Katalog

şeyler görüyorum ki canım yanıyor. Bazen, böyle zamanlarda, kendimi acıdan bir kartopu gibi hissediyorum, yuvarlandıkça yeni acılar ekleniyor bana"(s.98) deyişiyle ve bölgedeki feodal yapının özellikle kız çocuklan üzerindekı baskısını ortaya koyarak yapmaya çalışıyor. Ama bütün bunlar, AJtan'ın anlattığı tutkulu aşkın önüne geçememış vc geri planda kalarak bir resmin parçalarını oluşturmuş durumda. Bu arada Altan'ın bölgeyle kurduğu dckoratif bağın, romandaki kahramanlarca da paylaşıldıAltanın dlğer romanlarında olduflu glbl bu romanını sürükleyen ğını ve bcnimsendiğini ana karakterler de seckin bir ya$am tarzına sahip ve iyl eğltimler belirterek, bunıı açmaden geçmlş bireylerden oluşuyor. ya çalışayım. Altan, yaBirliği'nin kurduğu bir araştırma grubunılmıyorsam, bir konuşmasında, bu ülna katılan iktisatçı Yclda'nın, sosyal antkede üç meslek grubunun bu topraklara ropolog Lepold'un (lspanyol), psikiyatr büyük ihanctler ettiğıni belirtmiş, bunGünter'in (Alman), doktor Ammy'mn lardan birinin de 'tarihçiler' olduğunu (Ingiliz), sosyolog Bcatrıce'in (Italyan), söylemişti. Altan'ın tarihc özel önem ve hem grup şcfi hem dc davranışbilimci verdiği, romanlarındaki bazı konuları, olan Jacgues'ın (Fransız) amacı, bölgede"lsyan Günlcrinde Aşk" romanında olki "töre cinayetlerini" ve bunun sosyoloduğu gibi, tarihten devşirdiği bilinen bir jik nedcnlerini araştırarak bir rapor hagerçek. Dolayısıyla bu romandaki ana zırlamak. Yelda her ne kadar sevgilisi Sekarakterlerinden Selim'in de bir 'tarihçi' lim'den kaçarak bölgedeki töre cinayetleolması bana şaşırtıcı gelmedi. Selim, Inriyle ilgili araştırmalar yapnıaya çalışıyorgiltere'de birlikte tarih okuduklan yakın sa da 'kapsama alanı' dışında olmadığı arkadaşı Mahmut'la tarih tartışmalarına sürece, "kendisini hem hastalandıran giriyor, "yakın tarihi neredeyse baştan hem iyilcştiren Selim'in sesine yapışıp aşağıya yalan olan bir yerde gerçekleri kalmak, o sesten hiç ayrılmamak istebilmenin ağır yükünü nasıl taşıyacaklarıği"(s.21)ni her zaman duyuyor; bir yannı, gerçeklerin açıklanmasına izin verildan da Selim'in neler yaptığını, kendisini meyen bir meslektc dürüst kalabilmeyi aldatıp aldatmadığını öğrenmeye çalışınasıl başarabileceklerini konuşuyor vc onu 'kontrol altında' tutmanın yor.. .birlikte, yirminci yüzyılın ilk çeyreyollannı arıyor. Selim'in Yelda'da bırakğinde yaşanan bütün bu gerçekleri açıktığı izlenimler Yelda'yı böyle davranmaya ça ortaya koyan bir tarih kitabı yazma itiyorsa da, kendisinin de yeni arayışlara hayalleri"(s.l62) kuruyor ve bu konuda girdiğini ve grubun güvenlik sorumlusu birtakım arşiv çalışmalarına da başlıyor. olan Taner'le birtakım serüvenler yaşaAncak bütün bunlara rağmen Selim'in manın yollannı aradığını vc bunda da baGüneydoğu'daki gelişmelere kayıtsız şarılı olduğunu belirtelim. kalması, hatta tutkuyla bağlı olduğu sevgilisinin zaman zaman bölgedeki gelişmelerle ilgili verdiği bilgiler karşısında FOLKLORİK ÖGELER sessiz kalıp hıçbır yorunıda bulunmamaAltan'ın diğer romanlarında olduğu sı, hem Altan'ın yukarıdakı belirttiğinı gibi bu romanını sürükleyen ana karakgörüşleri, hem dc Selim'in romandaki terler de seçkin bir yaşarn tarzına sahip, söylemi açısından dcrin bir paradoks adeta steril siteler ve köşklerde yaşayan olu^turuyor. Sevgilisine ilişkileriyle ilgili ve iyi eğitimlerden geçmiş bireylerden "Bütün soruların cevapları birbirimizoluşuyor. Nitekım bir yanda ürta Anade.. .ycter ki doğru sorulan sorabilecek dululu müteahhıt bir babanın kızı olan cesareti bulalım"(s.l 14) diyen Selim'in, vc Amerika'da eğitim gören Yelda, diğer benzer bir sorgulamayı yaşadığı coğrafyanda ise diplomat çocuğu olan, Peru, yanın sorunlarıyla ilgili yapmaması ve Moğolistan, Bolivya ve Gine gibi birbiriorada yaşayanların ve yaşananların hikânc benzcmeyen ülkelerde büyüyen, hayesine sessız kalması, gerçekten çok ilyatla ilgili çok tuhaf, alışılmamış bilgiler ginç. Bununla birlikte, Fransız davrabiriktiren ve Oxtord'da 'tarih' eğitimi nışbilimci Jacgues, "Öliımü ne kadar doalan Selim. Tabii ki bu duruma itirazımız ğal karşıhyorlar, ölüm onları hiç şaşırtmıyok ve de olamaz. Ancak romanın geçtiyor sanki"(s.l82) diyerek bölgedeki geği mekânların önemli bir kısmının Gülişmeleri, yaşananları şaşkın bir şekilde neydoğu olması, gerek Selim'in Istananlamaya vc anlamlandırmaya çalışırken, bul'da sürdürdüğü görkemli yaşam, gebenzeri bir şaşkınlığı Yelda'nın da yaşarekse Yelda ile olan İİişkisinde bölge germası, hatta yaşadıklarını Selim'in anlayaçekliğınin, bölgede yaşananların çok razbileceğini sanmayacağını düşünmesi, bela yer bulamaması, bölgedeki ekonomik, lirli bir ekonomik ve entelektüel birikitoplumsal ve siyasal sorunların yeterince me sahip olmalarına karşın, kendi bireyortaya konamaması, özetle bölgenin desel gerçekliklerini ön plana çıkarı, ülkckoratif ve folklorik öğeleri dışında ortaya dekı gelişmelerden ne kadar da uzaklaşkonamaması, önemli bir eksiklik olarak tıklarını ortaya koyuyor. Ozetle Altan'ın, karşımıza çıkıyor. Dolayısıyla adeta Alakıcı bir dil ve üslup kullanmakJa beratan'ın diğer romanlarındaki tutkulu ili§ber şiddetli bir tutkunun hikâyesini, kilerin geçtiği mckânlara, bu kez bolca ekonomik sıkıntılann, siyasi ve toplumtasvirlerinden yararlandığı bir coğrafyasal şiddetin yaşandığı bir bölgeye götürnın eklendiğini görüyoruz. Bu tasvirlerin düğünü, Cîüneydoğu'nun, romanın deromana ayrı bir hava kattığını kabul etkoratif görüntüsünü oluşturmaktan ve mekle birlikte, Altan'ın, bölgeyi konu yazara bol miktarda tasvir imkânı veredinmişken ya oradaki insanların hikâyemekten öte bir anlamda kullanılmadığısini anlatmayı, ya da oradaki insanların nı, romandaki karakterlerin ise donuk ve kendi hikâyelerini anlatmasına izin vereylemden uzak birer figür olarak kaldığımesini beklemiyor değil insan. Altan bunı belirtelim. • nu kısmen de olsa, üç ağabeyıni kaybetmiş on iki yaşındaki Heja'nın tüm sükunetiyle "erkek kuzu kesimliktir" sözüyle Yelda'nın Selim'e, "Burada bazen öyle C U M H U R İ Y E T K İ T . A P . TARİHANIİNCELEME s ÜLUSALÇIKARIAR Ulusal Çıkarlar ONUR ÖYMEN Dış Politikada Bir Nefes TANER BAYTOK KAMURAN GÜRÜN EftMENİ Kılıç'tan Kdıç'a ALTEMUR KILIÇ Ermeni Dosyası KÂMURAN GÜRÜN Afet Inan ARIİNAN PROF. DR. Müzeyyen Senar RADİ DİKİCİ Cutnhuriyet'in Divan En Uzun Gece/ Ahmet Altan/ Alkım Yayınları/ Î20 s. Remzi Kitabevi SAYFA 13 Ş A Y I 8 1 9