Katalog

şımı s.ovle ddlcntlırır " Esasen bızde sanat .ıkınıl.ııı cemıyetlerle, dernekleıle temsıl edılmıştıı Mahıyclı ıtıbarıvk vcnı bırder nek, cenııyet evvelkıne bıı tepkı olarak ortaya çık.ır ( umhurıyetle buabcr yc*tıs,kın sa natçılar mıpaıatoılııktan dcvraldlklan mııa sı'Cîu/el Sanallaı Bıılığıne devıettıler Bıı nıı \a|ıaıkı n hevkel gıbı başka sanat kollaıı ııı kapsamlaıına aldılaı ( ) 1928 yılında 'Mustakıl Ressamlar ve Heykeltııaslar Bırlığı meydana gcldı Bıı yc nı bırlık, adını rransa'dakı ben/etı bır kııru lustaıı alıyordıı 'I cs Artıstcs Independan les' (Mustakıller) Sehep, resmî scrgılcrc ka tllnıamak Esasen bıı rcssamlar kısmen da ha once baglandıklaıı l'urk Rcssamlar Ce mıyetı'ndcn çıkmadılaı Bu bırlığe dahıl sanatc,ılar Mııhırrın Scbatı Hale Sal, Saaım Ozcren, Sjeıel Akdık ( evar Dcıelı, Rchk Lpıkman, I'urgut Zaıın, Alı Avnı (,elebı, 7,e kı Kotamemı, I lanııt dorele vardı " (Cîıı vemlı,"Cumhuııye( Devıı Sonrası Sanat Akımları", Turkıyemız, S 66, Şubat 1992, ss 32 34 ) Kıymct Gıray Ressamlaı Omıyetı'nın nc dcn dağıldıgını şr>yle anlatır " cemıyeun ctkın uyeletı olan Mahmut 1 ehmı, Rcfık Fazıl, Muhıttın Scbatı'nm 1924 vılında Maarır Vekâletı'nın du/enledıgı Avrupa konkurıınu kazanmalan vc 1925 yılının ()cak ayında Paııs'e ogıenıme gonderılmelen ılc Ycııı Resım Ccmıyetı ctkınlıklci ıne dev.ım ctmc olanagı nı bulmayacak vc dagılacaktıı "(s 15) So/ koıuısn "< ıımhurıyct tn Ilk Ressanıla ıı'nın rcsını tutkıılaıı, sanat oıtaını vc çcvrc sını genisletetek' sanatı halka benımsetmck, 'butun yurda yaymak' gııışımmde nclcr yap tıklaıını ı\.\ Cıirav s,oyle dcı "1924 vılında Avıııpa konkıııunu ka/anan bes, ressamm sanata duydııklaıı saygı ve tııtktı, bılındene tek bnjmletııcek vc ıvruisd bıı dıızcyc ulaşjııa <,abası\la pckışt cektır Bıı beş, rcs sanı, ozgun ıcsımlct uıcteıek Iııık tesım sanatı taıılıını gclıştırıp vutdtme sotunılulu gııııu paylas.nıanın otesınde, sanatı vc cvcl lıkle dı ıcsım sanattnı vaygmlaş,tumak, top luınla tanıs,tıııp sevılmcsinı vc anlas,ılmasını sağlaınak goıevleıını de ustlcnırlcr /onguldak, Bııısa vc l/mıı gıbı Istanbul dışmdakı ıl lıııİL scıgılcı dıı/cnlcrkr Rcsım sanatmı tanıtan koıılcıanslaı vcrır, gunun dcıgılcı ı vc ga/clclcı ınc makalckı vazaılaı Avııca gcııc, ncsıllcıın \ctl^riııl ıncsmc onavak olııılaı (s 53) Cumhurncllc başla van atılınılar (,ci(,cvcsın 1 dı rcsını saııatlyla llgılı ^alı^nıalara katılnıı^ *je ret Akdık, ( cvad Dcrclı, Muhıttın Sehatı, Re lık 1 pıknıan vc Malı ıııut ( fıda doncnıın dcıgıkn vc ga/ctclo ı ındc makalclcr vazaı laı vılların cıı ctkın kultıır ve cdtbıyat ılcıgılcıı Mııhıt, Ul ULUS'ur Reslm ku, Varlık, kııltuı VL Sergileri llavesi, sanatı dcstcklcr tlcrı 1938 kı yıllaıda M\ B'nın yayınladıgı (îu/cl Sanatlar, Ycnı Adam Dcr gısinc o/dhklc Mahmut Cuda dcıgının ka pak dcscıılcıını ci/cr vc sanat uzcrınc vazıla rı yayınılanu Bununla bıılıktc ıkı ga/ctc Bı ıısı Isianbııl'da ( umhıırıyct, digcıı ıse baş kcnl Anlaıa'da yavıınlanan Ulus ga/ctclcrın dcn bıırada so/ açnıak gcıckıyor < ıınıhuıı yct ga/etcsı sanat (ıcsım/hcykel/ tıyalıo) ha bcrlcrınm vanı sııa Ahnıct I lanıdı l'anpı ııaı ın ga/ctedc vazdıgı sanat vc saııat^ılaı u/crınc kııtıklcrı ctkılcvitıdır Yaşamının bıittın evrclcrıntlc rcssamlarla dostlıık kuran ranpınaı'ııı ı*n scvdıgı rcssamlaıdan bırısı dc Muhıttın ScbatTdıı Onıı sürcklı tcişvlk cdcı Bununla bıı lıktı. l\\.ınıı SaKı 1 ıkrct Adıl, Bıııhan Icıpı.ık'ın va/ıları \avınılanır l Ilus gazctcsındc ısc Ahmct Mııhıp Dıranas vc I ıkıct Adıl'ın va/ılaıııu okunıak nııım kunduı 1 Hııs >>a/cttsının 1938 yılından ıtı baıcn yayımladığı haltaltk "Resım Scrgısı" ılavesı o yıllara gorc, gorscl baskt vc sanat habcrlctı sanatçılaı ıı/erınt çıkan nıakalclcı bıı haylı ılgı çckıtıdıı Cîa/ctt* sanat haberlcrmı okuyuculaıına duyurur Soz gclııııı Cîıı/el Sanatlar Bırlıgı C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAY I 16 lesım sergısı (Sanat Âlemınde) Ulus, 17 6 1939 s 2 basjığında so/ konusıı scrgının haber/ı/lcnım yazısı fotoğrafıyla bırlıktc okura duyuıulur Anadolu da yapüan rcsını ctkınhklcrını dc hıç aksatmadan verır "Kas tomonu'da rcsını kıırsu", Ulus, 23 6 1939 s 6loto£idflı Yınc bıı baglamda aynı yıl iı,ınde " 1 Dcvlct R<sıın vc I leykcl Sergısı a<,ıhyor"Ulııs,2K 10 1939,1 sayladaıı oncmscncrck açılı^ sanat habeıı verılır "Yurt Cezisi Resim Sergileri" (Aimhuııyct donemının rcsım sanatında en buyuk belırgın Ltkınlıklcıdcn bırısı dc hı<, ijuphcsı/ ( I 11' I lalkcvlerı'nın oıganızas yonunda 1938 1943 yılları aıasındadonc nııtı genç lessamlarının (48 rcssam) (,e^ıtlı ıl lere (64 ıl ve 1 ılçe Ş () ) gondcrılmcsıvle yaptırılan 675 tablo o doncnıın ulkusunu, iolkloıunu, kultuıcl degerkrını yansıuı Rc sımler hcr yıl "Yııı t (>e/ısı Resım Sergısı" aılıyla <,esıtlı ıllerdc scrgılenıı So/ konusıı butun rcsınılcı cıı son 1944 yılında toplu sergıdc bır araya gctnılmı^, dalıa sonra da ğılnıı^ Koıııma vc bakım kıfayctsızlığıiKİcn bugun bıı tcsımlerın buyuk bır kısmının nc redc, kımlcrın clınde olduğu bılmııııyor Bir dönemin ülküsünü tuvallerine yansıtan beş idealist sanatçı "( ıımhuııyct ın Ilk Rcisamlan" bıı beş ressamuı 60 vapıtı tsianbul îş Sanat Kıbclc dalerısı'ndc sergıknır Scrgı vc sanatçılaı uzcııne yapılan sovle^ıdc Kıymtt Cııay sov le der " ( umhunvct'ın lessanılara verdığı onemın, sanatın gelışnıcsınc gostndıgı sav gllı de.ste.gin bıı ulkcnııı kalkınmasında sanatın oncelığtnın vuıgulannıası ve orneklcn mesı kıtabınıın ve scıgının ana tcnıasıdu ( ) KıtabuTiı ve buıııı ornekleı le toplunıa sıınnıavı amaçlavan sergıyı 1924 ıle 1928 yıl larının I'uıkıye'sının sanata bakı^ı ıı/crınc kuıınaktayıııı Bıı oncııılı bır suıeç Bu ne dcnletlır kı ( umhıırıyıt ın bırıncı kuıulus, yıldonumunde Avı ııpa vaı ısıııa sınavını ka zanarak Paııs'c ogrcnınıe gondLiıkıı Şeıcl Akdık, C.cvat Deıc lı, Muhıttın Scbatı, Mahmut Cuda Rc hk I pıknıan sanat<,ı kınılıkJeıının, yanan (Aimhurıvtt atc^ının kalklııma ve tagdai) uvgaılıklara kosut degcrkrt \onclııiL ulkıısuıiıın soııınılu lııgunıı ıluvacak \L bıı soııınıluluk altın da urettıldeıı vapıtla ııyla ılk sırgıkıını ba^kcntın kııltuı orta ıııında a^aeaklardıı" der (( )/gur Durgun, "CutnhunvL't'ın ılk Rcssamları",Costctı, S 262, ss 14 15) Kıs'iııet Gııav kıtabı ııa ılk ke/ Şc'"''f Kamıl Akılık'le baslaı Ressam hakkınıla ^unlaıı vazaı "( ) 19^2\ıhndanbav Lıvaıak doıt yılda bır Ankaıa Halkcvı s.ılnn larında dıı/enlencıı ınkılâp sergılcnnm en beğenılen vc aranan Rssamı Akdık olur Bu aıada kov ve halkın gunluk vaşanıını konu alaıı rcsııııleıedc buyuk oncm verır ( )Şc ıct Akdık, buyuk bır verımlılık îcinde geçıı dıgı sanal vaşanıı boyıınca bır(,ok koıııpo/ıs yon, natuıınoıt, pevza] ve poıtre uretır ()/ellıkk ı^ok bıı^uk bovutlaıa ulasan koın po/ısyoıı ^alışnı.ılaıı ı^enligı konular\eg( ıcksc tcknık vc yoıuııı acjsmdan Akdık ın sanal gLRiınun gostcıgdcrıdıı tnkılap IL sımlerı olarak adlandııılan lesımkıı Ata tuık'e kıııtulıı^ Savas/na vc ınkılaplaıa ınanda bağlı bır sanatmı dııyaıligı ılc ıskmn, bu doneme ı^ık tııtan escrleulıı I ııtıın l)ı yenler, lncıt loplayanlaı, Koy Pa/ar\an gıbı tcsinılcrı ılk ke/ yorcsel konulara vonelcn Akdık'ın gozkm ve ı^teıı vorumlara dava nan san.ıt juıcunıı kanıtlaı" (ss 50 51) Dığcı laıaltan lessam Ei)rct Urcn, Şeref Akdık ın oluıııu ıı/eııne Lİuygularını şovle dılı getııır (, allı tbıahım atolvesınde yt tısınıijtı ( ) Çallı Ibıahıın kuşağının ıcsım sanatııııı/a gctıtdıklcııııı. katkıda bulıındıı laı Buyuk I uık rcsım vapısının ııgathginı yaptllar "jcıot Akdık kıı^agını daınıa bıı ağa bey kuşak saymıijizdır biz 792 Ülkemiz, "Yeni Sevr"i hedefleyen ve Kurtuluş Savaşımızın öncesinde olduğundan daha sinsi ve daha geniş kapsamlı bir emperyalist saldırıyla karşı karşıya. Onursal Yargıtay C. Başsavcısı Vural Savaş, cumhuriyetçi bir aydın olarak, bu saldırıya dur diyebilmek için, "emperyalizmin uşakları" dediği yerli işbirlikçilerin ihanet belgelerini açıklıyor!.. Yediden yetmişe, ülkemiz üzerinde oynanan oyunları Öğrenmek isteyen herkesin mutlaka bilmesi gereken gerçekler... BİLGI YAYINEVI SAYFA 15