayarak se(,ı d olmayı, kendı ya/ısına de|*er bıçmeyı yanı kendının eles,tırmcnı olmayı da sezınletıp oğrettı bana Nıce yazann bugun boyle bır gonul borcu duymaması olası mı Samı Karoren'er1 Ama bız ne ya pıyonız pckı, bunu dıle getırmek ten başka* SOY BİR YAZINCI: NECATİTOSUNER Bu duijuncelerle gc/ınırken ben, Necatı Tosuner ın Ozgurluk Masalı (Neden Kıtap, dorduncu basım 2005 I ılk basimı 1965]) adlı kıtabı çıkageldı Tosuner, "kırk yıllık sanat konusuna yanıt getırmek ıcın yayımlanıış deöıldı elbette bunu Ne kı dtnk gcldı ı^tc1 Ozgurluk Masalı nı bu kırk yıllık yapıtı oturdunı vuııduı okudum NLC miosuner ılk oy ku kıtabında bıle, 1 Yuksek bır dıl beğcnısı olu^turmuş bıt yazaı olarak çıkıyor karşımıza 2 So ğukkanlı btr oykuleme getınyor, 3 Bırcy yalnızugını temel sorunsal bağlamında koyarken, bu ak tarımı kendıne O7gn kılmayı bılı yor Hoş, yalnızlığın, bır tek Tosu ner'de değıl, sozgelımı ardı sıra gelen Selım llerı'de de derınden kavranmış sorunsal bağlamında alındığı gorulcbıür1 Kaldı kı "yal nızlık", erkek oykuculenn ışledığı sorunsal daha <,ok Evet erkekle rın yalnızlığını erkek yazarlarımız alıyor, kadın yazarlarsa, boylc bır duygu boğuşması yaşayan kadın lan değıl anlaşılma kaygısındakı kadmları yazıyor1 Ilk oykulerını yoğun orgulu ılmeklcrle gelıstırdığı gorulebılıyor yazann Sozgelımı kıtaba adını da veren "Ozgurluk Masalı" başlıklı oyku yoğunlds,tırılmış duşunsel yapısıyla, sıkılanmış orgusuyle dıkkatı çekıyor Ozgurluğu yalnız lık ya da bunun tersı yalnızlığı oz gurluk eğretılemesıyle anlatmaya gınsmek genç bır oykucu ıçın dıkkat çekıcı duzey olmalı1 Nıte kım "Martılar Guluştuler"de oy ku kahramanının, fıncanından urettığı fal anlatımı, Tosuner'ın genç yaşta nasıl ustakiftığının ıpu cu bence Lğretılemelı ımgeleme kullanımında Gol Kıyısı başlık lı oyku ıse <,ok gu/el bır omek 1 Insan Sayılınak , cksık ın san a getırdığı bakışla one çıkı yor Ne kı Tosuner'ın kısa oykuk rı anlatıcılannın ya da oyku kı^ı lerının yaşadığı sıkıntılara karşın ıvımser bır dunyanm engın k.ıpısından ıçerı buyur edıyor okuru Bunun uzerın de ne kadar durulsa yeııdır Yanı Tosuner, "eksık adam'dan kalkarak bır bu n ılını edebıyatı yapmıyor ınıa gunumıı/de kımı gcnt, \ ızarlar, usteltk elleıınde bu turde bır dayanak oyku ev renlcrınde bunu gercktıncı zorunluluk da yokken tuhaf bıçımde bır bunalun edebı yatı yapabılıyorlar Şaşma makeldt değıl1 Necatı Ibsuner, ıyı kı ye nıden yayımladı kıtabını, ustelık tam da kırkıncı yılında' Bır yazar kırk yıl once ya yımladığı ılk oyku kıtabını, kırk yıl sonra da kılına do kunmadan yayımlayabılıyor sa "kırk yıllık sanat' dıye buna derım ben' Umanm, gcn<, oykueultr, oykuseverler kadar okuılaı da katılır Tosuner'ın kırkıntı sanat yılı kutlamasına1 Ama bunu vansıtmanın en ıyı bı tımı onun urunltrıylc bu luijmak ku^kusuz Oyleyse kıtapçılara da go rtv dus,uyor demcktır Str gtnlerı vıtrınlerı Necatı To sııner kıtaplanyla suslunt ııın tam sııası1 KITALAR ÖTESİNDEN YAZINIMIZA KATKI: NIHAT ZİYALAN Kımı yazarlar kırk yılı aş H kın sanat geçmışlen olsa da farklı turlcrdc daha tazt bır getmı^lt çı kabılıyor okurun karşısına Nıhat Zıyalan da bunlardan 1963 tc ılk şm kıtabını yayımlamış uzun yıl lar sıncma oyuntuluğu yapmıs, ama sonra oykuyle ronıanda da urunler vermeye yonelmış Nıttkım Guncslc Damgalı (2000) Menekseh Konak (2004) adlı romanlarıyla Kısa Pantolonlu Sevda (2001) adlı ovku kıtabı son bcş yıl ıçındt yayımlanmı^ Bunlara bu yakınlarda yenı bır oyku kıtabı daha ekledı Nıhat 7ı yalan Scvenm Pazartesilerı (Adam 2005) Uzakta bır kıtadan Avustral ya'dan Turkçt tdcbıyata katkı vc rebdmek hıç de kolay değıl1 Turkçenın konu^ulmadığı bır yer de, dılsel dolanımını kendı ıçınde surdurerek yazınsal venme yonel mek yalnız zor değıl, aynı zaman da buyuk "cesaret" ışı bana sorar sanız1 Ne var kı Zıyalan'ın yayım ladığı dort kıtap onun bu guç ışın ustesmden hakkıyla geldığını gozler onune senyor Oyku evrenı kahramanlan bağlamında yaşadığı ulkcden aldı ğı katkılara kaışın saltık anlamda Turkçenın tadını duyuran yapıtlar vcrebılmek, gu<, bır ıs, bence1 Bır an duşunmeden edemedım Aca ba çok uzakta olduğu ıçın mı bunca temız guzel kalabıldı yaza nn Turkçesi'' Ne var kı o bır s,aır, Turkçenın ^aırı1 Gerçckten bu venmler ıçın uzaktakılerın en ya kın dılde kurulmu^ oykıılen de denebılır Sozgelımı Zıyalan Sevenm Pazartcsılcrı", "Kusuk", o uzak kıta da yaşayan Turklerı olağanustu şıır tadında oykulerken okur ola rak bızı s.aır yaratıcılığının mutfa ğına da buyur edıyor Bır oykusu nc vtrdığı ada bcn/cr bıçımdt oy kuluı aıasına vtrleştırdığı şiıı solo ları da so/ konusu Bunlar oykultrı lıeın butunluyoı hcnı dt yenı genış açılımlar getırıyor on Iara Bu arada lırık ama huzunlu duruşlarıyla ktndısınden btkle nen etkıyı dt ortaya koyuyor1 Bır yazar kıık yılı aşkın bırıkı mı olsa da her kıtabına ılk kıta bın hcyecanını duyarak otesınde bunu o/ellıklt katarak ışe gırışı yor1 Nıhat Zıyalan, Sevenm Pazartesilerı yle bunu bıı ktv daha gosterıyor bı/c Nttatı losuncr ıse yayımlanabıltttk ılk kıtapların nasd, ne tuıden nıtelıkleıle do nanmış olması gerektığını koyu yor ortaya Ozgurluk Masalı yla \ ler ıkı kıtabı da valni/ oykutııle re oykuyle ytnıct ılgılcnmeyc yo nelenlere değıl tum okurlara one rıyorum Ya bcn'1 Tam kırk vıldır yazı ya yımlavan bırı olarak neresınde duruyorum bu gerçeklığıti'' Cumhuriyet otağından tikınış bır ya7arım kuşktısıı/ nıce va/ar da gorultbıldığıııtt Hanı bıı Vaı lık dergısı yazarları vardır ya, bu nun gıbı Cumhurıyet okulundan çıkmış vazarlaıııı da tıddı yogun luk oluştıırduğu kesın Ktşkc Cumhuriyet okulu ya/aıları uzc rınde bır çalışma yapılabılse Kırk yıllık ( umhurıyet yazarı olmak beıııın onur madalyam tl bettt yaşamımın en buyuk odıı lıı1 Ama sanat ciıılını/mı oıada dururum lştc Btn bu kıık vılda olsa olsa yazarlık s ınatını oğrtn mtyt çalıştığımı soyleyebılııım sı zt o kadar1 Gtnç ya/arlar uzcrıme eğılır dt hsıltuna kulak veıust oluıken bı le şo\lt soyledıgımı duyabılır bovlt bılsınlu ıstcıım bunu Sı rası mı\dı olnunın t ım ı\,\ oğrtn mck uzereydım şu yazarlığı1"" K İ T A P S A YI 792 C U M H U R İ Y E T