Katalog

Reşat çalışlar'dan bir llk roman Türkiye'nin ve Abazanlığın Özel Tarihi var'dan aJdığı mesajla Memo'nun hayatı değı şır Bıra/ hokus pokus, bıraz kendı kadeı lyle ulkesının kaderı arasında kurduğu bagiantı (ne de olsa her ıkısı de omru hayatlaıı boyun ca e7ilmemış mıydı, Turkıye Batı'nın gunah keçısl yanı Goncourt kardeşlerın deyımıyk " I ete de Turc "u, Memo da "senı aıkadaş ola rak goıuyorum' dıycn kr/lann şamar ogianı, zengın, ıyı egıtımlı playboylann alay konusuy du) ıle bırden Memo once Turkıyc'nın ve sonra da dunyamn hâkımı olıır Turkıyc yı dunyanın en guçlu ulkesı yapaı I Iepımızın hayallerınde de bıra7 bıı yatmaz mı, I urkı ye'nın aslında nt buyuk bıı guç oldıığıınıı dıınyaya gostc rmek (, etın Altan'ın 7 Maıl ta Mıllıvct Cıa/elesı nde yayınlanan 25 yıl oncc yazılmış bir ya/ısmda da aynı laııtezı vaıdı buluıı dunyada oıtak dıl I ıııkçı, dunya sınc malarında Tıırk hlmlcrı dunya kıtapçılarında Inrk^ı kıtıpLır tşte çıçığı burnunda 26 ya şındakı gcıiç yazar Reşat (,alışlıı ın kıtabmda I\A I ıırkıye bir ku(,uk hokus pokusla dunva nın en buvuk bılışım ulkesı halıne gclıyor, Amerıka dan oğrux.ıler akın akın T ıırkıye ye oku maya gelıyorlaı () Kıraplar'danlOku ydtıus Yayınları) <,ıkan ılk romanı "Benı Kalbmıden Vuıanlar Var Ya' ılc Re şat Çdlışlar edebıyat dıın yasına hızlı bir gırı^ yapı yoı 1978doğıımlıı,()7al sonrasının apolltık ku$a ğında koşe donme polıtıkdsı ve drdınddiı gelen ıma] bombardımanıyla yetı^en Ç.ıli^Iar yaşından bcldcnmeyeLek bir ol gunluktd sosyolo|ik sapta malarda bulunuyoı roma nında Romın herşey konlorun bıtmısıyle ba^ ladı uımksıvk gun go ifiek gıınumu/dt tep tc lefonunun havatınuzda aldığı yerı apaçık bnjimdc vuıguluvor Romanın kdhramanı Emre Sa^lav Ayı,a ya ıımutsu7ca âşıktır ve oııu aıanıanıak ıçın kcndısıyle gU(,lu bir mu(.adekye gırmıştır Anın da c t p telcfonundakı kontor sayısının bir mıl yona ula^tığmı gorur Bıı rada acı bir ıronı suratı mızda pall.it I nıre I urk tu vc asjiktı, ve mdbdl bu ıada başlayıverır Zaten loıııan boyuıiLa ışlenen tcm.ı da Turkluk popııkr kultur vt kadın eı ktk dıijkısı ol u ıktır dır Ajna, Benı Kalbimden Vuıanlar Var Ya, bıı tabloyu ortaya koymasına ragmen, gunu muz Tuıkıve'binı ve popııler kulturunu muha tazakâr bir a«,ıdan ele^tııcn dıdaktık bir ro nidiı değıldıı l latta tam tersınc lıberalızmı ve popukr kulturu savunan yonlerının olduğıı bıle soylenebılır Tuıkıye lıeı 7aman garıp olayların vuku bulduğıı bir ulkedır, bir gurı Kerem Gıınduz adlı ııst sınıhan, ıyı okullarda, yurtdışında c^*ı tım gormuş tuzu kuru.yakışıklı kadın avcısı bir bııyııcu(klışc buyııcusu) turer Klı^eleruı lyndtkı harllenn yerını değıştınp yenı kelımeler yaratarak ınsanları buyuleyebılmekledır ( t ok ge^meden bıı buyııcu furyasına c/ılını^ vc abazan kalıramanımı/ Lmre, o/gurlukçu marksıst F atıh Sağtur, anlaşılamamı^ aııs>ıklo pcdı yazarı suıemau l aruk Selvı ve halkran koşe ya7arlanndan bazı kımseler katdataktıı Turkıye bıı ııçuncu dunya ıılkcsıdır tşsızlık, parasızlık, ıkı kulturlu olmamn veulığı şızof lenıyle dogan pop kulturu, ulkede kol gcz mektedır Bir yarıda "setam olsun" edasıyla ye'nın erılmışlığını bırleştırmek Romandakı buyııculer savaşı gençlıg'tn gO7 desı oldn Hdrry Potter'varı bir tarzda yazıl mıştır Reşat Çalışlar'ın romanının en can alıcı noktası, hem Turkıye hakluntla son donem ya7inında popııler kultıırle ılgılı olarak yapıla mamış keslun sosyolojık anali7İerı yapmış ol ması, hcm de, bunu ıyı bir edebıyat eserınden beklenen dıışgucu, samımıyet ve ıçtenlıklc bırleştırmış olmasıdır Roman daha 7iyade po puler kultur dılıylc ya7ilmi!j olmasuıa ragmcn ("ol diıidiı ne gevık .Kİanılaı daha ı,ok vıılger dılde kııllanılan ' k ı z ' . ' t ı p ' gıbı kıhmdcı ağırlıktadır) aıa aıa lanpınaı ın şıırscllıftını andıran kuçuk pasa|lar da vardır ()rnegın } mre âşık oldııg'u genç kız Avça yı anlatırkcn neredeyse lanpınar ın I lıı/ıır dakı Nııı ın ı tasvır ettlg'l bir anlatım tarzı (lanpınaı ı bııa/ da gunumuze uvarlayarak) kullanmışlır "Sesı o kadar guzeldı kı Lmre ve ı,ıkolata gıbı gelı yordu Ayça'nın sesını tasvır ctmek ıçın u/ıın cumleler kurardı Scsınde ola^anustu bir ruhsal dınamızm, nıelodıkhk vardı Aşırı kap rıslı olduğu ıstısnaı anlar dışında scsındt kap rıslı bir yaıı vaıdı Sesı ı,ok tatlı ıiKeveoyun caklıydı ama konuşmak yenne mıyavlamayı teıuh etlen tıkı kı/ların 'yarı koket' seslerı gı bı değıklı Ayça'nın scsınde lıayatın bıı şelale bir hskıye gıbı tışkırışı vardı bu belkı çok kd dınsıydl, ama dogrudan seksl degıldı Aslında mclodı Ayça'nın sesının dejSıl buluıı vaıolu ^ıınun da bir o/ellıgıydı Adeta bııtıın varoltı şu bir melodı taraluıddiı saıılmıştı Kullandı^ı kelımelere bıle bu melodı sınmıştı" Reşat çalışlar'ın fantastik bilim kurgu romanı "Beni Kalbimden vuranlar var Ya" belki de bize yıllardır gözümüzü kapadığımız gerçekleri bir masal yumuşaklığı ve saflığıyla anlattığı için okunmaya değer bir kitap. Eski 68'lilerin saf, idealist dünya görüşlerini yansıttığı çocuklarının dünyayı nasıl algıladığını ve vahşi kapitalizmle nasıl mücadele ettiğini görmesi açısından ise bir el kitabı. • AkçaZEYNEP epımı/ onıı tanıri7 kımbılır bclkı dc oyuz kısa boylu lıatıt tıknaz, gobekh, belkı yuzundı bir ıkı kır mızı sıvıkesı olan Mehmet kıı çukyalı mınıbus caddcsınde oturmaktadıı Aı ledenkatlaıı vatlaıı, arsası yoktur Aklını da gcrektığı şclalde kullanmadığından 80 sonıası ()/al ın yarattığı koşc donmc furyasından pa yııu da dlamamış,tır I layatını guç bela kazan ıııakt ıdır, vcya cntclektuel eğıktnlen vaısa ııııdııgtoımd anarşıst dergılerde, T.kşı Soz luk'tL yazılaı vazmakladır Aıııa ııe ya/ık kı ag /lyla kuş tııtsa da Laıla larda o TıtdiiK fılmın dc ovnayan sarışın akloı kılıklı playboylann gntıırdııg'ıı mankenkr cınsınden kadınları go turcmcmektedır Değıl mınken stınııuı van dakı komşıı ki7i bık kcndısıne yakınlaştığında "ama ben setıı aıkaılas, nlarak goruyorum Memo 1 " dcmektcdırGarıban Memo ne yapsın, koısan porno va) cıkrdcn aldıgı pornolara televızyondakı lıabcı spıkerlerıne mankenk re bak ırak masturbasyon yaprnaktadır ünıın |B sıııı yıulumlayarak yandan yandan çıtır mankenlcrı okşayaıak şaıısı hiç olmamıştır O bıı ev çocuğudur, tvınde cıps yıyıp tclcvızyon M.yt(.dutk zaman geçiımektedır Zaten çoınkluğundan bcrı ıtılımştır okuldakı arkadaş l,ıı i da oııu lıep tıyc almışlardır ya kızlara do k c u k saçacak paıası olmaılıgı ıçm ya L\.\ bırı/ otıstık olatak nıteleılıklcn ıncc espnleruıı aii layamadıkları, yanında hıçhır prestljlı kt7 gor mcdıklcn ıçın Ama o da ne^ Bir gıın lıeıhan gı bcrbat gıınleıden bırıntlc korsan porno vcd'ler satan bir dukkânda bulduğıı bir bııyu lu ıksır ve tanrıyaınanmıyorumamabırguc DORUK NOKTASI Romandakı dığer bir şıırsel pasa| ıse "Aısa" bolıımunde karşımi7a çıkıyor 'Ayça ve "Ar sa" bolumlerı romanın geıı kalan yaıı popııler kultur yarı r ksı So/luk dılıvle va/ılmı^ bolunı lerıne kontıast olııştuıuyorlar Ironı'nııı, lucvın doıuk noktasına ıılaşlıgı bolunıler ıse aba/dnların playboylardan o d e ruıı aklıkları pasa|lar llnlu playboy I krem (ıiınermengı'nın Lmrt'nın buyusıı sunııııı lıı /mı alanıayıp, kadınların topıınu elden gtçır dıkten sonra M L C J A kanalının bınasıylj cınsel ılışkıye gırmc teşebbusu sonucu penısının kı rılması ve aba/an halkın ayaklanarak televız yon kanalının tevresuıde gosterı ydpması sos yal hıcvın en ııst noktasıdır Çalışlar'ın da romanınddbelııttıgı gıbı l'evfık 1 ıkıet ın "yıyın efendıler yıyın tıksınntaya kadar yıyın " veya Nallı'nm "Benı nıııtsıi7 edenler nıııtlu olsun' mısralarından vola çıkarak bu bolum toplum dalu çarpıklığı "guluyoruz acınacak halımıze" dercesıne acımasızca yeı mıştır Yıne pıestijlı gece klııplerınde boy gostercn playboylarm toplu olarak gıvotıne gonderılmesı de, aslında e7ilmış halkın bclkı ruyasında bıle goıemedığı bir şey ve Televole'lerı seyrederken hıssettığı acmm, dışlanmanın aşağılanmanın bir goster gesıdır Romaııda abazanlaıın masturbasyon tek nıklcrıne ılışkın de bırçok bolum bulunnıak ladır 1 mıe nın doların en çok yukseldı£ı an da boşdlnidsı Iuıkıye de yaşanan bıı tıajıko mıklıgın aynasıdır Btnı Kalbınukn Vııranlaı Var Ya "dakı buyucu hareket aslında aba7an hareketk baglantılıdır ( ı t n ç kızlaı taıahndan "Senı arkadaş olarak poruyorunı sloganına bo^ulan dclıkdtılılaı tla Batı taıalından gunah keçısı olarak gorukn Turkıyc dc aynı volun vokusuduı ve kadeılerı bırılır tşte bıı hırlık tcn bir guç doj^aı v aba/aıılar da Tuıkıve ıle < e/ılmisjıkten ılunya hakımı olmaya gıdcrkr Reşat Çalışlaı ın lantastık bılmı kuıgıı IO manı bdkı ık bızc vıllardıı go/umuzu kapadı ğımız geıçeklerı bir masal vıımuşaklığı vı sal lığıyla anlattığı ıçın okunmava şuphesı/ değeı bıı kitap l skı 68 lılerın saf ııkalıst dunya go ruşlennı yansıttığı çocuklaıının dunvavı nasıl algıladığını ve vahşı kapıtalı/mk nasıl mııca dde ettl^ını gorıııesı açisından ıse bir el kitabı Iabıı, Mcmo gıbı abazanlaı ıçın dc Vı tabıı haval kuraıktn dunyının gerçcklıgınc bir par ça goz atmayı sevm va da bcnım gıbı lıtı tııı lıı kııral ve kanıınu rcddcdcn sapına kadar gı lecekten uıııutsıı/ anarşıstleı ıçın ık bıı kuçıık neles alnıa, bir vandaş bıılma kıııdını v ılnı/ hıssetmeme kitabı rimı kalbınukn Vuranlar Var Ya Aba/an aşk kııgını anaışısl 68 lı, Ekşı So7İukçu, uıukrground umııtsu/, yalııı/ melaııkolık dtpıesır halta lıberal ıkonomı yanlısı kım olursak olalını Rcşal (,alıs,lar ın kı tabından her ba^ucuna bir tanc la/ını • Beni Kalbimden Vuranlar Var Ya/ Rcyıl H HAYAT TELEVİZYON EKRANINDA Romanın anafıkrı kıtapıa bdııtıluı llıo ınas Mann ın ^ıı so/uyle ortu^ur ()ncmlı bir duşunsel ıırunun anuıda genı^ vı dtrııı bıı el kı gosterebılmcsı ıçın, onu urctcn kı^ının ka den ılt n,ınde vaşadığı toplumun gmelının ka derı arasında gızlı bir akrabdlık, hatla oıtıı^me olnidlıdıı ' Lmre, bunun fazlasıyla farkmda dır Turluye'de «.eksen sonrası hi7İa yukselen popııler kultur pop arabesk, mankcnler, tele vok kultııru televızyonun halkın yuzdc dok sanının hayatında olmazsa olma/bıı unsııı o] dııgıınıın larkındadıı Artık lıavat sokaklarda dtfıl tclcvı/von ekıaıııiHİaılıı lıalk Ben I \k nıyorum u ve C lelınım Olur musun u ızleyı rek kcndibuıı oıatlakı kı^ılerle o/deşleştırmek te, bir gıınluk ijohretkrL, kolay taraiından zengın olmaya O7enmtktc televolede ızkdıjjı playboylar ve nıankenlerle dolu ınııendırıcı, seks ve para kokan hayata ozlemle bakmakta Reşat Calı$lar ın romanı yıllardır gözumuzu kapadığımız gerçekleri bir masal yumusaklığı ve saflığıyla anlattığı lcln okunmaya değer bir kitap I aıla'larda mankcnlerle gununu gun ederek lelevole lere konu olan yenı zengmler bir vanda kadın bulnıak ^ovle dıırsun ak^am sof ı ıva koyacağı ekmtgı du^untrek tekvuvon (.kıanına kılıtlenmış lıalk vardır Bunun yanı sıra gcnçlık b ı ı u eğılımlı sınıttan gelıyoısa bu ı,ıkıiia/ sokakta alternatıfı ya rock metal gıbı undeıgroıınd kultıırlerdc, ya da Fkşı So7İuk, 1 cman gıbı daha sıııık alanlarda aıanıakta dırldealı/m mı materyali7m mi1' Emrc hcp bu ıkı kutup aıasmda gıdıp gelmekte antak solcu ıblasını ornek almamakta, sokukığu ı,ozum olaıak goımemekte dunyada lıbtr^zmın hep ka/andıj^ının (arkındaolaıak bu sentezaıa ıııakt ıdıı I ınrt bıı v ıhv venı dunya duzenın L\L IKIII kcskın zckaMiıı henı de ^otuksu ma sıımıyuını kııllanarak bir orta yol araına ve vuksclıne ^abdsind.ıdır ve ı,o7iım e/ıklık bu yıısııdur, kendı ıtılmış ve ezıklığıyle I'urkl Çalı^Lr, ()f.ııvanıts \uyndiin OkıUıpLır l\ tanbul200l 504 s K İ T A P S AY I 792 SAYFA 20 C U M H U R İ Y E T